डम्पिङ साइट थें जुल येँ देय्

बिगतय् झीगु स्वनिगः यँे देय् सफा स्वस्थ हराभरा, सुन्दर, प्रदुषणमुुक्त, देगःया देगलं जाःगु सम्पदै सम्पदाया शहर न्ह्याथाय् स्वःसां वाउँक तरकारी सयाच्वनीगु स्वये हे ल्वःवनापुसे च्वं । थज्याःगु येँ देय् थौंकन्हय् ध्यस्त थें जुइधुंकल । लिपांगु इलय् यँे देय् धइग पिनेयापिं मनूत वयाः मुनीगु डम्पिङ साइट थें जुइधुंकल ।

स्वनिगलय् नेपाःया थीथी जिल्ला जक मखुसें विदेशी नागरिकत तकं आप्रवासी जुयाः भरिभराउ जुइधुंकल । जःलाखःला सीमा पारीया नागरिकत जक मखु आः ला बंगलादेश, भूटान, अफगानिस्तान, चीन, म्यानमार लगायतया देय्या नागरिकत तकं वयाच्वंगु खनेदु । थुकिं यानाः यँे देय् स्वनिगः आप्रवासनया समस्यां यानाः आक्रान्त जुयाच्वंगु दु ।

येँय् आः बागू कोटीं मल्याक जनसंख्या दयेधुंकल धाइ । झी पूर्खापिंसं गुलि मिहेनत यानाः दयेका तया थकूगु यँे देय् सफा सुग्घर हराभरा
देगः व सम्पदाया चुक, बहाः, बही, ननि भरिभराउ जुयाच्वंगु थ्व सुन्दर नगर लिपांगु इलय् धः, कुँ, धू, ध्याचः व प्रदूषणं जाःगु विकृति व विसंगतिया शहर कथं विकसित जू वनाच्वंगु दु ।

लिपांगु इलय् वाउँक वाउँक तरकारी सयाच्वंगुु स्वये नापं मदये धुंकल । थौकन्हय् ला तरकारी सइगु थासय् ततः जाःगु छँे जक सयाच्वंगु दु । स्वनिगः कंक्रिटया जंगलय् हिला वनाच्वन धाःसां जिउ । विगतय् यँेया त्वाःत्वालय्, सतक सतकय् च्वंगु हितिं न्हियान्हिथं हायाच्वनीगु लः थौंकन्हय् लिटरं स्वतका पुलाः त्वने मालाच्वंगु दु ।

यँेया त्वाःत्वालय् च्वंगु ल्वहं हिति फुक्क सुना वने धुंकल । अले मेलम्चीया लःया आश यानाच्वंगु नं नीच्यादँ दत, तर लः धाःसा वःगु मखुनि । सरकार, नेता, पार्टी फुक्क ठग फटाहा जूगुलिं नागरिकतय्सं दुःख सी मालाच्वन । जःलाखःला देय् भारतया नागरिक बाहेक मेग देय्या नागरिकत नेपाः प्रवेश यायेत भिसा कयाः वयेमाः । अले भिसाया ई फुत कि लिहां वनेमाः ।

स्वनिगलय् पिनें वइपिं जनसंख्याया चाप अप्वयाच्वंगुलिं थन न्हियान्हिथं न्हून्हूगु कथंया समस्यात नं अप्वयावं वनाच्वंगु खने दइ । धः, लः, बँपसः, पार्किङया समस्या, ट्राफिकया समस्या, गाडी जामया समस्या, प्रदूषणया समस्या अप्वया वनाच्वंगु खनेदु ।

थ्व फक्ुक देय्या नियम खः । तर थौंकन्हय् झीथाय् भिसा म्वाःगु देय् भारतया नागरिक बाहेक भिसा माःगु देय्या नागरिकत तकं नेपालय् च्वनाच्वंगु खनेदु । अथे हे गुलिखे विदेशी नागरिकत ला फुटपाथय् बँपसः तयाच्वंगु नं खनेदु । तर सरकार, राज्य, स्थानीय सरोकारवालातय् मिखा धाःसा थ्व मामिलाय् कां जुयाच्वंगु दु । थ्वहे नेपाःया बिडम्बना खः ।

देय्या शासन व प्रशासन गय् यानाः चले जुयाच्वन धइगु न्ह्यसः थन ब्वलनीगु स्वाभाविक खः । स्वनिगलय् न्हियान्हिथं अप्वया वनाच्वंगु आप्रवासनया समस्या समाधान यायेगु, समस्यायात व्यवस्थित यायेगु कुतः अझ नं केन्द्रया सरकार व स्थानीय सरकार धाःगु निकायतय्सं यानाच्वंगु खने मदु ।

अथेला स्वनिगलय् आप्रवासनया समस्या वःगु धइगु हे थीथी राजनीतिक दलतय्सं यानाः हे खः धइगु द्वपं दु । थीथी राजनीतिक दलतय्सं थःथःगु राजनीतिक ज्याझ्वःत राजधानी केन्द्रित यानाच्वंगुलिं आप्रवासनया समस्या ब्वलनाच्वंगु खः धाइ । थीथी राजनीतिक दलतय्सं न्ह्याकाच्वंगु राजनीतिं यानाः हे स्वनिगलय् जनसंख्याया चाप अप्वयाच्वंगु खने दइ ।

स्वनिगलय् पिनें वइपिं जनसंख्याया चाप अप्वयाच्वंगुलिं थन न्हियान्हिथं न्हून्हूगु कथंया समस्यात नं अप्वयावं वनाच्वंगु खने दइ । धः, लः, बँपसः, पार्किङया समस्या, ट्राफिकया समस्या, गाडी जामया समस्या, प्रदूषणया समस्या अप्वया वनाच्वंगु खनेदु । उखे स्वनिगःया आदिवासीतय्गु छेँ–बँु धाःसा थ्वहे लँ तब्या यायेगु त्वह चिनाः लाका कायेगु कुतः यानाच्वंगु दु ।

स्वनिगःया आदिवासीतय्गु छेँ–बुँ कायेत्यंगु नं थ्वहे आप्रवासीतय्गु समस्या समाधान हल यायेत खः । अथेला लँ जक तब्या यानां ट्राफिक जामया समस्या ज्यनीगु मखु धइगु खँ मन्द बुद्धिवाला तय्सं मथू । ट्राफिक जामया समस्या ज्यंकेत ट्राफिक व्यवस्थापन बांलायेमाः ।

ट्राफिक जामया समस्या क्यनाः लँ तब्या यायेगु नामय् स्वनिगःया आदिवासीतय्त विस्थापित यायेगु व उमित सुकुम्वासी दयेकाः शहर बजारं हे पितिना छ्वयेगु षडयन्त्र जुयाच्वंगु दु । स्वनिगःया नेवाःतय्त विस्थापित यायेगु, तितरबितर, यायेगु जक मखुसें नेवाःतय्गु कला, संस्कृति व भाषाया ख्यलय् नाप्र अतिक्रमण यानाः विकृति हयेगु कुतः नं निरन्तर हे जुयाच्वंगु खनेदु ।

अथे ला थ्व सवालय् गुलिखे नेवाःत नं कम मजू । थःगु पुर्खाया जग्गा जमिन आर्थिक लाभया निंतिं धमाधम मियाः थःगु थाय्बाय् त्वःता वनाच्वंपिं नेवाःत नं गाक्कं मदुगु मखु । अथे हे गुलिखे नेवाः तय्सं थःगु भाषा कला संस्कृति संस्कारयात म्वाय् चुइकाः विदेशी कला संस्कृति भाषायात नालाः कयाच्वंपिं नं मदुगु मखु ।

अथेहे देय्या थीथी राजनीतिक दलय् आपालं नेवाः नेता कार्यकर्ता नं मदुगु मखु तर थीथी राजनीतिक दलया नेवाः नेतातय्सं नं स्वनिगलय् ब्वलना च्वंगु आप्रवासनया समस्यायात समाधान यायेगु कुतः यानाच्वंगु मदु । थीथी दलया नेवाः नेता कार्यकर्तात थीथी राजनीतिक दलया खँय् ब्रम्हू नेतातय् च्यः जक जुयाः लिउ लिउ जुयाच्वन ।

थुमिसं नेवाःतय्गु हक हित अधिकार भाषा कला संस्कृति अले नेवाःतय्त विस्थापित यायेगु कुतः राज्यं यानाच्वंसा थुपिं म्हुतुप्वाः तिनाः जक च्वन धाःसां जिउ । गुलिखे नेवाः नेता कार्यकर्तात ला थीथी राजनीतिक दलया ब्रम्हू नेतातय् च्यः जक जुया च्वनेगुली हे थःत गर्व तायेकाच्वन धाःसां जिउ ।

अथे ला गुलिखे नेवाः नेता सांसदत ला स्वनिगलं पिनेयाम्ह हरूवा ब्रम्हू नेताया लागिं थःगु सांसद पद नापं त्याग यायेत तयार जुइपिं नं खने दत । छम्ह ब्रम्हूया लागिं थःत पत्याः याःपिं द्वलंद्वः मतदातातय्त धोका बीपिं थज्याःपिं नेवाः नेता, सांसदतपाखें नेवाःतय्सं गज्याःगु आशा यायेगु ? थज्याःपिं नेवाः नेतात वास्तवय् भचाखुसिइ चुइका छ्वयेमाःपिं खः ।

अथे ला थ्व इलय् झी नेवाःत नं छधी छप्पँ जुयाच्वंगु खने मदु । नेवाःतय्त छट्टुुपिं ब्रम्हू नेतातय्सं राजनीतिया नामय् विभाजन यानाच्वंगु खनेदु । थुमिसं नेवाःतय्त भोट बैंक कथं जक छ्यलाच्वंगु दु धाःसां जिउ । भोट बैंक धइगु थःत माःबलय् उपयोग यायेत जक खः । उमिगु माग न्यनाः उमिसं धाःथे यायेत मखु । नेवाःतय्सं थ्व राजनीति गबले थुइगु खः मसिउ ।