ने. सं. ११४४ कौलाथ्व एकादशी - चालं

काष्ठकलाय् च्वन्ह्याःम्ह कलाकार

‘अबुं जीवंकाःछि नालाकाःगु पुख्र्यौली पेशा हे थौं जिगु न्हि छ्यायेगु छगू माध्यम जुयाबिल’ थ्व धापू थौं स्वयां ४० दँ न्ह्यः यल महानगरपालिका–२१ बुंगय् जन्म जुयादीम्ह पूर्णलक्ष्मी शाक्यया खः । वय्कलं थम्हं कियादीगु द्यःया मूर्ति क्यँक्यं उगु खँ धयादीगु खः ।
‘थःछेँय् दइबलय् इलय्व्यलय् थः अबुं यानादीगु ज्या स्वयाच्वनेगु खः ।

वय्कलं कियादीगु बुट्टात जितः तसकं यः । अझ गबलें गबलें ला सय्सा बाः जि नं बुट्टा की धकाः अबुयात हायेकू हायेकुं सिँज्या अर्थात काष्ठकला निर्माणय् मचायेकं हे सयेका कया’, पूर्णलक्ष्मीं धयादिल, ‘छाय् छाय् मसिउ थ्व पेशाप्रति जिगु आकर्षण अप्वया वंगुलिं जिं दथुइ हे ब्वनेगु त्वःताः वंगु २२ दँ न्ह्यवंनिसें थ्व हे ज्याय् लगे जुयाच्वनागु दु ।’

बुंगय् सिँज्यापाखें द्यःया मूर्ति निर्माण याइम्ह न्हापांम्ह मिसा धायेबलय् पूर्णलक्ष्मीया हे नां न्ह्यःने वइ । वय्कःया थ्व सिर्जनायात थौं बुंगया आपालं मनूतय्सं तकं चित्रण याये फुगु मदुनि । थःगु कला स्वदशी जक मखु, अझ अप्वः विदेशीं ययेकाच्वंगु वय्कलं धयादी । पूर्णलक्ष्मीं दयेकादीगु मूर्ति स्वदेशीं केबल छेँय् छायेपीत जक न्याना यंकाच्वंगु दु ।

विदेशीतय्सं धाःसा इमिगु थःगु देशय् यंकाः नेपाःमि मिसां याःगु काष्ठकलाया प्रदर्शनी इमिथाय् च्वंपिं मिसातय्तकं क्यनेत यंकेगु यानाच्वंगु वय्कलं धयादिल । पूर्णलक्ष्मीं द्यःया मूर्ति कीत कपुरया सिँ जक प्रयोग यायेगु यानादी । वय्कलं धयादी, ‘कपुरया सिँ नाइसे च्वंगु व ज्या यायेबलय् नं अपु । विदेशीतय्सं कपूया सिँपाखें दयेकूु सामान मेमेगु स्वयां अप्वः हे न्यायेगु याः ।’

हरेक मनुखं थःगु जीवन न्ह्याकेत न्ह्यागुसां छगू पेशा अवश्य नं नालेमाः धइगु भावना कुबियाच्वनादीम्ह पूर्णलक्ष्मीं सिँइ कियाः बुद्ध, गणेद्यः, शिव, पार्वती व लक्ष्मीलगायत दक्वं देवदेवीया मूर्ति दयेकादी । द्यःया मूर्ति जक मखसे सिँया किसि, सल, ‘की–रिङ’ (ताःचा घायेगु), टाई आदि ज्वलं दयेकेगुलिसें कःनि हःया तपुलि, मेच व मेमेगु खेलौना नं दयेकाः व्यापार शुरु यानागु वय्कलं धयादिल ।

भुखाय् ब्वये स्वयां न्ह्यःतक पूर्णलक्ष्मीया दिनचर्या सिँया मूर्तिया व्यापार यायेगुलिइ जक सीमित जुयाच्वंगु खः । भुखाय् लिपा बुंगय् आपालं क्षति जूगुलिं यानाः अन म्हो हे जक विदेशी वयेगु यानाच्वंगु वय्कःया अनुभव दु । सिँया मूर्तिइ विदेशीया आकर्षण म्हो जुइवं थौंकन्हय् पूर्णलक्ष्मी छेँय् प्रयोग जुइगु झ्याः–लुखा दयेकेगु ज्याय् नं सक्रिय जुयाच्वंगु खंके फइ ।

यलं सिँ न्याना यंकाः थःगु ज्या यानादीम्ह पूर्णलक्ष्मीं थ्व हे पेशायात नालाः प्यम्हेसिया परिवार लहिना च्वनागु धयादिल । ‘न्ह्याक्व हे कमाई मजूसां नं दछिया न्हय्गूनिसें च्यागू लाख फाइदा जू’ पूर्णलक्ष्मीं धयादिल ।हस्तकला महासंघं ग्वसाः ग्वःगु थीथी ब्वज्या व मेलाय् नं पूर्णलक्ष्मीयात सःतेगु यानाच्वंगु दु ।

विदेशीं वय्कलं दयेकादीगु समान न्याना यंकीगु इलय् स्वदेशीया तुलनाय् न्यासःनिसें द्वःछि तका अप्वः पुलेगु याइगुलिं पूर्णलक्ष्मीं लसता प्वंकादिल । छम्ह जागरुक मिसा जुयाः छेँज्या वा कलाः जुयाः जक सीमित जुयाच्वने मजिउ धइगु विचाः कुबियाच्वनादीम्ह पूर्णलक्ष्मी मचांनिसें हे थः अबुं याना वयाच्वंगु पेशा कःघाःगु इलय् थौं छम्ह जक सिँया मूर्ति निर्माण याइम्ह मिसाया रुपय् थःगु म्हसीका बियादीत सफल जुयादीगु दु ।

पूर्णलक्ष्मीया प्रचारप्रसार थौं यल नगरया आपालं थासय् न्यने दु । थःगु शरीरं फत्तले काष्ठकलाय् बुट्टा कीगु ज्या यायेगु अठोट पूर्णलक्ष्मीयाके दु । ‘मिसा जुयाः नं थपाय्सकं पारखी’ धकाः समुदायय् सकसिनं च्वछायेगु यानाच्वंगुलिं पूर्णलक्ष्मी थःगु ज्यायात कयाः पूर्णरुपं सन्तुष्ट जुयादी ।‘इलय्व्यलय् माग जुया वःकथं जिं विदेशी नागरिकयात काष्ठकलाया तालिम नं बीगु याना’, वय्कलं धयादिल ।

व्यापारी जुइमा वा गाहाकि न्ह्याम्हेसिनं नं वय्कःलिसे द्यःया मूर्ति दयेकेत इनाप यानादिल धाःसा उकी आकार बीमाःगु जुइ । न्हापां माग जूकथं मूर्तियात आकार बीगु व उकियात कलाया रुप बीगु कला थःके दुगु वय्कलं धयादिल ।

बुंगय् जक छुं मखुसां झिंप्यम्ह झिंन्याम्ह मिसातय्सं सिँज्या यायेगु याः । पूर्णलक्ष्मीया थें कला मेपिं सुं मिसातय्के नं मदगुु स्थानीयवासीतय् धापू दु । मेपिं मिसातय्सं केबल सिँइ बुट्टा कीगु व उकिया मिले यायेगु ज्या जक याइगु खः ।