थुगुसी नं बालगोपालेश्वर मचालीगु
दँय्दसं स्वन्तिया इलय् किजापुजाकुन्हु छन्हु जक चालीगु थनया रानीपुखू दथुइ च्वंगु बालगोपोलश्वर देगः थुगुसी नं बन्द हे जुइगु जूगु दु । पुनःनिर्माणया ज्या इलय् जुइ मफुगुलिं थुगुसी नं सर्वसाधारणं रानीपुखू दथुइ च्वंगु बालगोपालेश्वर देगःया दर्शन याये मखनीगु निश्चित जूगु दु ।
गोरखाया बारपाक केन्द्र विन्दु जुयाः विनाशकारी तःभुखाय् ब्वःगु स्वदँ दयेधुंकाः नं येँ महानगरपालिका व पुरातत्व विभागया दथुइ सकारात्मक रुपं सहलह जुइ मफयाच्वंगुलिं देगः पुनःनिर्माणया ज्यां गति काये मफयाच्वंगु खः ।
थ्व स्वयां न्ह्यः येँ महानगरपालिकां देगःलिसें रानीपुखू नं पुनःनिर्माण याःगु इलय् विभागं बालगोपालेश्वर देगः गुम्बज शैलीं दयेकूगु व पुनःनिर्माणय् सिमेन्ट व डन्डी थेंज्याःगु आधुनिक निर्माण सामग्री छ्यःगु धासें उकियात कयाः विवाद ब्वलनेवं निर्माणया सकतां ज्याय् रोक लगे यानातःगु खः ।
येँ महानगरपालिकां व्यापारिक दृष्टिकोणं व हे कथं पुखू निर्मााणया निंतिं ज्या न्ह्याकूगु खःसां लिपा आधुनिक निर्माण सामग्री छ्यःगु धासें प्यखेरं विरोध यायेवं निर्माण या ज्या दिउगु खः । वि.सं. २०७२ साल माघय् राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीं रानीपुखुलिइ पुनःनिर्माणया ज्या न्ह्याकादीगु खः ।
पुखूया दथुइ च्वंगु उगु देगः दँय्दसं किजापुजाकुन्हु छन्हु जक सर्वसाधारणया निंतिं चायेकेगु याना वयाच्वंगु खः । उगु देगलय् दाजुकिजा मदुपिं तःकेहें व तःकेहें मदुपिं दाजुकिजापिं वनाः सिन्हः तीगु याइगु खः । येँ मनपा भौतिक पूर्वाधार तथा पुनःनिर्माण विभागया प्रमुख राम थापां थ्व स्वयां न्ह्यः पुनःनिर्माणया निंतिं छ्यःगु आधुनिक निर्माण सामग्री चिइकेधुंगुलिं आः याकनं पुनःनिर्माणया ज्या न्ह्याकेगु तयारी जुयाच्वंगु जानकारी बियादिल ।
थापाया कथं पुखू निर्माणया निंतिं बोलपत्र आह्वान यायेधुंकूगु दुसा आः वइगु छुं दिंया दुने बोलपत्रया ई सिधइगु व वयां लिपा आवश्यक सहमति यानाः निर्माण ज्या न्ह्याकेगु तयारी जुयाच्वंगु दु । छुं दिं न्ह्यः जक नं राष्ट्रिय पुनःनिर्माण प्राधिकरणया प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुशील ज्ञवालीं भुखाचं क्षतिग्रस्त सम्पदा पुनःनिर्माण यायेबलय् प्राचीन शैली व ऐतिहासिक महत्वयात कायम यानातयेमाःगु आवश्यक जूगु धयादी धुंकूगु दु ।
स्वदँ न्ह्यः तःभुखाय् ब्वये स्वयां न्ह्यः पुखूया स्वरुप गथे दुगु खः उकथं हे याकनं निर्माण न्ह्याकाः देगः व पुखूया ज्या याकनं सिधेकेत धासें इलय्व्यलय् सम्पदाप्रेमी व राजनीतिक दलया प्रतिनिधितय्सं तकं ज्ञापन पौ न्ह्यब्वयेधुंकूगु दु । पुनःनिर्माणया ज्या प्रभावकारी व सहज यायेत धासें थगुने पुस १३ गते विज्ञतय् छगू पुचः नं गठन याःगु खः ।
उगु विज्ञ पुचलं येँ मनपायात प्रतिवेदन लःल्हायेगु झ्वलय् प्रताप मल्लकालीन शैलीइ निर्माण यायेत छुं नं समस्या जुइमखु धासें व हे कथं निर्माण यायेत सुझाव बिउगु खः । येँ देय्या तत्कालीन मल्ल जुजु प्रताप मल्लं थः काय चक्रवर्तेन्द्र मल्लया शोकय् दुनाच्वंम्ह थः लानीया चित्त बुझे यायेत वि.सं. १७२७ य् रानीपुखूया निर्माण याःगु धइगु ल्वहंपती न्ह्यथनातःगु दु ।
पुखूया दथुइ उगु इलय् हे बालगोपालेश्वर देगः नं स्थापना याःगु खः । पुखूया निर्माण करिब न्यादया दुने अर्थात १७२५ य् सम्पन्न जूगु खःसा वि.सं. १७२७ य् ल्वहंपौ तःगु खः । नेपाल संवत् ८११ य् उगु पुखूया न्हूपुखू धयातःगु दु । कायया वियोगं शोकय् दुनाच्वंम्ह लानीया शोकं पित हयेगु निंतिं दयेकूगु जूगुलिं हे उगु पुखूयात रानीपुखू धायेगु याना वयाच्वंगु खः ।
बालगोपालेश्वर देगः ग्रन्थकूट शैलीया दुगु खः । थुकिया प्रमाण थौंकन्हय् देगःया प्याखेरं दुगु लुखाय् तयातःगु ल्वहंतं दयेकातःगु लुखाखलुं नं पुष्टि याः । थुगु खँ आतक प्राप्त पुलांगु देगःया शैलीया रेखाचित्रपाखें नं पुष्टि जू । पुखुलिइ सछि व च्यागू तीर्थया लः हयाः तयातःगु इतिहासकारतय् धापू दु ।
प्रताप मल्लं पुखू निर्माण याके बिउगु इलय् पुखूया प्यखेरं प्यंगः देगः नं स्थापना याके बिउगु खः । उकीमध्ये उत्तर पश्चिम कुनय् शक्तिसहितया भैरवया देगः, उत्तर पूर्व कुनय् भैरवया देगः, दक्षिण पूर्व कुनय् देवी व दक्षिण पश्चिम कुनहय् झिंखुका ल्हाः दुम्ह गणेद्यःया स्थापना यानातःगु खने दु । पुखूया दक्षिण भागय् प्रताप मल्ल थः कायपिंलिसें तुयुम्ह किसि गयाच्वंगु मूर्ति नं दु ।
LEAVE YOUR COMMENTS