ने. सं. ११४४ ञलाथ्व नवमी -

मोदीया भ्रमण व संवैधानिक विभेद

भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीया नेपाः भ्रमणयात नेपाःया राष्ट्रियता, संविधान कार्यान्वयनंनिसें कयाः प्रधानमन्त्री केपी ओलीया राष्ट्रवादया सवालय् तकं थीथी विश्लेषण यानाहःगु दु । प्रधानमन्त्री ओलीं ला भारतीय प्रम मोदीया नेपाः भ्रमण तसकं सफल जूगु नापं भारतं हे न्हापा नाकाबन्दी याःगु खः धासें नाकाबन्दी लिपा भारतलिसे स्वापू क्वातुया वंगु दावी तकं यानादीगु दु ।

वय्कलं न्हापा थः प्रधानमन्त्री जुयागु इलय् तराई लागाय् जूगु आन्दोलनय् भारतं नाकाबन्दी हे याःगु खः धयाच्वनादीगु दु । प्रधानमन्त्री ओली आः तक नं अबलेया आन्दोलन व नाकाबन्दी तराई लागाया नेपाःमि जनतां याःगु खः धायेत तयार जुयादीगु मदुनि ।

अले प्रधानमन्त्री ओलीया थें हे बिचाः प्वंकाः नेपाःया राजनीतिक विश्लेषकतय्सं आः तक नं अबलेया नाकाबन्दी भारतं हे याःगु खः धयाच्वंगु दुसा आः मोदीया भ्रमणयात तकं नाकाबन्दीनाप हे स्वाकाः स्वयेगु यानाच्वंगु दु । नेपालय् न्हूगु संविधान जारी जूगु इलय् तराई लागाय् जूगु आन्दोलनया झ्वलय् दर्जनौं मधेसीतय्गु ज्यान वंगु खःसा अन कफ्र्यू तकं तःगु खः ।

तःभुखाय् ब्वयाः स्वनिगः व स्वनिगः जःखःया आदिवासी जनजाति नेवाःत नापं तामाङ व मेमेपिं न्हिले ला ख्वये ला जुयाः न्ववाये मफयाच्वंगु अले तराई मधेस लागाय् ला कफ्र्यू तयाः, गोलीं कयेकाः संविधान जारी याःगु खः तर्क मधेसी, आदिवासी जनजातिंनिसें उत्पीडित समुदायया न्ह्यलुवातय्सं तयेगु याना वयाच्वंगु दु ।

मधेसवादी जनतां लिपांगु इलय् जूगु निर्वाचनया झ्वलय् संविधानं थःपिंत विभेद यानातःगु, आन्दोलनया झ्वलय् नाकाबन्दी थःपिंसं यानागु, अझ नं आन्दोलन जारी हे दु धकाः क्यनेगु कथंया अभिमत बिउगु दु ।

उगु इलय् राजनीतिक दलतय्सं हथासं माःगु कथंया प्रक्रिया हे पूवंकेगु ज्या मयासे न्ह्यागुसां संविधान जारी याःगु खःसा वहे संविधानयात विश्वया हे उत्कृष्ट संविधान धकाः प्रमुख राजनीतिक दलया नेता व कार्यकर्ता नापं प्रमुख राजनीतिक दलनाप लिक्क लाःपिं राजनीतिक विश्लेषकतय्सं आः तक नं धायेगु याना वयाच्वंगु दु ।

अले नेपाःया आदिवासी जनजाति, मधेसीनिसें उत्पीडित समुदायया मुद्दा ज्वनाच्वंपिं, पहिचानया मुद्दा अले समानतांनिसें समावेशिताया खँयात प्रमुख मुद्दा दयेका वयाच्वंपिं मनूतय्सं राजनीतिक दल व राज्यपक्षया मनूतय्सं याना वयाच्वंगु विश्लेषणयात स्वीकार याना वयाच्वंगु मदु । उकिं अबलेनिसें हे नेपाःया संविधानयात स्वयेगु पहः नं पानाच्वंगु खः ।

संविधानयात थःपिनिगु संविधान धकाः स्वीकार याये फइगु अवस्था मदु धायेगु याना वयाच्वंपिं व संविधानयात उत्कृष्ट संविधान धायेगु याना वयाच्वंपिनिगु दथुइ छगू कथंया संघर्ष नेपाःया राजनीतिइ जुया हे वयाच्वंगु खः । थुगुसी भारतया प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी २ नम्बर प्रदेशय् वःगु इलय् तराई मधेशी नापं भारतीय नागरिकतय्सं पुनीगु गुगु वसः पुनादिल उज्वःगु हे रंगया वसः नेपाःया प्रधानमन्त्रीं पुनादिल ।

उकिं यक्वसिनं मोदी व ओली दाजु किजा खःला ? मोदी व ओली छम्ह हे खः ला ? मोदी व ओलीया दथुइ छुं हे मपाः धइगु नेपाः नं भारतया छगू अंग थें जुल धकाः सामाजिक सञ्जालय् नापं थवंथवय् सहलह ब्याकेगु इलय् टिप्पणी यानाच्वंगु दु । जनकपुरया जानकी मन्दिरय् काःगु किपायात ओली व मोदीयात लिउनेपाखें स्वल धाःसा सु ओली अले सु मोदी धकाः तकं धाये मफइगु अवस्था वःगु खः ।

मोदीं २ नम्बर प्रदेशय् थःगु भ्रमण धार्मिक व पर्यटकीय दृष्टिकोणं खः धकाः स्पष्ट यायां हे २ नम्बर प्रदेशयात छगू अर्ब तका विकास निर्माणया नितिं ग्वाहालि यायेगु धकाः गुगु बचं बियादिल उकिं यानाः नं नेपाःया राजनीतिइ न्हूगु कथंया तरंग वःगु दु । मोदीं तप्यंक हे २ नम्बर प्रदेशयात आर्थिक ग्वाहालि याइगु अवस्था धइगु केन्द्रीय सरकार सिबें नं २ नम्बर प्रदेशया सरकारयात प्राथमिकता बीगु ज्या जकं याःगु मखु ला धइगु न्ह्यसः नं थन पिहां वःगु दु ।

भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीया भ्रमण इलय् नं नेपाःया राजनीतिइ संविधानयात स्वयेगु दृष्टिकोण व अधिकारया सवालय् विभाजित भावना पिब्वयेगु ज्या जूगु दु । भारतया प्रधानमन्त्री मोदीयात २ नम्बर प्रदेशय् नागरिक अभिनन्दन याःगु इलय् मुख्यमन्त्रीं तकं नेपाःया संविधानं मधेसवादीतय्त विभेद यानातःगु अले थःपिनिगु अधिकारया निंतिं संघर्ष याना वयाच्वनागु खँ न्ह्यथनादीगु दु ।

उगु खँयात कयाः नेपाःया संचार जगतय् जक मखु प्रधानमन्त्री केपी ओलीं संसदय् तकं न्ववासें आपत्ति प्वंकादीगु दु । वय्कलं ला थः समानताया हैसियतं भारतलिसे स्वापू तयेत ताःलाःगु नापं न्हापांनिसें भारतया नाकाबन्दीयात थम्हं विरोध याना वयाच्वनागु खँ तकं न्ह्यथनादीगु दु । उकिया अर्थ प्रधानमन्त्री ओलीं २ नम्बर प्रदेशया मुख्य मन्त्रीया धापूप्रति असहमत जुयादीगु जक मखु भारतं हे अबले नाकाबन्दी याःगु खः धकाः न्ह्याः वनादीगु दु ।

मधेसवादी जनतां लिपांगु इलय् जूगु निर्वाचनया झ्वलय् संविधानं थःपिंत विभेद यानातःगु, आन्दोलनया झ्वलय् नाकाबन्दी थःपिंसं यानागु, अझ नं आन्दोलन जारी हे दु धकाः क्यनेगु कथंया अभिमत बिउगु दु । चाहे थारुतय्सं जुइमा वा मधेसीतय्सं जुइमा अवश्य नं उमिसं थःपिनिगु असहमतियात पिब्वयेगु याना वयाच्वंगु दु ।

थःपिनिगु माग न्ह्यःने तयेगु ज्या उमिसं मदिक्क याना वयाच्वंगु दु । उगु खँयात कयाः नेपाःया आदिवासी जनजाति नापं उत्पीडित समुदायपाखें नं समर्थन यानाच्वंगु दु । उकिं थ्व इलय् नं नाकाबन्दीया सवालंनिसें संविधानय् जुयाच्वंगु विभेद लगायतया सवालय् तकं प्रमुख राजनीतिक दलया नेता कर्याकर्ताया धापूप्रति अहसमति प्वंकेगु व समानता, पहिचान, समावेशिताया निंतिं संघर्ष यायेगु जुइ धकाः सार्वजनिक रुपं न्ववाये याना वयाच्वंगु दु ।

उकिया दसु कथं हे भारतया प्रधानमन्त्री मोदीया न्ह्यःने न्ववायेगु ज्या जूगु दु । नेपाःया राजनीतिइ थःपिंत मालीगु इलय् भारतया समर्थन कयाः भारतय् हे च्वनाः राजनीति यानादीपिं नेतातय्सं थुगुसी धाःसा मोदीया न्ह्यःने संविधानं थःपिंसं विभेद यानातःगु खँ न्ह्यथनेवं हीमी चाःगु दु ।

व धइगु आदिवासी जनजाति, मधेसीनिसें उत्पीडित समुदायया मुद्दायात अन्तर्राष्ट्रियकरण यात धकाः तायेका खः । अले संविधानं यानातःगु विभेदयात कयाः विरोधयात धायेवं हे थःत राष्ट्रवादी धकाः उकिया विरोध याःपिं नेपाःया राजनीतिक नेता व बुद्धिजीवीतय्गु नियतयात थुइकाः नेपाःया आदिवासी जनजाति नापं उत्पीडित समुदाय न्ह्यःने वनेमाःगु ई वःगु दु ।