बग्दादीया हत्यायात दुवाला स्वयेबलय्

वंगु अक्तोबर २७ स अमेरिकी कारवाहीस हत्या जूम्ह अबु बकर अल बग्दादी ओसामा बिन लादेन सिकं नं अमेरिकाया नितिं खतरनाक मनू खः । बिन लादेन सन् २००१ या सेप्तेम्बर ११ स अमेरिकाया ट्विन टावर ध्वस्त यानाबिल । व सिकं नं खतरनाक मनू बग्दादी थ्व अर्थय् खतरनाक जुल कि बग्दादीया मूल ध्येय धइगु हे विश्वय् छगू इस्लामिक देय् दयेकेगु खः ।

इस्लामया संस्थापक हजरत मोहम्मद लिपा उत्तराधिकारी जुयाः शासन याइपिं जूपिन्त खलिफा धइगु खः । इमिगु राज्ययात खलिफत धकाः धायेगु याः । इराकया ऐतिहासिक नगरी समाराय् सन् २०७१ स जन्म जूम्ह अबुबकर अल बग्दादीं थःत हजरत मोहम्मदया हे कुरैश वंशय् जन्म जूम्ह खः धकाः दावी यायेगु याः ।

वयात सन् २०१४ स इराकया शुरा परिषदं इराकया इस्लामिक खलिफतया खलिफा घोषित याःगु खः। सकसिनं सिउगु हे खः, इरानय् इस्लामिक क्रान्तिलिपा अमेरिकां इराकय् सद्दाम हुसेनयात शक्तिशाली दयेकूगु खः । अथे हे अफगानिस्तानय् तत्कालीन सोभियत संघया उपस्थिति मदयेकाः सोभियत समर्थित सरकारयात क्वःथलेगु झ्वलय् ओसामा बिल लादेन व वया संगठन अल कायदा थहाँ वःगु खः ।

थुकथं हे रुस समर्थित सिरियाया बशिर अल असदया धर्मनिरपेक्ष सरकारयात क्वःथलेत हे खलिफत वा इस्लामिक स्टेट धइगु संस्थाया जन्म जूगु खः। अरबया इस्लामी देसय् च्वंपिं स्वाभिमानी मुस्मां युवकत थःपिनि देय्या सरकारप्रति असन्तुष्ट जुइगु स्वाभाविक खः । देय्या शासकतसें पश्चिमा देय्त नाप साँठगाँठ यानाः मोजमस्ती यानाः शासन चले याइगु व इस्लामया मूल्य व मान्यतायात ध्यानय् मतसें नां जक इस्लामया कयाजुइगु इमि स्वये मयः ।

उकिं हे इस्लामी दुनियाँय् इस्लामया नामय् विद्रोहीत जन्मे जुयाच्वंगु दु । अले उज्वःपिं विद्रोहीतय्त दुनेदुनें ग्वाहालि यानाः पश्चिमातसें थःगु स्वार्थ सिद्ध यायेगु ज्या यानाच्वंगु दु । गुबले अमेरिका निसेंया पश्चिमातय्गु स्वार्थ पूवनी वा इमिगु स्वार्थ हिली, इपिं विद्रोही नेतात व संगठन थःगु लँपुं हिलेफइमखु ।

अले इपिं थःगु हे बलं थःगु लँपुइ न्ह्याः वनी व पश्चिमातय्गु नितिं आतंककारी ठहर जुइ । थ्व सिलसिला न्ह्याना तुं वयाच्वंगु दु । अले पश्चिमातसें इमित सिधयेकेगु नं यानाच्वंगु दु । थ्व हे झ्वलय् सद्दाम हुसेन, ओसामा बिन लादेन धुंकाः आः अल बग्दादीया नां न्ह्यःने वइ ।
गुगु नं धर्मय ई कर्थ हिलावनीगु स्वाभाविक खः ।

इराक व सिरियायात ल्वाकछ्यानाः छगू हे इस्लामिक स्टेट धायेगु कथं लडाकूतय्त नं छप्पँ यायेगु ज्या अबु बकर अल बग्दादीं हे याःगु खः । सिरियाया अल राकाय् थुमिगु आधार इलाका दयेकातःगु दु ।

म्हुतुं जक सूत्रया पाठ यानाः व्यवहारय् मेता हे जुयावनीगु नं जू । मूल ग्रन्थयात नं थःगु कथं व्याख्या यानाः संशोधनवाद लागू नं जुयावनी । अले छगू इलय् थुज्वःपिं मनूत नं पिहाँ वइ, गुपिसं शुद्धवादया वकालत याइ । मूल ग्रन्थय् गथे च्वयातःगु खः, अथे हे जुइमाः धकाः माग याइ ।

इस्लामी जगतया खँ कायेगु खःसा साउदी अरेबियाय् १८गूगु शताब्दीइ मोहम्मद बिन अब्द अल–वहादं थुकथंया हे शुद्धताया आन्दोलन न्ह्याकल । सर्वसाधारणं थुकियात कट्टरपन्थ खंकल, राजनीति याइपिसं थुमित कट्टर दक्षिणपन्थी धाल, तर थुमिसं विद्रोहया रूपय् हे थुकियात न्ह्याकल ।

वस्तुतः थुकथंया खँ १३ गू शताब्दीया इस्लामी गुरु इब्न तायमियाँया सफुतिइ हे खनेदये धुंकूगु जुयाच्वन । थुकिं इस्लामी युवातय्त इस्लामया शुद्धताया नितिं कुर्वानी बिइगु व हिंसात्मक अभियान न्ह्याकेगुली नं प्रेरित यात । गुबले इस्लामय् दुने थुकथंया धार दु धकाः सिल इमिसं थःगु स्वार्थया नितिं थुकियात छ्यल व छ्यलाः वयाच्वन ।

इस्लामिक स्टेट वा खलिफतया जन्म अल कायदाया इराकी शाखापाखें जूगु खः । सद्दाम हुसेनया इलय् यापिं इराकी सेनाया सैनिकत व थीथी संगठनया लडाकूत हे थुकी भर्ती जूगु खः । सद्दाम हुसेनया शासन पतनपाखे वन धइगु सिउबलय् इपिं सेना त्वःताः न्हूगु सत्ता वइला धइगु आशा याना च्वंगु खः ।

अमेरिकी सैनिक आक्रमण लिपा सद्दाम हुसेनया पतन जुयाः नं गुगुं बांलाःगु दिन मवः । अले इपिं नं छुं नं छुं लँपु लीत वाध्य जुल । इस्लामिक स्टेटया संगठन अल मुसाब अल जकार्बीं याःगु खः । न्हापा ला व अलकायदाया इराकी कवःया नेता खः । थुम्ह नेताया ल्याखं हे वं आपालं आक्रामक कारवाहीत न्ह्याके धुंकूगु खः ।

इस्लामिक स्टेतया उत्थान धाःसा सन् २०१४ स जूुगु खः । सन् २०१४ स इराकी सरकारी फौजयात परास्त यानाः इराकया फलुजा, रमादी व मोसुल शहर कब्जाय् कायेधुंकाः थुगु संगठनया शक्तिं विश्वयात हे चकित यानाबिल । सन् २०११ निसें न्ह्यानाच्वंगृृ सिरियाया गृहयुद्ध इस्लामिक स्टेटया नितिं तःधंगु उर्वर अवसर जूवन इमिसं इराकय् जक मखु ।

इराक व सिरिया (अरबी भासं शा’मं) य् थःगु खलिफत घोषणा यानातःगु दु । इराक व सिरियायात ल्वाकछ्यानाः छगू हे इस्लामिक स्टेट धायेगु कथं लडाकूतय्त नं छप्पँ यायेगु ज्या अबु बकर अल बग्दादीं हे याःगु खः । सिरियाया अल राकाय् थुमिगु आधार इलाका दयेकातःगु दु ।
सिरियाय् इस्लामि स्टेट. सन् २०१५ स कुर्द विद्रोहीतय्गु भूभागय् आक्रमण यात ।

सन् २०१५ स थ्यंबलय् इस्लामिक स्टेटं इराक व सिरियाय् यानाः ४१ हजार वर्गमील क्षेत्रफल थःगु कब्जाय् लाकूगु हिसाब दु । थुलिइ दुने म्होति नं ८० लाख मनूतय् बसोबास दुगु अनुमान दु । थ्वयां लिउ धाःसा इस्लामिक स्टेटया शक्ति म्हो जुजुं वंगु खनेदुगु दु । तर अझ नं थुकिया संगठन धाःसा भारत, पाकिस्तान व बंगलादेश लिसें १८ गू देसय् दुगु धाइ ।

सन् २०१७ स ला इराकी सेना हानंं मोसुल शहर कब्जाय् काल व प्रधानमन्त्रीया भ्रमण नं जुल । अल बग्दादी चाहिँ सन् २०१० निसें थुगु संगठनया प्रमुख जूम्ह खः । वयागु हे नेतृत्वय् इस्लामिक स्टेटं तःधंगु सफलता हासिल यायेफुगु खः । सन् २०१४ निसें हे इस्लामिक स्टेटया विरुद्ध पश्चिमातसें कारवाही सुरु याःगु खः ।

विशेष यानाः इराकय् राष्ट्रपतिं मेम्ह प्रधानमन्त्री तयेधुंकूसां पद मत्वःतुसे च्वनाच्वंम्ह प्रधानमन्त्री मल्लिकीया बारे व्यापक असन्तोष ब्वलनाच्वंगु मौकाय् थुगु संगठन कुर्दतय्गु क्षेत्रय् थःगु कब्जा बल्लाका यंकूगु इलय् विश्वव्यापी थुमिगु विरुद्ध कारवाही यायेमाःगु सः थ्वःगुु खः । उबले पश्चिमातय्गु कारवाही नं यानाः इस्लामिक स्टेट न्ह्याः वनेमफुत ।

तर थुमिगु लिउने पश्चिमातय्गु हे ल्हाः दुगु आपाःसिया अनुमान खः । छु खँ थन ल्वःमंके फइमखु धायेबलय् अरब जगतया ट्युनिसियांनिसें सुरु जुयाः लिबिया, इजिप्टय् सत्ता पलट जूगु अरबय् वसन्त विद्रोह व वयांलिउ हे जूगु इलय् हे थुगु इस्लामी स्टेट थाहाँ वःगु खः । सिरियाय् नं पश्चिमातसें असदया सरकारयात हिलेगु हे मनसुवा तःगु खः ।

तर पश्चिमातसें थःगु स्वार्थय् सरकार हिलेगु नितिं विद्रोहयात छ्यःगु स्वयाः रुसी सरकार असदया पक्षय् खुले जुयाः पिहाँ वल । थुकिं यानाः आईएसया ज्या खास यानाः खनेमन्त । आः बग्दादीलिसेंया पुचः अमेरिकाया निति ं खास ज्या ममवइपिं जुल, वया हत्या जुल ।