ने. सं. ११४४ ञलाथ्व नवमी -

थुनीगु जुल बाघदरवार

थौंकन्हय् येँ महानगरपालिकाया ज्याकू तयातःगु पुलांगु अर्थमन्त्रालय भवन बाघदरवार थुनीगु जूगु दु । २०७२ सालया तःभुखाचं क्षति जुइवं उगु भवनय् च्वंगु येँ मनपाया ज्याकू नापं च्वंगु मेगु निजी भवनय् तयातःगु दु । पुरातत्व विभागं भवन दुनेत स्वीकृति बीवं हरि भवनया नामं म्हसिया वयाच्वंगु बाघदरवार थुनेत्यंगु खः ।

‘करिब १८ रोपनी क्षेत्रफलय् निर्माण जुयाच्वंगु थौंकन्हय्या हरि भवन स्वतँजाःया खः । भवन याकनं थुनेत खरिद प्रक्रियाय् वनेत्यनागु दु’, येँ महानगरपालिकाया सह प्रवक्ता नवराज ढकालं कनादी । भवन थुनेत जक स्वलाया ई काइगु व छगू अर्ब न्यय्गू करोडया लागतय् पुनःनिर्माण यायेगु येँ मनपाया योजना दु ।

निर्माणया ज्या शुरु जूगु स्वदँया दुने क्वचायेकाः प्रयोगय् हयेगु जानकारी बियादिसें वय्कलं भुखाय्या कारणं क्षतिग्रस्त बाघदरवारय् आः परम्परागत, मध्यकाल व आधुनिक यानाः स्वंगू कालखण्डया उपयोग जुइ धयादिल । थगुने असोजया न्हापांगु वालय् येँ मनपां पुनःनिर्माणया निंतिं प्रक्रिया न्ह्याकूगु खःसां अबलय् पुरातत्व विभागं रोके याना बिउगु खः ।

उगु भवनया योजनाकार इन्जिनियर प्रेमबहादुर श्रेष्ठं हरिभवन न्हूगु शैलीया जुइगुलिं उगु भवन नेपाःया हे छगू नमूना भवन जुइगु धयादिल । परम्परावत सतः, ल्वहंहिति, चुक आदि निर्माण जुइगु उगु भवनय् अपांगमैत्री चःबि, पर्याप्त लिफ्टया सुविधा नापं विपत्तिया सामना यायेत आकस्मिक कक्षया निर्माण व वाति लः संकलन यायेगु थेंज्याःगु ज्या जुइ ।

स्वंगू भागय् निर्माण जुइगु उगु भवनया न्हापांगु भागयात स्वंगू तल्ला, लिच्छवीकालीन शैलीया निगूगु भागयात खुगूत्या तल्ला व आधुनिक शैलीया स्वंगूगु मोहडायात १५ गू तल्लाय् प्रस्ताव यानातःगु दु । महानगरया थ्व भवनय् प्रमुख, उपप्रमुख, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृतसहितया सकलें कर्मचारी न्ह्यनी ।

छगू हे थासय् प्रमुख, उपप्रमुख, इजलास, बोर्ड हल, न्यायिक समितिया कार्यकक्ष, इजलास व कार्यपालिकाया बैठक कक्ष नं दइ ।
भवनय् थीथी विशेषतायुक्त प्यंगू चुक, लाछि नं दइगुलिइ मुख्य चुक व प्रमुखया नाप लायेत वनीगु इलय् दइगु चुक परम्परागत नेवाः शैलीया जुइ । प्रमुख, उपप्रमुख, कार्यकारी व अति विशिष्ट व्यक्तिया निंतिं बिस्कं बिस्कं प्रवेश द्वार नं दइ ।

२०७२ सालया गोरखा केन्द्र विन्दु जुयाः वःगु तःभुखाय् व वयां लिपा मदिक्क वयाच्वंगु पराकम्पया कारणं ज्याकू संचालन याये मफइगु अवस्थाय् थ्यंगु बाघदरवारया राजस्व विभाग व शहरी विकास विभाग बाहेक येँ मनपाया मेमेगु विभाग, जिल्ला समन्वय समिति, बबरमहल , राष्ट्रिय सभागृह व लुँहितिइ हे च्वंगु जेडिए कम्प्लेक्सय् संचालन जुयाच्वंगु दु ।

दरवारया पुनःनिर्माणया सम्बन्धय् विषयगत निकाय दथुइ मतान्तर जुइवं भवनया जोखिम मूल्याकं व सबलीकरण सम्भावनाया विषयय् नियुक्त यानातःगु परामर्शदातां महानगरयात लःल्हाःगु प्रतिवेदनय् हालया हरि भवन वि.सं. १९९२ य् पुनःनिर्माण याःगु खँ न्ह्यथनातःगु दु । उगु दरवारय् उगु इलय् धुँ लहिनातःगुलिं बाघदरवार धाःगु खः ।

इतिहासकार प्रा. दिनेशराज पन्तं गिर्वाण विक्रम शाहया पालय् वि.सं. १८६८ पाखे बाघदरवार दयेकूगु धयादी । भीमसेन थापां र्वाणविक्रमपाखें लालमोहर कयाः आपालं जग्गा थःगु ल्हातय् लाकूगु वय्कःया धापू दु । प्रा. पन्तं धयादी, ‘आःया भवन बाघदरवार भवन मखु, बाघदरवार आपालं जमिनय् दयेकूगु व तःधंगु खः ।

आःया दरवार हरि शम्शेरं भोगचलन याःगुलिं हरिभवन धाःगु खयेमाः धासें वय्कलं थ्व दरवारयात बाघदरवार धाःसां छुं पाइमखु धयादी ।
वि.सं. २००७ साल लिपा सरकारी स्वामित्वय् दुगु थुगु दरवार दथुइ छुं इलय् अर्थ मन्त्रालयया रुपय् संचालन जूगु व २०६० साल पुस २८ गते तत्कालीन श्री ५ या सरकारपाखें उगु दरवारया ताःचा येँ महानगरपालिकायात लःल्हाःगु खः ।

उगु हे दँया चैत २७ गतेनिसें येँ महानगरपालिकाया ज्या दक्वं थ्व हे दरवारपाखें संचालन जूगु खः । वि.सं. १९९० सालया भुखाचं भवनया संरचना जीर्ण जुइवं पुनःनिर्माण याःगु खः । पुनःनिर्माण लिपा उगु भवन जुद्ध शम्शेरया म्ह्याय् जिलाजं हरि शम्शेरया स्वामित्वय् वंगु खः ।