८०या दशकय् तक पूँजीवादी विचारधारा स्वयां नं कम्युनिष्ट विचारया नेतात बौद्धिक व्यक्तित्व खः धकाः जनतां तायेकाच्वंगु खः । कम्युनिष्ट नेतात माक्र्सवाद, इतिहास व विश्व राजनीतिया घटनाक्रमयात अध्ययन, अनुसन्धान यानाः सही विश्लेषण याइपिं खः धकाः जनतां विश्वास यानाच्वन ।
अझ ला कम्युनिष्ट धयापिं देशभक्त, विकासवादी नेतात खः धकाः नं जनतां ययेकाच्वंगु खः । विश्वया इतिहासं नं थ्व खँ क्यनाच्वंगु दु । सन् १९६०–७० या दशकय् उपनिवेश शासनया विरुद्धय् न्ह्यःने च्वनाः संघर्ष यानाच्वनीगु शक्ति खः– कम्युनिष्ट पार्टी । कम्युनिष्टत माक्र्स, लेनिनया सिद्धान्तया अडानय् च्वनाः सामन्त राजा, महाराजाया विरुद्धय् संघर्ष यानाः किसान व मजदूरया पक्षय् वनीपिं खः ।
अझ कम्युनिष्ट नेतात देशभक्तया नापनापं विकासवादी नं खः धकाः जनतां तायेका च्वन । तर थौंकन्हय् कम्युनिष्टत देशयात विकास मखु बर्बाद याइपिं खः धयागु खँ जनतां महसुस यानाच्वंगु दु । थौंकन्हय्या पार्टीया नेतातय्के बौद्धिक स्तरया खडेरी जुयाः निम्नस्तरया बौद्धिकताया अवस्थाय् कुहां वयेधुंकूगु दु ।
निम्नस्तर, बौद्धिकहीन नेतात लोभी व स्वार्थी जुइगु स्वाभाविक खः । जब लोभी व स्वार्थी जुयाच्वनी उमिसं ध्यबाया लागि न्ह्यागु नं कुकर्म यानाच्वनी । थौंकन्हय्या पार्टी चाहे कम्युनिष्ट जुइमा, चाहे कांग्रेस व मेमेगु पार्टी जुइमा सदस्य जुइत तसकं अःपु । अथे धयागु ध्यबा पुलाः रसिद छगू कालकि पार्टीया सदस्य जुयाच्वनी ।
झीगु देशया अवस्था नं झन झन भयावह जुजुं वनाच्वंगु दु । छाय्धाःसा भारतया स्वार्थयात जक पूर्ति यानाच्वनीपिं विदेशीवादी नेतात सत्ताय् थ्यनाच्वंगु दस । झीगु देशया मूलवासीतय्त व्यापार, उद्योग व सरकारी सेवापाखें बञ्चित यानावनेगु रणनीतिया खेल म्हिताच्वंगु दु ।
थ्व हे कारणं यानाः पार्टीया स्वार्थी लोभी व मुर्खया बथान बढे जुयाः वनाच्वंगु खः । नेपाःया सन्दर्भय् नं २०–२५ वर्ष न्ह्यः तकं कम्युनिष्ट नेतात धालकि बौद्धिक व्यक्तित्व, देश व जनताया पक्षय् जक मखु राष्ट्रया स्वाधिनताया रक्षाया लागि संघर्ष याइपिं नेतात खः धकाः जनतां विश्वास यानाच्वनी ।
तर आः वयाः कम्युनिष्ट नेतात जक मखु नेपाःया फुक्क धयाथें पार्टीत लोभी स्वार्थी जक मखु राष्ट्रघाती ज्या यायेत तकं तयार जुइपिं जूगुलिं यानाः जनता ठीक जुयाच्वंगु दु । जनतां थथे नं धायेगु यानाहल कि स्वार्थी लोभी नेतातय्सं देशयात जक कंगाल याना वनी मखु देशया सार्वभौम अस्तित्व तक नं समाप्त मयाइ धकाः धाये मफु धकाः जनता अति निराश जुयाच्वंगु दु ।
दसुया लागि सन् १९७५ साल पाखे सिक्किमया उच्च नेता लेन्दुप दोर्जं सिक्किम भारतय् गाभे यानाः सिक्किमया अस्तित्व तक समाप्त यानावन । नेपाःया नं सार्वभौम स्वतन्त्रता अस्तित्व समाप्त यायेगुलीं स्वदेशी शत्रु व विदेशी शत्रुतय्सं तःधंगु षडयन्त्रया खेल म्हिताच्वंगु दु । नेपाःया बौद्धिक व्यक्तित्वतय्सं अनुमान यानाच्वंगु दु, नेपाःयात सिक्किमीकरण ला मखु, फिजीकरण याना वनेफु धकाः अनुमान यानाच्वंगु दु ।
फिजीकरणया अर्थ खः सात समुद्रपारया देश फिजि नियोजित रुपं हे भारतीय जनसंख्या अत्याधिक बढे यानाः फिजीयात सत्ता कब्जा यायेगु रणनीति कथं भारतीयतय्त धमाधम यंकेगु शुरु यात । न्हापा फिजिं भारतीय जनसंख्या खनेमदु । सन् १९७१ साल निसें तिनि ज्याया लागि धकाः धमाधम वनेगु सुरु जूगु खः ।
सन् १९८० साल पाखे फिजी भारतीय नागरिक अत्याधिक बढे जुल । अथे धयागु फिजिया आदिवासी जनसंख्या फिजी अत्याधिक बढे जुया वनाच्वन । फिजीया संवैधानिक प्रक्रियायात असर जुल । अथे धयागु भारतं ध्यबा वर्षा यानाः फिजीया दलाल नेतातय्त प्रभावय् तयाः फिजीइ च्वनाच्वंपिं फुक्क भारतीयतय्त नागरिकता बिइकेगु सुरु यातसा मेखे भारतीतय्त न्यायपालिका, कार्यपालिका व व्यवस्थापिका नं थाय् बिइमाः धकाः दबाब बीगु ज्या यात ।
सन् १९९९ सालय् फिजी आमचुनावया घोषणा यात । चुनावया इलय् भारतीय मूलया पार्टी बहुमत हयेत सफल जुल । भारतीय मूलया नेता भारतया हरियाणावासी महेन्द्रपाल चौधरी फिजीया प्रधानमन्त्री जुल । भारतीय नागरिक प्रधानमन्त्री जुयाः फिजीया सत्ता व प्राकृतिक श्रोतयात कब्जा यानाः मस्ति यात । थ्व नीतियात फिजीकरण धायेगु यानाच्वनी ।
फिजीया राजनीतिक घटनाक्रमयात भचा उल्लेख यायेगु कोशिस याये । शान्त, सुन्दर फिजी देशयात अंग्रेजीतय्सं उपनिवेश कायम यानाच्वंगु इलय् विशेष यानाः मजदूर ज्याया लागि भारत, श्रीलंका व वेष्ट इन्डिया पाखे हयेगु यानाच्वंगु खः । जब अंग्रेजं फिजीयात स्वतन्त्र बियावन लिपा झन अप्वः भारतया मूलवासी आप्रवासीया रुपय् झन झन बढेय् जुजुं वन ।
विदेशी मूलया आप्रवासी नं बढे जुया वनाच्वंगु कारणं यानाः राष्ट्रिय सुरक्षाय् खतरा वयेफु धकाः फिजी सरकारं वंशजया आधारय् जक नागरिकता बीमाः धकाः संविधानय् उल्लेख यायेगु ज्या यात । फिजी भारतीय मूलया जनसंख्या बढे जुजुं फिजिया मूलवासी स्वयां नं अप्वः खनेदत । भारतीय मूलया वासीत आर्थिक रुपं सम्पन्न जुजुं वनाच्वन ।
वया नापनापं राजनीतिक अधिकारया लागि नं संघर्ष याना वनाच्वन । आखिरय् सन् १९७७ साल पाखे भारतीय मूलया राजनीतिक नेता जयराम रेड्डी व व इलय्या प्रमुख सीतिबेनी राबुया दथुइ सम्झौता जुल । भारतीय मूलयात राष्ट्रिय व्यवहार यायेमाः, वया नापनापं उद्योगधन्दाय् सहुलीयत बीमाःगु, छेँ बुँ मिइगु न्यायेगु अधिकार बीमाःगु, अझ स्वतन्त्रता नागरिकता बीमाः धकाः संविधानय् हे व्यवस्था यायेगु ज्या यात ।
सन् १९८७ साल पाखे भारतीय दलाल पार्टी लेबर पार्टीया नेता तिमोसी बवद्धा व भारतीय मूलवासीया पार्टी नेशनल फेडरेशन मिले जुयाः सरकार गठन यात । लेबर पार्टीया नेता तिमोसी बवद्धा प्रधानमन्त्री ला जुल, तर बवद्धा खुल्लारुपं भारतीयकरणया लँपुइ वनाः राष्ट्रघात ज्या यात ।
अथे धयागु औद्योगिक प्रतिष्ठान, सेवा व्यवसाय, प्रेस प्रकाशन, शिक्षा, संस्कृति, बजार, व्यापार व्यवसाय नापनापं कर्मचारी, प्रहरी व न्यायलय तक नं भारतीयकरण यानाः देशया मूलवासीतय्त माइनस यायां वन । फिजीया मूलवासीया रोजगारी व मेमेगु व्यवसाय चौपट जुल । भारतीयकरणया विरुद्ध देशया मूलवासी संघर्ष यात, तर दलाल नेता बवद्धा दबे यायेगु ज्या यात ।
झीगु देशया अवस्था नं झन झन भयावह जुजुं वनाच्वंगु दु । छाय्धाःसा भारतया स्वार्थयात जक पूर्ति यानाच्वनीपिं विदेशीवादी नेतात सत्ताय् थ्यनाच्वंगु दस । झीगु देशया मूलवासीतय्त व्यापार, उद्योग व सरकारी सेवापाखें बञ्चित यानावनेगु रणनीतिया खेल म्हिताच्वंगु दु ।
LEAVE YOUR COMMENTS