ने. सं. ११४४ चौलाथ्व दशमी -

अन्योलय् लानाच्वंगु बुंगद्यःया जात्रा

थुगुसी बुंगद्यः सालेगु अझं अन्योलय् तिनि । स्वनिगःया हे दकलय् ताःहाकःगु जात्राकथं कयातःगु बुंगद्यःया जात्रा कोभिड-१९या कारणं अन्योलय् लाःगु खः । बछलाथ्व पारु कुन्हु द्यः रथय् बिज्याकाः यायेमाःगु बुंगद्यःया जात्रा थौं झण्डै न्याला दयेधुंकाः नं यायेफुगु मदुनि ।

खतुं बुंगद्यःया जात्रा यायेगु निंतिं जात्रालिसे सरोकार दुपिंसं कुतः मयाःगु नं मखु । अय्नं राज्यस्तरया निकायपाखें कोरोना संक्रमणया जोखिम उच्च रुपय् दुगु धासें जात्रा यायेत गना वयाच्वंगु खः । शुरुइ बछलां हे जात्रा यायेगु धइगुकथंया खँ पिहां मवःगु नं मखु । कोरोना संक्रमण रोकथाम व नियन्त्रणया निंतिं देय्न्यंकं तयातःगु लकडाउनया दथुइ नं जात्रा यायेगु तयारी जुुयाच्वन धइगु खँ पिहां वःगु खःसां खास हे उकथंया ज्या धाःसा न्ह्याके मफुत । गुकिं यानाः जात्रा यायेगु सम्भव मजुल । अनंलि लकडाउनया हे दथुइ जात्राया निंतिं खः दयेकेगु शुरु जूगु धइगु नं खँ पिहां वल । आन्तरिक रुपं छुं छुं ज्या न्ह्याःगु खःसां लिपा लकडाउन छ्वासुकेवं रथ दयेकेगु ज्या न्ह्यात । अले परम्परागत रुपं थें हे जात्रा यायेगु सम्भावना नं खनेदुगु खः ।

थुगुसी बुंगद्यःया जात्राया विषययात कयाः आपालं हे बहस व चर्चा व परिचर्चा जुल । छगू पक्ष द्यःया जात्रा यायेबलय् कोरोना संक्रमण जुइमखु धइपिं पिहां वलसा मेखे ल्वय् धइगु बाजं थानाः वइमखु, पूर्व सुचं बियाः वइमखु । समुदायस्तरय् संक्रमण न्यना मवंसां ल्वचं कइमखु धाये फइगु अवस्था मदु । उकिं थुगुसी छकः जात्रा दिकेमाः । थुुगुसी जात्रा दिकूसा जक आकिवं जात्रा न्यायेके खनी, मखुसा थःगु हे जात्रा जुयाच्वनी धाइपिं मेगु पक्ष नं खनेदत । थुकथं हे जात्रा यायेगु निंतिं बुंगद्यःया जात्रालिसे प्रत्यक्ष रुपं सरोकार दुपिं पानेजु, यँवाः, बाराही, ज्योतिष लगायतं गुथि संस्थान यल शाखा, जिल्ला प्रशासन ज्याकू यल व यल महानगरपालिकालिसे नं तःक्वः हे समन्वय यायेत वार्ता, सहलह नं यात । तर नं जात्रा यायेगु बारे ठोस निर्णय याये मफुत ।

थ्व झ्वलय् बछलां जात्रा मजुइवं दकलय् न्हापां वंगु असारया लिपांगु वालय् बुंगद्यःया जात्रा यायेगु तयारी न्ह्यात । अबलय् बाराही गुथिपाखें रथ दयेकेगु ज्या तकं न्ह्याःगु खःसा असार २३ गते दुने रथ दयेकेगु ज्या सकतां क्वचायेकाः वयां लिपा द्यः रथय् बिज्याकेगु व द्यः सालेगु बारे सहलह जुयाच्वन धइगु खँ पिहां वःगु खः । बुंगद्यः सालीगु लभगग निश्चित थें हे खने दयेवं दैवज्ञ ज्योतिया कीर्तिमदन जोशीं नं बांलाःगु दिं स्वयाः द्यः रथय् बिज्याकेगु जुइ धयादीगु खः ।

थ्व ल्याखं वंगु असार २४ गते द्यः रथय् बिज्याकेगु तयारी नं जुल । सम्बन्धित निकाययात तकं सिफारिस याःगु खः । थ्वकुन्हु द्यः रथय् बिमज्याकल धाःसा मेगु इलय् झन् लिबाः वनीगु ज्योतिष जोशीं धयादीगु खः । वय्कलं द्यः रथय् बिज्याकेत साइत स्वयेम्वाःगु व असार २४ गते बांलाःगु दिं जूगुलिं उकुन्हु द्यः सालेमाःगु खँ अबलय् धयादीगु खः । बांलाःगु दिं धकाः असार २४ गते बुंगद्यः रथय् बिज्याकेगु तयारी जुयाच्वँच्वं हे गुथि संस्थानं द्यः रथय् बिज्याकेगु व थ्व सम्बन्धी सकतां ज्या स्थगित यायेगु निर्णय जूगु धासें परिपत्र जारी यात । थुकिं यानाः बुंगद्यःया जात्रा मखु द्यः रथय् बिज्याकेगु ज्या हे दित ।

अनंलि हाकनं साउन ७ गते द्यः रथय् बिज्याकेगु खँ पिहां वल । साउन ७ गते द्यः रथय् बिज्याकेगु, १० गते द्यः सालेगु व २४ गते भोटो क्यनाः दकलय् ताःहाकःगु जात्रा इतिहासय् न्हापांखुसी चिहाकलं सिधयेकेगु क्वःछित । थबलय् तक स्वनिगःलिसें नेपालय् हे कोरोना संक्रमितया ल्याः न्हिथं धइथें अप्वया वनाच्वंगु अवस्थाय् द्यः सालेत म्वःम्वः मनूत च्वनाः मसासे ख्वीम्ह, न्हय्म्ह (७०) स्वयां अप्वः मनू मतयेगु, बाजं नं निथ्वः स्वथ्वः जक तयेगु, प्रहरी परिचालन यायेगु, स्वास्थ्य सुरक्षा मापदण्ड पूर्णरुपं पालना यायेगु, सामाजिक दूरी कायम याये बारे सहलह जूगु धइगु खँ पिहां वल । सुनानं नखत्या मसःतेगु व जात्रा नं छेँय् छेँय् जक च्वनाः स्वयेगु व्यवस्था यायेगु धइगु नं खँ पिहां वःगु खः ।

थ्वयां लिपा साउन ७ गते धाःगु थासय् साउन १० गते द्यः रथय् बिज्याकेगु लिपांगु तयारी जुयाच्वंगु इलय् यल जिल्लाया प्रमुख जिल्ला अधिकारीं गुथि संस्थान यलया प्रमुख राजन भुजुयात बुंगद्यःया जात्रा मयायेत निर्देशन बिल । सरकारं लकडाउन अन्त्यया घोषणा याःसां सार्वजनिक ज्याभ्वः यायेगु, मठ मन्दिरय् दर्शन यायेगु, सभा समारोह, गोष्ठि यायेगुलिइ लगे यानातःगु रोक जारी हे दुगु धासें तत्कालया निंतिं बुंगद्यःया जात्रा नं रोके यायेत निर्देशन बिउगु खः । जात्रा रोके यायेत बिउगु निर्देशनया हे दथुइ साउन १० गते न्हिनसिया १२ः१० निसें १२ः२५या साइतय् द्यः रथय् बिज्याकेगु ज्या धाःसा जुल । जात्रा यायेगु अनुमति धाःसा मबिउ । गुकिं यानाः हाकनं छक्वः बुंगद्यःया जात्रा यायेगु निंतिं जुयाच्वंगु तयारी अन्तिम अवस्थाय् अन्योलय् लात ।

अनं लिपा यल जिल्ला प्रमुख जिल्ला अधिकारी, गुथि संस्थान यल, यल महानगरपालिका, ज्यापु समाज, जात्रालिसे प्रत्यक्ष रुपं सरोकार दुपिनिगु मुँज्या च्वनाः लकडाउन छ्वासुका यंकूगु अवस्थाय् जात्रा यायेगु सहमति याःगु खः । थुगु सहमतिकथं भदौ १ गते द्यः सालेगु क्वःछिउगु खः । दैवेज्ञ ज्योतिष जोशीं थ्वकुन्हु द्यः सालेगु ज्या मजुल धाःसा गुगुं हालतय् नं मोहनिया इलय् बुंगद्यः बुंगय् यंकेत सम्भव मजुइगु खँ धयादीगु खः । तर दुर्भाग्य हे धायेमाली भदौ १ गते नं द्यः सालेगु ज्या धाःसा मजुल ।

न्हापा बाःछिया दुने द्यः सालाः क्वचायेकेगु खँ वयाच्वंगु थासय् आः प्यन्हु न्यान्हुया दुने जात्रा क्वचायेकेगु खँ पिहां वःगु दु । ज्योतिष जोशीं नेपालभाषा टाइम्सयात कनादीकथं थःपिंसं पूर्ववत सहमति वा निर्णयकथं ८०म्ह मनू च्वनाः, सामाजिक दूरी तयाः, अनिवार्य मास्क, पंजा व सेनिटाइजर तयाः छोटकरीं द्यः सालेगु प्रस्ताव यानादीगु दु । थ्व प्रस्तावकथं प्यन्हुनिसें न्यान्हुया दुने जात्रा क्वचायेकेगु खँ वय्कलं धयादीगु दु ।

वय्कःयाकथं झिन्हुया दुने द्यः सालेगु ज्या मजुल धाःसा वयां लिपा आश्विन २ गतेनिसें मनमास शुरु जुइगु व थ्व इलय् धार्मिक गतिविधि छुं नं याये मजिउ । मनमास सिधयेवं मोहनि शुरु जुइ । चालंया निंतिं द्यः बुंगय् यंकेमाः ।

वय्कलं कनादीकथं न्हापांगु न्हिकुन्हु पूच्वं द्यः सालाः गाःबहालय् यंकेगु व अन निघौ तयाः द्यः मंगलय् यंकेगु । मंगलय् दरवारपाखें पूजा कायेगु व वकुन्हु द्यः अन हे तयेगु । कन्हय् कुन्हु नुगलय् द्यः सालाः वाराहीतय् देपुजा यायेगु व द्यः अन हे तयेगु । अनं लिपा लगंख्यलय् यंकाः महाबली पूजा यायेगु, अनं थतिइ यंकाः किपुलिं स्वां छायेकेगु अनं लिपा साइत स्वयाः जाउलाख्यलय् यंकाः सिधयेकेगु प्रस्ताव यानादीगु दु ।

थुलिया दुने यायेमाःगु नैंक्यालं लुइगु, याकःमिसा भुज्याः व भोटो जात्रा थेंज्याःगु गतिविधि मयायेगु व बाजं मतयेगु कथंया प्रस्ताव यानागु वय्कलं कनादीगु दु । थुगु प्रस्ताव राज्यया दक्वं निकाय नेपाल सरकार, स्थानीय निकाय, जिल्ला कोभिड-१९ व्यवस्थापन समिति लगायतयात वंगु भदौ ७ गते बिउगु खः । तर निर्णय धाःसा आतकं मवःनि । वय्कलं कर्फ्यु तयाः, सेना, प्रहरी परिचालन यानाः जूसां नं जात्रा सिधयेकेमाःगु अति आवश्यक जुइधुंकूगु धयादिल ।

यदि आः वइगु छवाःया दुने नं द्यः सालेगु ज्या मजुल धाःसा वयां लिपा साइत चूलाकेत हे असम्भव जुइगु ज्योतिष जोशीं नेपालभाषा टाइम्सयात कनादिल । वय्कलं आः द्यः सालेबलय् सशस्त्र, सेना परिचालन यायेगु, न्ह्यःने डोजर व लिउने क्रेन तयाः रथयात तिबः बीगु नं धयादिल । वय्कःयाकथं झिन्हुया दुने द्यः सालेगु ज्या मजुल धाःसा वयां लिपा आश्विन २ गतेनिसें मनमास शुरु जुइगु व थ्व इलय् धार्मिक गतिविधि छुं नं याये मजिउ । मनमास सिधयेवं मोहनि शुरु जुइ । चालंया निंतिं द्यः बुंगय् यंकेमाः । अनंलिपा मंसिरय् हाकनं बुंगद्यः यलय् बिज्याकेमाः ।

लिपांगु इलय् वंगु भदौ ७ गते बिउगु प्रस्तावयात कयाः आतक नं छुं निर्णय जूगु मदुनि । छखे द्यः सालेगु बारे छुं निर्णय याःगु मदुनिसा मेखे स्वनिगःलिसें देय्न्यंकं कोरोना संक्रमितया ल्याः न्हियान्हिथं अप्वया वनेवं स्वनिगः व देय्या थीथी थासय् निषेधाज्ञा जारी यानातःगु दु । अझ भदौ १७ गते तक थप जूगु निषेधाज्ञायात स्थानीय प्रशासन व प्रहरी प्रशासनं कडा याना हयाच्वंगु दु । थज्याःगु अवस्थाय् बुंगद्यः सालेगु विषय अझं अन्योलय् हे लानाच्वंगु दु । राज्यया निकायं लिपांगु प्रस्तावयात नं स्वीकार मयाइगु अवस्थाय् आः द्यः रथय् तयाः सालेगु मखसे खटय् तयाः क्वचायेकेगु व मयासे मगाःया गतिविधि नं सांकेतिक रुपं जक यानाः क्वचायेकेगु बाहेकं मेगु विकल्प मदु ।