जनता द्विविधाय् ।
देशय् १०४ दँतक राणातसें शासन यात । निरंकुश शासन । जहानिया शासन । थौं नं राणा शासनया इतिहास पुइकाः स्वइबलय् जनता आक्रोशित जुइ । जनताप्रति निरंकुश जहानिया राणा सरकारं याःगु दमन, शोषणप्रति घृणा व्यक्त याइ । राणाकालीन देय्या इतिहासयात थौं खिउँगु ईकथं तायेकी । व इतिहासया कालखण्डयात स्वयाः थौंया जनता न्हिलीमखु । न्हिले फइमखु ।खतुं थौं राणा शासकतय् छथ्व मस्तय्सं राणातसें नं नेपाःया इतिहासय् छुं याना वंगु दु, इपिं पूर्णरुपय् क्रुर मखु धइगु दावा यासें थः पूर्वज शासकतय् बचाउ यायेत स्वयाच्वंगु दु । चन्द्र शम्शेरं सति प्रथायात चिइकाबिल, दास प्रथाया अन्त्य यात ।
राणा प्रधानमन्त्री चन्द्र शम्शेरया थ्व प्रगतिशील पलाः खः । राणा शासकतय्सं नं इतिहासय् छुं गौरवमय ज्या याना वंगु दु । दावा याइपिं दु । तर न्ह्याक्व हे क्वत्यलाः एकछत्रीय निरंकुश शासन न्ह्याकूसां अन्ततः राणा शासन क्वःदल । क्वः दइ । राणा शासन अन्त्य यायेत जनतां तःधंगु संघर्ष याये माली । शहीदतय्सं थःगु ज्या अर्पण याइ । प्रजातन्त्रया लागि । २००७ सालया क्रान्ति पिनें राणा शासन व नेपाली जनताया ल्वापु, संघर्ष खनेदइ । तर व संघर्ष यथार्थय् सैद्धानितक ल्वापु खः । निरंकुशता व जनअधिकारया सिद्धान्त दथुइ जूगु संघर्ष । राणा शासकतय् राजनीतिक सिद्धान्त निरंकुश जहानिया शासनयात निरन्तरता बीगु ।
जनता राणा शासकतय् विरोधय् दंगुया सैद्धान्तिक कारण राणा निरंकुशतां मुक्ति प्राप्ति व जनताया सार्वभौमिक अधिकारप्रतिया चेतना । अबलय् जनमुक्ति व जनताया सार्वभौमिक अधिकारप्रतिया अदम्य चेतना व सिद्धान्त हे जनतां निरंकुशताया विरोधय् क्रान्ति यात । राणा शासन क्वःथल । राणा शासनलिसेया जनताया संघर्ष लिउने सैद्धान्तिक द्वन्द्व, संघर्ष तीव्र जुइ ।
तर छाय् थें ! थज्याःगु आमूल राजनैतिक हिउपालं नं विश्वास बी मफुत । थौं जनता सैद्धान्तिक दृष्टिकोणं झन् अन्यौलय् । कम्युनिष्ट गणतन्त्र संघीयता, प्रजातन्त्र धाःगुया सैद्धान्तिक सही मूल्य मान्यता छु ?
जनअधिकार, मुक्तिप्रतिया सैद्धान्तिक आस्थां हे अबलय् राणा दमनकारी शासनया विरोधय् आम जनतायात छप्पँ याइ । संगठित याइ, जनअधिकारया निंतिं ज्यान पायेत तकं तयार याइ । संघर्षय् आम जनताय् थःगु अधिकारप्रतिया सैद्धान्तिक चेतना, प्रतिवद्धताया तःधंगु निर्णायक भूमिका खनेदइ । संघर्षया इतिहासं थ्व तथ्य पुष्टि याइ । राणा शासन लिपा २०१७ सालय् पंचायत व्यवस्था वइ । पंचायत व्यवस्था २००७ सालं हःगु प्रजातन्त्र व्यवस्था विस्थापन यानाः वःगु खः । जुजु महेन्द्रं थःगु निरंकुश शासन न्ह्याकी । दलगत संसदीय व्यवस्थायात सिधयेकी । देशय् हाकनं निरंकुशता व प्रजातन्त्र व जनअधिकार पक्ष दथुइ द्वन्द्व जुइ, संघर्ष जुइ । ३० दँ तक संघर्ष न्ह्याइ ।
अन्ततः निरंकुश पंचायत क्वःदली । प्रजातन्त्रया पुनर्उदय जुइ । थ्व संघर्ष नं वास्तविक अर्थय् सैद्धान्तिक संघर्ष जुइ ।निरंकुश शासन पद्धति व प्रजातन्त्र, जनअधिकार दथुया संघर्ष । पंचायतकालय् पंचायती शासकया पक्षधरतय्सं राष्ट्रियताया जगेर्ना जूगु खँ हइ । छितफुट उपलब्धिया दावा याइ । तर निरंकुशता व जनअधिकारया संघर्षय्थ ज्याःगु छितफुट उपलब्धिं जनअधिकारया पक्षधरयात प्रभावित याये फइमखु । सैद्धान्तिक संघर्षया इतिहासय् सैद्धान्तिक उपलब्धि हे जक निर्णायक जुइ । २०४६ साल लिपा निरंकुश पंचायत व्यवस्था अन्त्य जुयाः संसदीय व्यवस्था वःसां देय् सैद्धान्तिक द्वन्द्वं मुक्त जुइमखु ।
गणतन्त्र व जनमुक्तिया लागिं माओवादीया सशस्त्र द्वन्द्व न्ह्याइ । द्वन्द्वं तीव्र रुप काइ । विशाल जनआन्दोलन सम्पन्न जुइ । गणतन्त्र वइ । सामन्ती व्यवस्थाया अन्त्य जुल । आः जनतन्त्र वइ । वल । प्यखेरं विश्वासया लहर न्ह्याइ । थौं देय् सैद्धान्तिक दृष्टिं राणा कालीन, पंचायतकालीन निरंकुशतां स्वतन्त्र । शासन व्यवस्था जनताया ल्हाती ।
जननिर्वाचित नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीया सरकार दु । कम्युनिष्ट सरकार धासेंलि वया थःगु जनपक्षीय सैद्धान्तिक आधार दइ । दयेमाः । स्वाभाविक खः । अन्य दलतय्सं नं जनताया हित कल्याणया खँ ल्हाइ । आः देशय् राजनीतिक दलतय् दथुइ जनहीत, कल्याणया निंतिं सैद्धान्तिक प्रतिस्पर्धा जुइ ।
आः जनता राणाकालय्, पंचायतकालय् थें निरंकुश जनविरोधी ज्याखं त्रसित जुइमाली मखुत । जनतां विश्वास यायेत स्वइ । तर छाय् थें ! थज्याःगु आमूल राजनैतिक हिउपालं नं विश्वास बी मफुत । थौं जनता सैद्धान्तिक दृष्टिकोणं झन् अन्यौलय् । कम्युनिष्ट गणतन्त्र संघीयता, प्रजातन्त्र धाःगुया सैद्धान्तिक सही मूल्य मान्यता छु ? जनता अन्धकारय् । राणाकालीन, पंचायतकालीन निरंकुशता ठोस । ल्वाय् छिं । तर थौं देय् सैद्धान्तिक दृष्टिं अमूर्त कला थें अस्पष्ट । थौं जनता प्रतिक्षण द्विविधाय् । सैद्धान्तिक दृष्टिं ।
LEAVE YOUR COMMENTS