
देय् संघीय व्यवस्थाय् वनी । भ्वँतय् जक मखु । आः संघीय व्यवस्था व्यवहारिक रुपं कार्यान्वयनय् नं वइ । खतुं थ्व प्रारम्भिक चरणय् तिनि । छुं अलमल जुइफु । तर । प्रतिवद्धता माः । नालागु व्यवस्थाप्रति इमान्दार जुइमाः । इलं अलमल तुतफुट याका यंकी । धैर्यहीन जुइमजिउ । संघीय व्यवस्था वल । आः । थ्वया कार्यान्वयन स्वतः जुइ । निर्धक्क धाःसा जुइ मजिउ । जुइ मजिउनि । संघीयताया विरोधीत उतिकं दनि । पिनें पिनें संघीयता सकारे याःसां, दुनें दुनें संघीयताया पक्षय् मदुपिं यक्वं दनि ।
केन्द्रीकृत एकात्मक शासन व्यवस्थाय् अभ्यस्तपिंसं संघीयता राष्ट्रिय एकताया निंतिं खतरा तायेकी । संघीयताय् देय् विविध प्रदेशय् विभाजित जुइ । थ्व विभाजनयात नकारात्मक दृष्टिं स्वयाः संघीयतां देय् कुचा कुचा थली । प्रचार याइपिं दु । संघीय व्यवस्था अन्तर्गतय् प्रादेशिक सरकारतसें सम्बन्धित क्षेत्रीय भाषा, जाति, संस्कृतिइ सरोकार क्यनाच्वनी । अन दुनेया स्रोत सामग्री छ्यलाः आर्थिक विकास यायेगु कुतः यानाच्वनी । प्रादेशिक सरकारया थःगु लागा, खयः लक्षित समूह प्रष्ट जुइ । प्रदेशं क्यनीगु जाति, भाषा, संस्कृति, सम्पदा क्षेत्रीय स्वार्थयात संकुचितन व संकीर्ण खंके मजिउ ।
नेपाः देय् भौगोलिक रुपं हे विविधता दुगु देय् खः । थ्वया भूगोलं हे थ्व तथ्ययात स्पष्ट याइ । विगतया कय्कुंगु इतिहासया कारणं देय्या थ्व विशेषतां स्वाभाविक लँपु नालेमखन । व अःखः कुष्ठित जुइ । एकल भाषा, जाति, संस्कृतया चपेटाय् देय्या भूगोल लाइ । देय्या आर्थिक विकासं नं भौगोलिक न्याय काये मखन । थौं इतिहासं काःगु छगू मोड जुयाबी संघीय व्यवस्था । संघीय व्यवस्था स्वयम भौगोलिक न्यायं उत्पे्ररित जुइ । सम्बन्धित प्रदेशया व्यीिक्तत्व विकासय् थ्व आधारित जुइ । संघीयताय् प्रत्येक प्रदेश थःथःगु क्षेत्रीय विकासय् समर्पित जुइ । उत्तरदायी जुइ । हरेक प्रदेशं थःथगु पहिचानयात ब्वलंकी । संघीय शासन व्यवस्थाय् थ्व खँयात अन्यता खंके फइमखु । खंके मजिउ । हालय् छम्ह भूतपूर्व प्रधानमन्त्रीं छगू भाषणय् धाइ, ‘झी जाति, भाषाया संकीर्णताय् तक्यने मजिउ, राष्ट्रियताया चिउताः तयेमाः ।’ थ्व धापुतिं क्यनी कि देशय् अझं नामि नेता धाःपिं नं संघीयताप्रति उलि लःलः मधाः । चाःहिइकाः थुकियात कुंखिनी ।
पुलांगु एकलवादी संस्कार, मान्यता प्रतिया अनुराग वमन यानाच्वनी । गणतन्त्र वयेधुंकाः छथ्वः तथाकथित राजावादीतय्सं ‘राजा आउ, देश बचाउ’ धाःथें ‘एकलवादी शासन आउ, देश बचाउ’या अभिव्यक्ति बीपिं संघीयता विरोधी राजनेतात नं दु । संघीय व्यवस्था ला वल । आः व्यवहारय् छ्यलेबलय् गय् यानाः जिल थ्वयात एकात्मक शासन व्यवस्थाय् ततःमतः क्यंकाः असफल यायेत स्वइपिं दु । संघीय व्यवस्था वल । तर थ्वया यात्रा सुगम मजूनि । थःगु प्रभावकारीताया निंतिं थ्वं संघर्ष यायेमानि । माली तिनि ।
संघीय शासन व्यवस्थाय् प्रत्येक प्रदेशया छखें थःगु क्षेत्रीय सन्दर्भ दइसा मेखें राष्ट्रिय सन्दर्भ नं दइ । देय्या अभिन्न अंग जुइगुलिं प्रदेश पिनें पृथक जुयाः नं देय्, राष्ट्रया घेरा दुने हे लाइ । पिने जुइमखु । गुगुं प्रदेशया गुगुं नं जाति, भाषा, संस्कृति, सम्पदा, संस्कारया राष्ट्रिय आयाम नं दइ । राष्ट्रय जैविक अंगया रुपय् वया औचित्य दइ । उकिं गुगुं नं प्रादेशिक जति, भाषा, संस्कृति नं संघीय संरचनाय् राष्ट्रिय जुइ । विखण्डनकारी, पृथकतावादी जुइमखु । भाषा, धर्मं निर्वाध रुपं विकास याये फइ । विश्वास लुइ । जबतक राष्ट्रियताया नामय् एकलवादी सोच क्वचिनेगु ज्या जुइ, देय् अझ नं राजनैनितक द्वन्द्वं मुक्त जुइ फइमखु । संघीय व्यवस्थाय् राष्ट्रियता विविध भाषा, जाति, संस्कृति, धर्मया समष्टिगत विम्ब जुइ । संगम जुइ
LEAVE YOUR COMMENTS