ने. सं. ११४४ ञलाथ्व नवमी -

झिंनिगः धवः, खुपु पन्यूया स्वम्वः

जिमि मांया नां तुलसीमाया, बाःया नां तेजमान नकःमि । जि वि.सं. १९८५ साल साउन महिनाय् येँया कुसुमबियालाछि त्वालय् बूगु । मां याकनं मंत । ९० सालय् भुखाय् ब्वःबलय् जि खुदँ क्यन । तर अबलय् छु छु जुल दक्वं लुमंनि । भुखाय् ब्वये न्ह्यः जिः त्यःरय् पसः वनाच्वनागु, अजियात बझां अले चिरिमांयात चिकं न्यायेत वनाच्वनागु । पसलय् न्यानाच्वनाबलय् तक भुखाय् मब्वःनि । न्यानाः लिहां वयाबलय् छथुं सतकया जवंखवं च्वंगु छेँखात घ्वार्रर दुन, प्यखेरं धुफ्वः दन, धुलं छुं खनेमंत । पचिपचि यायां वना छखा छेँ (मदुंगु छेँ) क्वसं च्वनाः ख्वयाच्वना । भुखाय् ब्वयेगु दीवं जि ख्वख्वं हे छेँय् वना । अजिं जितः छुं जकं जुलला धकाः पीर कयाच्वन । अबलय् अजिं जितः आकासय् क्यन । आकाशय् बागः लंच्वः फिनातःपिं मिसात खड्ग ज्वनाः ल्वानाच्वंगु लु खना । भचा जायेवं इपिं खने मदया वन ।

जिमिगु छेँ कचि अप्पां दनातःगु, घ्वार्रर दुनाच्वंगु खना । झिंखुमुरि वा तयातःगु तग्वःगु भकारी नं दुनावन । छेँदि छतँ जक ल्यन, स्वतँजाः दुन । जि पसः वने त्यनाबलय् अजि व चिरिमांपिं क्यबय् च्वनाच्वंगु । अजिं पानबुट्टा कापःया लं सुयाच्वंगु । घ्यःचाकु संल्हूया कन्हय्कुन्हु माघ २ गते भुखाय् ब्वःगु । बाः निनियात सःतः वनाच्वंगु । किपुलिं लिहां वःम्ह बाःनं कंगु जितः लुमं, किपुलिइ नं पार्रर सः वयेक पुलांगु छेँखात दुन, धुफ्वः दन ।

अनंलि लछितक धइथें भचा भचा भुखाय् ब्वया हे च्वन । जिपिं ला त्वाःयापिं नापं त्वालय् हे ज्यापुतय्गु तकूगु क्यबय् च्वं वना । नये त्वनेत भचा दुःख जुल । सह याना । तिंख्यलय् च्वं वंपिंत धाःसा नये त्वनेगु व्यवस्था जुल धाःगु न्यना । जुद्ध शम्शेर श्री ३ महाराज जूगु खुला लिपा भुखाय् ब्वःगु । छेँ दुंपिंत छेँ दनेत धकाः जुद्ध शम्शेरं म्हतिं झिद्वः झिद्वः तका दां बिल । लिपा पुले मानि, पुले थाकुइ धकाः ग्यानाः बाःनं झिद्वः तका ध्यबा काः मवं । अजिं ‘काः हुँ !’ धालं नं बाःनं काःमवं । थःके दुगु ध्यबां हे छेँ दन । तर लिपा जुद्ध शम्शेरं व झिद्वः तका ध्यबा लित बीम्वायेक माफी यानाबिल । ध्यबा मकाःगु खँय् लिपातकं अजिं बाःयात धयाच्वन ।

जिमि थाना कापःया कमिज फिइगु, कमिज दुने प्वाकलं फिइगु, सुरुवाः न्ह्यायेगु । कापः लाकां न्ह्यायेगु । जिमि छेँय् ज्यासः दु, बाःया धवः–पन्यू दयेकेगु ज्या । झिंनिगः धवः, खुपु पन्यूया स्वम्वः । बाःनं दयेकूगु धवःपन्यू चिरिमामं बालकुमारी न पसलय् यंकाः मी यंकी । छम्वःया प्यमना जाकि, छम्वःया केँ, तरकारि, मसला, दुरु सकतां अले ल्यंगु छम्वः दां धुकुतिइ स्वथनी । जिमि बाःया सिंहदरवारय् नं जागिर दु । नया हलंज्वलं दयेकेगु ज्या । बाःया तलब लछिया खुतका दां अले दछिया नीन्यामुरि वा । जिमि बाज्या हर्कमानया नं न्हापा वीर शम्शेरयाथाय् ज्या, बैठके ज्या । वज्रकःमितय्गु ज्याभः नं दयेकू । जिमिगु ज्यासलय् येँ, यल, ख्वपनिसें धवः–पन्यू दयेकेत मनूत वयाच्वनी । नया ज्या मयाःपिं नकःमित नं वयाच्वनी । बनेज्या याइपिं साहुत नं वयाच्वनी । न्हिछिं ज्या दु । जिमि बाःनं सिमधयेकूगु ज्या जिं सिधयेकेगु ।

मचाबलय् जि स्कुल मवना । झिछदँ दुबलय् तिनि आखः ब्वनेगु शुरु जुल । तताया लिक्कसं च्वंगु छेँय् मोहनवीर मास्तरं आखः स्यं वइगु, जि नं ब्वं वना । नमोबागि सयेकाः फस्ट बुक ब्वनेफत । झिंन्यादँ दुबलय् दरवार स्कुलय् छगू क्लासय् भर्ना जूवना । निगू क्लासतक ब्वना । जिमि बाःनं आखः ब्वं वने म्वाःल धाल । मिखां ख्वबि स्वःस्वः वल, आखः ब्वं वने मखनाः ।

‘मंगलमान आखः ब्वनीम्ह खः, ब्वंकी’ धकाः ततां धालं नं बाःनं जितः स्कुल मछ्वः । ज्यासलय् ज्या याःसा ध्यबा भचासां दइ धाल । अनंलि जिं ज्यासलय् जक ज्या याना । आखः ब्वनेगु त्वःफित । न पसलय् छधानि नया छम्वः । सँय्तय्सं ह्यंग्वाः मी हइ । निबोरा ह्यंग्वाःया न्यासः तका ।

जिमि अजिं कनातःगु खँ छगू कने । जिमि बाज्यां भोताहितिइ च्वंम्ह छम्ह बांलाःम्ह मिसा छम्ह, लक्ष्मी नकःमियात वीर शम्शेरयाथाय् नानि तयाबिउगु । लिपा वनाः वीर शम्शेरं वनाप ब्याहा यात । रुद्र शम्शेर धइम्ह लक्ष्मीया काय खः । मथ्याःम्ह मिसापाखें दुम्ह काय धकाः जुद्ध शम्शेरं वयात पाल्पाय् छ्वयाबिल । लिपा पाल्पाया जुजु नं जुल व रुद्र शम्शेर ।

ज्यासलय् ज्या यायां जिं ताः दयेकेगु ज्या नं सयेका । ताः दयेकूथाय् वनाः स्वयेगु अले छेँय् वयाः थम्हं नं ताः दयेकेगु । ताः छजु व ताःचा निपु दयेकागुया ज्याला प्यतका । लिपा न्हिं छजु ताः दयेकेगु ज्याला नीन्यातका कायेगु ।

वीर शम्शेरया पालय् हे त्वाः त्वालय् हिति तयेहःगु, हितिया नां वीरधारा । लःया दुःख मदु । २००६ साल विवाह पञ्चमिकुन्हु लुभुया राममाया नकःमिनाप जिगु ब्याहा जुल । तिसा दयेके बियाबलय् छतोला लुँया स्वीनितका ।

ब्याहा यायेधुंकाः जि नं सिंहदरवारय् जागिर नः वना । लछिया तलब झिंन्यातका । ज्या व हे नज्या । ज्यासलय् मि पुइगु, न छ्यायेगु, नया धवः–पन्यू दयेकेगु । ६ सालनिसें २० सालतक ज्या याना । अनं लिपा नारायणहिति दरवारय् ज्या याः वना ।

जिं मचांनिसें छेँय् स्वस्थानी बाखं कनेगु याना । ख्वीस्वतका वंगु नेवाः भाय्या स्वस्थानी सफूया प्रचार नं यानाबिया । आतक नं जिं स्वस्थानी बाखं कनेगु यानाच्वना ।