श्रीलंकाया जनता राजापाक्षेया भरोसाय्

सार्क राष्ट्रया सवालय् जक मखु अझ एसियाया देय्तय्गु सवालय् नं श्रीलंकाया जनतायात शिक्षित, सभ्यया नापनापं मिलनसार धायेगु याः । श्रीलंका नं अति रमणीय सुन्दर देय् खः । प्यखेरं समुद्रं घेरे जुयाच्वंगु प्राकृतिक श्रोत व साधनया धनी देश खः । अति शिक्षित, मेहनतिया नापनापं देशप्रति अति माया दुपिं जनतां थःगु देय्या विकासया निंतिं अति मेहनत यानाच्वंगु इलय् तःधंगु दशा वल धायेमाः ।

अथे धयागु ६०–७० या दशकपाखें डर, त्रास व भयग्रस्त जुयाः म्वायेत बाध्य जुल । अझ धायेगु खःसा व इलय् देशय् शनिश्चरया दशां घेरे यात धाःसां छुं मपाः । छाय्धाःसां छखे विमुक्ति पेरामुना (जेभिपिं) अति हे दुःख बियाच्वनसा मेखे तमिल टागरं नं दुःख बियाच्वंगु ई । थ्व निगू आतंकित संगठनया मारय् लानाः श्रीलंकाया विकास निर्माणय् जक अवरोध जुयाच्वंगु मखु, शान्तिया वातावरण नंं खलबल जुयाच्वंगु खः ।

गुकिं यानाः जनता विनाकारण अशान्तिया नापनापं भयभित जुयाच्वनेत बाध्य जुल । समाज वा देशय् मार वइगु नं यक्व हे कारण दु । उकी मध्ये विशेष यानाः आन्तरिक व बाह्य कारणया यक्व भूमिका दयाच्वनी । आन्तरिक कारणया अर्थ खः समाज, परिवार, छेँजः वा जःलाखःला पाखें कुदृष्टिया कारणं मार वइगु ।

देशयात नं आन्तरिक वा बाह्य कारणं यानाः मार वइगु खः । अर्थात देशयात विपत्ति वइगु नं छखे नेतात खराबपिं जुलकि खःसा मेखे विदेशी शक्तिया कुदृष्टि लातकि नं मार वयाच्वनीगु खः । श्रीलंकाय् अशान्तिया नापनापं देश विकासय् अवरोध जुयाच्वंगु धइगु विशेष यानाः बाहिरि शक्तिया कुदृष्टि लानाः खः ।

श्रीलंकायात अशान्त यानातयेगु खेलया श्रीगणेश याःम्ह विदेशी शक्ति खः बेलायत । बेलायतं उपनिवेश यानाच्वंगु इलय् भारतया तामिलनाडु राज्याय तामिलतय्त हयाः चिया मजदुरया रुपय् ज्या याकेगु यात । अझ थुलि जक मखु श्रीलंकाया प्रशासन क्षेत्रय् नं तामिलतय्त अप्वः भर्ती यानाः सिंहाली जातितय्त तनाव बिल ।

गथे झीगु स्वनिगलय् ब्रह्मु व मस्र्यातय्सं प्रशासनय् कब्जा यानाः स्वनिगःवासीयात तनाव बीगु यानाच्वंगु दु । व थें तुं श्रीलंकाय् तामिलतय्त हयाः देशया मुलवासी सिंहालीतय्त तनाव बीगु ज्या यानाच्वंगु खः । सन १९४९ सालय् बेलायतपाखें श्रीलंका स्वतन्त्र जुलं नं राजधानी कोलम्बोया प्रशासन धाःसा तामिलतय्गु प्रभाव दयां तुं च्वन ।

सिरिसेनां नं महेन्द्रा राजापाक्षें चीननाप सम्झौता यानातःगु रद्द यायेगु ज्या सुरु यात । तर लिपा वयाः हाकनं गल्ती महसुस यानाः चीन नाप सम्झौता यायेत बाध्य जुल । थ्वया अर्थ छु धाःसा झीगु देशया नेतात थें भारतया कतांमरी जुइगु मस्वः ।

थ्व कारणं यानाः देश भक्ति सिंहाली जाती असन्तुष्ट जुल । सिंहालीतय्गु धापू खः – ‘विदेशी मूलया तामिलतय्सं झीगु देशयात भिकेगु ज्या गुबलें नं याइमखु । तालिमतय्गु विरुद्ध तच्वःगु आन्दोलन सुरु जुल । आन्दोलन तच्वः जुयावन । आखिरय् तामिलत फुक्क धयाथें जाफ्ना व ट्रिन्कोमाली (उत्तरी सीमाना)य् वनेत बाध्य जुल ।

तामिलतय्सं नं बदला कायेगु हिसाबं तामिल टाइगर्स नामं संगठन चायेकल । तामिल टाइगर्सया मुख्य उद्देश्य खः उत्तरी श्रीलंकायात बिस्कं राज्य दयेकेगु । थुकिया निंतिं सशस्त्र संघर्षय् कुहां वल । ७० या दशकय् श्रीलंकाय् छखे जेभीपि संगठनं हतियार ल्ह्वनाः सशस्त्र संघर्षपाखें सत्ता कब्जा यायेगु हिसाबं ज्या यानाच्वनसा तमिल टाइगरं उत्तरी श्रीलंकाया स्वतन्त्रया लागि संघर्ष यानाच्वन ।

श्रीलंका सरकारं जेभिपि संगठन दबे यायेगु निंतिं चीन, भारत, अमेरिकायाके तकं ग्वाहालि फ्वन । आखिरय् श्रीलंका सरकारं जेभिपि संगठनयात तहस नहस यानाबिल । लिपा वयाः तामिलतय्गु संगठनं नं श्रीलंकायात अति हे आतंकित यानाच्वन । आखिरय् २००९ सालय् महिन्दा राजापाक्षे सरकारं तामिल टाइगर्स संगठनयात ध्वस्त यानाः देशय् शान्ति हयेत सफल जुल ।

वास्तवय् थ्व निगू संगठन जेभिपि व तामिल टाइगर्स माओवादी पार्टी वा सच्चा कम्युनिष्ट पार्टी धयाच्वंसां नं उमित अमेरिकी कम्युनिष्ट व भारतं अप्रत्यक्ष रुपं ग्वाहालि यानाच्वंगु पुष्टि जुल । जब देशय् शान्ति जुइ, अवश्य नं विकासया लँपुइ वनेत अःपुइ । राष्ट्रपति महिन्दा राजापाक्षे देश विकासया लागि चीननाप सहकार्य यानाच्वंगु इलय् हाकनं देशय् दशा कः वल ।

थुकिया अर्थ अमेरिका, भारत व युरोपं गृहयुद्धया इलय् मानव अधिकार हनन जुल धकाः मेगु तनाव बीगु सुरु यात । अमेरिका व भारतं तनाव बिउगु कारणं चीननाप सहकार्य यानाः श्रीलंकाया विकास जुइ धकाः कपाः स्यानाः खः । तर श्रीलंकाया देशभक्त जनतां सिउ अमेरिका व भारतं देशयात भलो यायेगु गुबलें नं स्वइमखु ।

उमिगु ज्या देशय् अशान्ति मचे यायेगु लागि अप्रत्यक्ष रुपं भूमिका म्हितेगु जुयाच्वनी । तर न्हापा न्यादँ न्ह्यः जूगु राष्ट्रपतिया चुनावय् महिन्दा राजापाक्षे व विपक्ष नेता मैत्रीपाला सिरिसेनाया दथुइ धेंधेंबल्लाः जूगु खः । चुनावया इलय् भारत, अमेरिका व युरोपं ध्यबा वर्षा यानाः विपक्षी पार्टीत तामिल, मुस्लिम, क्रिश्चियन संगठनयात छप्पँ यात ।

वया नापनापं मेमेगु पार्टी व प्रशासनयन्त्रयात नं ध्यबा वर्षा यानाः मैत्रीपाला सिरिसेनायात राष्ट्रपतिया चुनावय् विजय यायेत सफल जुल । सिरिसेना राष्ट्रपति जुइ सातकि भारतया नेतातय्सं चीननाप स्वापू क्वातुके मते धकाः दबाव बीगु ज्या यात । सिरिसेनां नं महेन्द्रा राजापाक्षें चीननाप सम्झौता यानातःगु रद्द यायेगु ज्या सुरु यात ।

तर लिपा वयाः हाकनं गल्ती महसुस यानाः चीन नाप सम्झौता यायेत बाध्य जुल । थ्वया अर्थ छु धाःसा झीगु देशया नेतात थें भारतया कतांमरी जुइगु मस्वः । तर अय्सां नं सिरिसेना देश विकासया नापनापं देशय् शान्ति अमन चयन हयेत असफल जुल धायेमाः । दसुया निंतिं न्हय्ला न्ह्यः मुस्लिम अतिवादीतय्सं छगू चर्चय् आत्मघाती हमला यानाः २८७ म्हेसिया ज्यान काल ।

उलि जक मखु थाय्थासय् अतिवादीतय्सं बम मुइकाः जनतायात अशान्ति मचे यायेगु ज्या यानाच्वन । थ्व हे कारणं यानाः जनता सिरिसेना खनाः तंम्वल । गुकिं यानाः वंगु छुं वाः न्ह्यवः जूगु राष्ट्रपतिया चुनावय् ब्वति कायेगु आँट तकं सिरिसेनां मयात । लिपा वयाः भारतभक्त नेता साजिथ प्रेमादासायात भारतं आर्शिवाद बिया हल ।

ध्यबा नं वर्षा याःसां चुनावय् धाःसा हार फयेमाल । देशया मूलबासी सिंहालीतय्गु चाहना खः, देशयात शक्तिशाली नेताया आवश्यक दु । यदि देशभक्त शक्तिशाली नेतायात सत्ताय् छ्वयेफःसा जक देशया प्रगतिया नापनापं शान्ति, अमन चयन हयेत सफल जुइ । अथे जूगुलिं महिन्द्रा राजापाक्षेया पालय् रक्षामन्त्री जुइधुंकूम्ह गोतायब राजापाक्षेयात भोट कुर्काः राष्ट्रपति ल्यःगु दु । श्रीलंकाया जनतां गोतायब राजापाक्षपाखें यक्व अपेक्षा यानातःगु दु ।

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS