संसद संसद थें खनेमदु

संसदीय व्यवस्थाय् बहुमत प्राप्त दलं सरकार चले याइ । चुनावया इल्य् जनताया न्ह्यःने बियागु बचत पूवंकेत स्वइ । अल्मत प्राप्त दलतय् सरकारय् प्रतिनिधित्व दइमखु । संसदय् दुपिं प्रतिपक्षय् च्वनी । प्रत्यक्ष संसदीय व्यवस्थाय् बहुमत प्राप्त दलया हे बोलाबोला जुइ । सत्ता संचालनया अधिकार वयात दइ । तर अय् धायेवं संसदीय व्यवस्थाय् अल्पमतया दलत निष्प्राण तुल्य जुइमखु । धाइ संसदीय व्यवस्थाय् बहुमत प्राप्त दलया शासन प्रति अधिकार सुनिश्चित जुइसा सत्तासिन सरकायात गलत लँय् वने पाखें पनेगु जिम्मेवारी प्रतिपक्षया जुयाच्वनी । ससदीय व्यवस्थाय् बहुमत प्राप्त दलया सरकार जूसां संसद प्रतिपक्षया जुयाच्वनी ।
प्रतिपक्षं सरकारयात ‘गुगुं नं जनविरोधी ज्याय् ल्हाः तये दइमखु, बहुमतया दम्भ क्यनाः निरंकूशता लाडे याये दइमखु, संसदय् सचेत याना च्वनी ।

सरकारया गतिवधिया निगरानी तयाच्वनी । जनताया हित विपरीत जुइगु ज्याखँया तीव्र आलोचना यानाच्वनी । थुकथं सक्षम प्रतिपक्षं संसदयात जीवन्त याना तइ । संसदया शोभा, प्रभावकारीता प्रतिपक्षया दक्षताय् निर्भर जुयाच्वनी । संसदीय व्यवस्थाय् बहुमत प्राप्त दलं सरकार संचालनया अवसर प्राप्त याःसां प्रतिपक्षयात वं नजरअन्दाज याये दइमखु । फइ मखु । सरकारया गुगुं नं कमजोरीयात आक्रामक ढंगं भत्र्सना यानाः प्रतिपक्षं जनसमक्ष सरकारप्रति नकारात्मक मत थनेत स्वइ । थुकथं संसदीय व्यवस्थाय् प्रतिपक्षया राजनैतिक भूमिका सरकारप्रति आलोचनात्मक जुइ । सरकारयात कुंखिनेगु हे जुइ । प्रतिपक्षया थ्व भूमिकायात संसदीय व्यवस्थाय् राजनैतिक धर्म कथं नाली । स्वीकार याइ । विकृति कथं खंकी मखु ।

देशय् थौं नेकपाया बहुमतीय सरकार दु । एमाले व माओवादी दल छगू जुइगु वाचा यानाः चुनावय् वनी । तःधंगु मतं विजयी जुइ । सरकार चले याइ । नेपाःया दलीय राजनैतिक इतिहासय् महत्वपूर्ण थाय् कयाच्वंगु पार्टी नेपाली कांग्रेस प्रतिपक्षय् लाइ । कांग्रेस बाहेक नं मेमेगु दलत नं प्रतिपक्षय् दइ । तर संख्यात्मक दृष्टिं प्रतिपक्ष कमजोर हे खनेदइ । संख्यात्मक दृष्टिं जक मखु गुणात्मक व प्रभावकारीताया दृष्टिं नं वर्तमान संसदय् प्रतिपक्ष उलि सबल व जीवन्त खनेमदु ।

संसदीय व्यवस्थाय् जीवन्तताया निंतिं गुगु ज्वलन्त भूमिका प्रतिपक्ष पाखें अपेक्षा याये फइ, थौंया संसदय् प्रतिपक्षया नेतृत्वं व निर्वाह याये फयाच्वंगु मदु । सरकारया गुलिखे अव्यवस्थित मनोमानी, योजनाविहिन ज्याखँ, कमजोरीप्रति होशियार जुयाः सरकारयात जनता समक्ष उदाङ्ग यानाः सतर्क यायेगु ज्या प्रतिपक्षं याये फयाच्वंगु मदु । जनमतयात परिमार्जित व सचेत यायेगु दायित्व प्रतिपक्षयाके दयाच्वनी, तर थौं देशया राजनैतिक व्यवस्थाय् प्रतिपक्ष शिथिल खनेदु । फलस्वरुप सरकारं थःगु कमीकमजोरी सुथां लाकेत प्रतिपक्षपाखें गुगुं दबाब फयेमाःगु मदु । थःगु लँय् अनियन्त्रित ढंगं न्ह्याः वने फयाच्वंगु दु ।

खतुं स्वयं सरकारया दल दुने प्रतिपक्षी भूमिका म्हिताच्वंपिं नेतात मदुगु मखु । नेकपाया सरकार खयां नं नेकपाया सुं सुं नेतात पार्टीया ज्याखँ, नीति प्रति तसकं आक्रामक, असन्तुष्ट खनेदु । ततःधंगु दलत दुनेया गुटबाजीं यानाः छगू हे दल नं बहुदल थें खनेदयाच्वनी । थुकिया किचः थौं सरकारया कार्यान्वयन पक्षय् लानाच्वनी । नेकपाया सरकार खयां नं थ्वहे सत्तासिन दलया छम्ह नेता भीम रावलपाखें सरकारया तीव्र आलोचना जुयाच्वंगु खनेदु । अथेहे असन्तुष्ट खेमाया छम्ह निम्ह युवा नेतात मन्त्री पद बिसेलिं सुम्क च्वंगु दु । समान नीतिगत प्रतिवद्धता स्वयां महत्वाकांक्षी नेतातय् गुटगत प्रवृत्तिया हावी जुयाच्वंगुलिं थौं सरकारं देश, जनताया विकास, निर्माया ज्याखँय् स्वयां थःगु पार्टीया गुटगट अन्तर्विरोधय् ततःमतः क्यनाच्वंगु खनेदु । बरु थौं संसदया प्रतिपक्षीया भूमिका सामाजिक संजालया युट्युबं म्हिताच्वंगु दु ।

निम्ह प्यम्ह राजनैतिक विश्लेषकतय्सं व्यक्तिगतस्तरं प्रतिपक्षया भूमिका नालाः सरकारया आलोचना यानाच्वंगु दु । प्रतिपक्षया नेतात देउवा, रामचन्द्रपिनि पार्टी दुने ल्वाल्वां हे फुर्सद मदु । तराई पार्टीया प्रतिपक्षय् च्वने ला सरकारय् वने ला, मन थातय् लाःगु खनेमदु । संसदीय व्यवस्थाय् संसद प्रतिपक्षया धाइ, तर थौं देशय् संसदय् संसद खनेमदु, कारण अन जीवन्त प्रतिपक्ष खनेमदु ।