अझं भारतया हेपाहा प्रवृत्ति

छगू इलय् बेलायतं उपनिवेश देश कथं ताः ईतक शासन चले यानाः परतन्त्र स्वीकार यायेत बाध्य जुयाच्वंगु देय् खः भारत । आः भारत स्वयमं थः परदेशीतय्त नं अज्याःगु हे हेपाहा प्रवृत्ति क्यनीगु देय् जूवंगु दु। लिक्कसं च्वंगु थीथी देय् नेपाः, भुटान, मालदिभ्स, श्रीलंका लगायतया देसय् भारतं थःपिनि प्रतिनिधिमार्फत् जक मखसे प्रत्यक्ष रुपं हस्तक्षेपकारी भूमिका म्हितेगु याना वयाच्वंगु दु। छुं ई न्ह्यः जक काश्मिरयात थःपिनि अधिनष्टकथं कायम यानाः उकिया आधारय् न्हूगु नक्सा दयेकूगु इलय् लिम्पियाधुरा व लिपुलेक थेंज्याःगु ऐतिहासिककालनिसें नेपाःया भूमि जुयाच्वंगु थाय्नापं थःपिनि नक्साय् दुथ्याकेवं नेपालं उकिया प्रतिक्रिया बिल । थ्व विचाराधीन अवस्थाय् लानाच्वंगु इलय् भारतं एकतर्फी रुपं उगु लागा जुयाः मानसरोवर वनेगु लँ दयेकाः उलेज्या तकं यानाबिल । थुकथं नेपाः देय्यात सदां भारतं हेपाहा प्रवृत्तिं स्वयाच्वंगु खनेदु ।

थौं कोरोना भाइरसया संक्रमणया कारणं थःथःगु देय्या नागरिक बाहेक मेमेगु देय्या नागरिक थःपिनि देसय् दुकायेत तसकं होस यायेमाःगु अवस्था दु। थ्व कूटनीतिक रुपं नं मिले मजूगु खँ खः । चीनया वुहान सहर छगू थासय् जक कोरोना भाइरसया प्रकोप सुरु जूगु इलय् चीनं थःपिनि देय्न्यंकं लकडाउन यानाः दक्व विश्वविद्यालय, स्कुल व यातायात बन्द यानाः कडा रुपं संसारयात लकडाउन कोरोना भाइरसपाखें बचे जुइगु उपाय खः धइगु क्यनाबिल । आतक नं चीनं थःपिनि अन्तर्राष्ट्रिय हवाई उडान संचालनय् हःगु मदुनि । अथे धइगु विदेशीतय्त थःपिनि देसय् दुकायेगु मयाःनि । गुलिखे अन च्वनाच्वंपिंत नं छसिकथं पिने छ्वया हयेगु ज्या पूवंकल । थ्व ल्याखं आः चीन कोरोनामुक्त देय् जुल धाःसां छुं पाइमखु। छगू इलय् न्हापांगु व भयावह रुपं कोरोना भाइरसया महामारी न्यना वंगु देय् चीनं याःगु थ्व साहासिक कदमयात विश्वं प्रशंसा यानाच्वंगु दु ।

थज्याःगु इलय् नेपालय् अप्वः धइथें भारतं वःपिं मनूतय्पाखें कोरोना भाइरसया प्रकोप न्यने फुगु सम्भावना दु। आतक ल्वय् सुरु जूगु स्वयेगु इलय् न्हापां झापाय् खनेदत । वयां लिपा नेपालगंजय् खने दत । धाये कि स्वनिगः त्वःताः पिने मनूत वंगु इलय् तकं स्वनिगः दुने कोरोनाया छुं कथंया प्रभाव खने मदुगु खः । तर लिपा जब पिने वंपिं मनूत दुहां वयेगु सुरु यात । जिल्ला जिल्ला व स्वनिगः दुने नं प्रकोप सुरु जुयाबिल । थ्व धइगु भारतं नेपालय् कोरोना प्रवेश जूगु खः ।

छुं ई न्ह्यः तक फ्रान्सं वःम्ह १९ दँया छम्ह मिसायाके न्हापांखुसी नेपालय् कोरोना पुष्टि जूगु धयातःसां हुलमुल जूथाय् याकनं संक्रमण न्यनीगु थ्व ल्वय् भारत थें तसकं अप्वः जनसंख्या दुगु थासं हे नेपालय् दुहां वःगु खनेदु। चीन व नेपाः दथुइ तःजाःगु हिमाल पर्वत दुगु कारणं व हवाई मार्ग बन्द याःगु कारणं उखें थुखे वइगु सम्भावना तसकं म्हो । तर भारत व नेपाःया नाका खुल्ला दु। बन्द यायेत स्वःसां नं चां चां खुसि छिनाः वयेफुपिं साहसी नेपालीत दु। थ्व ल्याखं थःगु देय्प्रति गुलि झी माया वं धइगु नं क्यं । सी माःसां, ल्वागि हे जुइ माःसां थ्व देसय् हे ल्वगि जुइ, व थ्व देसय् हे सी धइगु झीगु धारणा जुइफु ।

तःधंगु देय् जुल धायेवं थःपिनि हैसियत अप्वः दइमखु। छगू छगू देय्या थःगु सार्वभौमसत्ता धइगु उलि हे तःधं जुइ । अथे जुयाः नं थथे आक्रमण यायेत वःपिं विरुद्ध नेपाल प्रहरीं नं बाध्य जुयाः हवाई फायर याःगु खः ।

थज्याःगु इलय् भारतीय मूलया नेपालीतय्त थन प्रवेश मयाकल धइगु छगू त्वह तयाः भारतं नेपाली प्रहरीयात आक्रमण याःगु दु। थ्व सरसर दुःखद्व खेदजनक घटना खः । सीमा प्रवेश याःगु कारणं छम्ह भारतीय मिसायात रौतहटय् प्रवेश मयाकूगु खः । सीमा बन्द यानातःगु वं नं सिउ । तर त्वह मदु त्वह तयाः वं भारतीय पक्षं नेपाली प्रहरीयात आक्रमण याकेगु ज्या यात । थथे स्वयेगु इलय् थ्व नागरिकस्तरया ल्वापु जक मखसें छगू ल्याखं भारतं हाकनं छक्वः नेपाःयात हेपाहा प्रवृत्तिं स्वःगु घटना थें जूगु दु। भारतीय सीमा लागाय् खटे जूपिं सशस्त्र प्रहरीयात आक्रमण याःगु धइगु ला छगू ल्याखं नेपाःया सार्वभौमिकताय् धावा बोले याःगु सरह खः । हवल्दार लीलाबहादुर थापा घाःपाः जुइक जूगु थ्व आक्रमणया न्ह्याक्वः हे निन्दा याःसां मगाः । थज्याःगु घटना सीमा लागाय् बारम्बार जुयाच्वंगु दु ।

थःगु देय्या सार्वभौमिकता रक्षाया लागिं खटे जुयाच्वंपिं प्रहरीयात घरेलु हतियारं आक्रमण यायेगु धइगु छगू ल्याखं नेपाःप्रतिया भारतया हेपाहा प्रवृत्ति खः । थ्व ल्याखं तःधंगु देय् जुल धायेवं थःपिनि हैसियत अप्वः दइमखु। छगू छगू देय्या थःगु सार्वभौमसत्ता धइगु उलि हे तःधं जुइ । अथे जुयाः नं थथे आक्रमण यायेत वःपिं विरुद्ध नेपाल प्रहरीं नं बाध्य जुयाः हवाई फायर याःगु खः । नेपाःपाखें सार्वभौमिकता रक्षा यायेत खटे जूपिं झिंन्याम्हं प्रहरी छप्पँ जुयाः उम्ह मिसायात नेपाः प्रवेश मयाकूगु खः । सीमा बन्द जुयाच्वंगु इलय् थथे प्रवेश मयाकेगु थःपिनि कर्तब्य नं खः । अथे जुयाः भारतीय नागारिक ज्वनाः कुनेमाःगु अवस्था वल । रवीन्द्र कुशबहा नांया भारतीय नागरिकयात ज्वनाः कुनातःगु दु। घटनाय् ५० म्ह सशस्त्र प्रहरीसहित गण प्रमुख व ३५ म्ह सशस्त्र प्रहरी ज्वनाः नेपाल प्रहरीया टोली नं घटनास्थलय् थ्यंकूगु खः ।

छखे थथे नेपाः देय्या आवश्यकता वा लकडाउन पूर्णरुपं खुल्ला मजूगु व ल्वय् पूर्ण रुपं नियन्त्रणय् मवनिगु कारणं भारतीय नागरिकयात प्रवेश रोक लगे यानातःगु इलय् जूगु थज्याःगु घटनायात अप्रात्यासित घटनाकथं कायेमाःगु अवस्था वःगु दु। मेखे थ्वहे इलय् भारतीय पक्षं एक पक्षीय रुपं दयेकातःगु लक्ष्मणपुर बाँधया कारणं दँय्दसं थें २४ हजार नेपाली जनता डुबानया मारय् लानाच्वंगु दु। थुगुसी नं थ्व घटना लिसा काःगु दु। थ्व इलय् लक्ष्मणपुर बाँधया कारणं अन जलमग्न जूवंगु दु। ताः ई वाः वःगु कारणं थ्व समस्या खनेदुगु खः । श्रावण महिना जुइवं जिउ ज्यान वनी धकाः अनया मनूत सदां चिन्तित जुयाच्वनी । बाँके जिल्लाया थ्व राप्ती नदी बाः वयाः बस्तीइ दुहां वयेवं थःगु ताण्डब क्यनेधुंकी । अनया फुक्कं नागरिकत मनसुनया इलय् आकासय् हाकुगु सुपाँय् जक खनेवं हे ग्यानाच्वनेमाःगु स्थिति दु। थ्व नं छगू ल्याखं भारतीय हेपाहा प्रवृत्तिं हे जूगु खः धायेछिं ।