नेपाःया नसाज्वलंया अन्तर्राष्ट्रियकरण

आधुनिकता व विश्वव्यापीया कारणं अप्वःथें नेपाली नसाज्वलं तनावनाच्वंगु अवस्थाय् आः हाकनं उकियात छ्यलाबुलाय् हयेगु ल्याखं विश्वन्यंकं प्रचारप्रसार याइगु जूगु दु । विश्वव्यापीकरण नापं आधुनिकताया कारणं नेपाली नसाज्वलं तनावनाच्वंगु इलय् उकियात हाकनं छ्यलाबुलाय् हयेगु ल्याखं ‘राष्ट्रिय अभियान’ शुरु जूगु दु ।

नेपाःया लोप जुया वनाच्वंगु स्थानीय रैथाने नसाज्वलंया थीथी परिकारयात अन्तर्राष्ट्रियस्तरय् प्रवद्र्धन यानाः पर्यटकतय्त आकर्षित यायेगु ल्याखं उगु अभियान न्ह्याकूगु खः । होटल एशोसियसन अफ नेपाल (हान)या संयोजनय् रेष्टुरेन्ट एण्ड बार एशोसियसन अफ नेपाल (रेबान) व सेफ्स एशोसियसन अफ नेपालं नेपाःया मौलिक नसाज्वलंया प्रवद्र्धनात्मक अभियान न्ह्याकूगु खः ।

वरिष्ठ पर्यटन व्यवसायी कर्ण शाक्यया मुख्य सक्रियताय् न्ह्याकूगु थ्व अभियानं नेपाःया नसाज्वल नं अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलय् न्हूगु पहिचान कायम याइगु विश्वास याःगु दु । नेपाली पर्यटन व नेपाःया मौलिक नसाज्वलंया परिकार दथुइ तसकं क्वातुगु स्वापू दया वयाच्वंगु दु । गुगुं नं देय्या पर्यटन प्रवद्र्धनया निंतिं उगु देय्या मौलिक नसाज्वलं, रहनसहन, तिसाज्वलं आदिया प्रत्यक्ष स्वापू दयाच्वंगु दइ । भारत, थाइल्याण्ड, भियतनाम, स्पेन, कम्वोडिया, इटाली लगायत विश्वया आपालं देशं थःथःगु देय्या नसा सम्बन्धी थीथी ताजिया परिकारपाखें पर्यटकयात आकर्षित यायेगु याना वयाच्वंगु दु ।

नेपाःया सन्दर्भय् नं स्वनिगःया आदिवासी नेवाःनापं आदिवासी जनजातिया थःथःगु संस्कृति परम्पराकथंया नसाज्वलंया परिकारयात स्वानाः फक्व अप्वः पर्यटक दुकाये फइगु अभियानया सोचकर्ता शाक्यं धयादी । नेपाः भ्रमणय् वइपिं पर्यटकतय्सं नेपाःया थीथी गामय् चाःहिलेगु, थीथी जातिजनजातिया संस्कृतिइ न्ह्यइपुकेगु व इमिगु मौलिक नसाज्वलंया परिकार नये ययेकी ।

नेपाः चाःहिउ वइपिं पर्यटकं थम्हं जक नसाज्वलंया सवाः कायेगु, संस्कृतिइ न्ह्यइपुकेगु याइगु मखसे इपिंं थःगु देशय् लिहां वने धुंकाः जक मखसे अन्तर्राष्ट्रिय् ख्यलय् नं उकिया प्रचार प्रसार यायेगु यानाच्वंगु दु । नसाज्वलं प्रत्यक्ष रुपं जनजीवन, रीतिरिवाज, नखःचखः, भूगोल, प्रकृति, मौसमलिसे स्वानाच्वनीगुलिं पर्यटकं नसाज्वलंया माध्यमं हे स्थानीय जनजीवन पिब्वइगु व उकिं हे पर्यटन क्षेत्रया विकासया निंतिं तःधंगु ग्वाहालि नं यानाच्वंगु दु ।

विश्व भ्रमणय् वइपिं मध्ये ३० निसें ३५ प्रतिशत पर्यटक थीथी देय्या नसाज्वलंया सवाः कायेगु निंतिं हे भ्रमण यायेगु यानाच्वंगु दु । थौंकन्हय् पर्यटनया माध्यमं देशया विकास यायेत स्वइपिंसं नं मौलिक नसाज्वलंया प्रवद्र्धन यायेमाःगु खँय् बः बिया वयाच्वंगु दु । इटालियन, इन्डियन, चाइनिज, कोरियन खान, मेक्सिन, थाइल्याण्डया नसाज्वलं थें हे आः नेपालय् नं थीथी नीखुताजि नसाज्वलंया प्रवद्र्धन अन्तर्राष्ट्रियस्तरय् यायेत्यंगु दु ।

सन् १९६० या इलय् भारतया तत्कालीन पर्यटनमन्त्रीं भारतीय नसाज्वलंयात अन्तर्राष्ट्रियस्तरय् प्रवद्र्धन यायेगु उद्देश्यं जेट विमानय् नसाज्वलं तयाः युरोप, अमेरिका लगायतया देशय् यंकाः प्रचार याःगु खः । नेपालं नं अन्तर्राष्ट्रिय जगतय् नेपाःया मौलिक नसाज्वलं प्रवद्र्धन याये फत धाःसा अप्वः स्वयां अप्वः विदेशी पर्यटक आकर्षित जुइगु आपालं सम्भावना दु ।

नेपाली नसा व संस्कृति विश्वन्यंकं न्यना वनाच्वंगु सन्दर्भय् नेपाःया मौलिक नसाज्वलंयात विश्वव्यापीकरण यानाः अप्वः पर्यटकयात आकर्षण यायेगु निंतिं थ्व अभियान न्ह्याकागु हानया महासचिव विनायक शाहं कनादी । थाइल्यान्ड, इटाली, भियतनाम थेंज्याःगु देशय् पर्यटकत अनया नसाज्वलंया परिकार नयेगु निंतिं हे करोडौंया ल्याखय् वनेगु यानाच्वंगु दु ।

नेपाली नसाज्वलंया परिकारयात नं अन्तर्राष्टिंय जगतय् प्रवद्र्धन याये फत धाःसा उकिं न्हूगु ‘प्रडक्ट’ नं शुरु जुइगु शाहया विश्वास दु । नेपाली नसाज्वलंया परिकारया निंतिं खर्च याके फत धाःसा नेपाःया नं प्रवद्र्धनय् थप सहज जुइगु खनेदु । थौंकन्हय् विश्वन्यंकं नेपाःमितय्सं नं रेष्टुराँ संचालन याना वयाच्वंगु जूसां अज्याःगु रेष्टुराँय् जा, केँ, तरकारि, अचार व मरियात हे नेपाली नसाज्वलं धायेमाःगु बाध्यता दु ।

तर आः अज्याःगु रेष्टुराँय् नेपाःया मौलिक नसाकथं नीखुताजि थीथी परिकार दुथ्याकीगु जूगु दुसा उकी पंचक्वाः, न्हाय्कंया ति, क्वाति लगायत न्याताजि त्वँसाज्वलं (सुप) हे दुथ्यानाच्वंगु दु । अथे हे ज्यनाः बेलिइ धइगु घासाता नापं नेवाः नसाज्वलं परिकारय् सेकुवा, मना छ्वय्ला, हाकु छ्वय्ला, खाया ला, माय्वः, मूवः, चतांमरि आदि दइ । डेजर्टया परिकारय् यःमरि, धौ दुथ्याकी । नसाज्वलंयात अन्तर्राष्ट्रियस्तरय् प्रवद्र्धन याये स्वयां न्ह्यः उकी दइगु क्यालोरी परीक्षणया निंतिं नेपाल सरकारया खाद्य प्रयोगशालाय् नं छ्वःगु दु ।

मने कोर्स, एपिटाइजर, डेजर्ट यानाः थीथी ब्वय् ब्वथलातःगु नसाया निंतिं आवश्यक मसला व सामग्री न्ह्यागुं देशय् उपलब्ध जुइगुलिं अन्तर्राष्ट्रिय होटल व रेष्टुराँय् नं सहज रुपं दयेके फइ । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली थ्व हे वइगु बैशाख १५ गते औपरिचक रुपं उलेज्या यासें नेपाली नसाज्वलंयात अन्तर्राष्ट्रिय करण यायेगु ज्याझ्वः तयातःगु दु । उलेज्या लिपा नेपाःया मौलिक नसाज्वलंयात विदेशस्थित नियोग, गैरआवासीय नेपाली संघ, युनेस्को लगायतया सरोकारवाला संघसंस्थालिसेया सहकार्यय् अन्तर्रष्ट्रियस्तरय् निरन्तर रुपं प्रचारप्रसार व प्रवद्र्धन याइ ।