संसार नष्ट हे जुइगु खःला ?

सचेतना मानन्धर

पृथ्वी ध्वस्त जुइत्यंगु हे खः कि छु ? गनं समुद्री आँधी, गनं भुखाय्, गनं ग्वःफय्, गनं कोरोना । थज्याःगु हे बुखँ जक वइगु, माइक्रोबसया दुने निम्हेसिया खँ ब्याकाच्वन ।

धात्थें थौंकन्हय् भिं याइपिं हे मदये धुंकल । सकलें स्वार्थी, अझ भिं याइपिनि मभिं जुइगु जमाना का थौंकन्हय् । हानं मेगु सः थहांवल । थुगु इलय् जितः बाज्यां धयादीगु खँ लुमंसें वल । कलियुगु याकनं वइ । कलि युगय् काय्म्ह्याय्पिसं मांबौ पिनिनि । लँय् जुइत तकं ध्यबा पुले माली । लः ध्यबा पुला त्वने माली । मिस्तसें सँ खाइ । मिजंतसें सँ लही । सुनां सुयात नं उपकार याइमखु । थथे जलकि सत्य मदया वनी । असत्यया जयजयकार जुइ । मनूया आयु नं म्हो जुइ । धर्म तनावनी । धर्म मदयेवं मानव नं दानव जुइ । गबले मनू दानव जुइ । कलियुग न्ह्याइ । अले संसार ध्वस्त जुइ । थुगु इलय् जितः नं विचाः वल छु संसार ध्वस्त जुइत्यंगु खःला ? जितः महाकण्ड जातक लुमंसें वल । थुगु जातकय् ब्व ४ सफुतिइ दुथ्याकातःगु दु ।

थुगु जातकय् काश्यप बुद्ध धुंकया खँ दुथ्याकातःगु दु । काश्यप सम्यकसम्बुद्ध प्यंगू सत्यया उपदेश कनाबिज्यात । जनतायात बन्धनं मुक्त याना बिज्यात । निर्माणया मार्गय् थ्यंकाः बिज्यात । संसार अनित्य खः । काश्यप बुद्धया परिनिर्माण लिपा बुद्ध शासन नं बुलुहुँ पतन जुजु वन । भिक्षुपिसं नीछगू अनुचित उपाय याना जिविका हनेगु यात । भिक्षुणीपिंलिसें संसर्ग यायेगु यात । काय्म्ह्याय् कलाः लहिना बुद्ध धर्मया नामय् जिविका यायेगु यात । भिक्षुपिसं भिक्षुधर्म भिक्षुणीपिसं भिक्षुणी धर्म, उपासकपिसं उपासक धर्म, उपासिकापिसं उपासिका धर्म अले ब्राम्हणपिसं ब्राम्हण धर्म त्वताबिल । आपालं मनूतय्सं झिगु अकूशल कर्म यायेगु यात । सिनावंपिं आपालं नरकगामि जुल । देवलोकय् न्हूपिं देवतापिं जन्म मजुल ।

छन्हु देवराज शक्रं देवलोक परिक्रमा यात । देवराजं अन न्हूपिं देवतापिं मखन । उकिं देवराज शक्र मनुश्यलोकय् लिहां वल । मनुश्यलोकं सीपिं आपालं मनूत नरकय् उत्पन्न जुयाच्वंगु खन । देवराजं शास्त्राया शासन पतन जूगु सीकल ।
छुं यायेमाल । देवराजं विचाः यात । थुगु इलय् छगू उपाय लुया वल । जनतायात ख्याना त्रास बिया जूसां धर्म देशना बिइगु विचाः लुइकल । थुलि याये फुसा बुद्ध शासन हाकनं द्धःछिदँ तक चीर स्थायी जुइगु खँ नं सीकल ।

अनंलि मातली देवपुत्रयात छम्ह हाकुसे च्वंम्ह तःधिकम्ह खिचा दयेकल । वया प्यपू धंवा दु । थ्व धंवा प्यपूं केरा पाय्पू जू । वया म्हं जं पिहां वयाच्वंगु दु । वया म्ह धिक नं सल पाय्धिक । देवराज इन्द्र (शक्रं) वयात चित । वयात ह्याउँगु स्वांमा क्वखायेकल ।
थःम्हं काषायबस्त्र पुन । सपः प्यानाः ह्याउँगु स्वांमाः क्वखाल । ह्याउँगु भिम्पु रंगया खिपः दुगु धनुष ज्वन । बज्रया च्वका दुगु तीरयात पतिंचाय् चाःतुइकल । थुकथं शिकारी भेषय् छगू योजना तापाक कुहां वल । वं ततसलं सः पिकाल । संसार नष्ट जुइन । संसार नष्ट जुइन । संसार नष्ट जुइन । थुगु सः न्यनाः सकलें मनूत ग्यात । नगरय् वयाः सः झन् झन् तसः जुल । व लिसें वःम्ह खिचा झन् ग्यानापसे च्वं । खिचाया रुपं मनूत झन् ग्यात । अले इपिं जुजुयाथाय् वन । जुजुयात फुक्कं खँ कन ।

जनताया खँ न्यनाः जुजुं याकनं देय् ध्वाखा बन्द याके बिल । तर शक्र खिचा ज्वनाः झिंच्यागू जाः ताःहाकूगु पःखा गयाः अन थ्यंक वल । मनूत सकलें ग्यात । इपिं सकलें थःथःगु छेँय् सुवन । सकसिनं थः थःगु छेँय्या खापा गल्लाक तिना चुकू तल । तःधिकुम्ह ग्यानापुसे च्वंम्ह खिचां नं सकसितं ख्याना जुल ।

थथे यायां इपिं लाय्कू चुकय् थ्यंक वल । अन च्वंपिं मनूत नं ग्यात । इपिं नं छेँय् बिस्यू वन । जुजु नं लानिपिं ज्वनाः लाय्कू छेँय् सू वन । उम्ह तःधिकुम्ह हाकुम्ह खिचां न्ह्यःनेया खापापाखे च्वना तःतसलं उत । वयागु सः क्वँय् अविचि नरकतक थ्यन । च्वय् भवाग्रतक नं कम्पन जुल । चक्रवाल छगुलिं छगु हे सः जुल । नगरबासीपिं अतिकं ग्यात । सुं छम्ह हे देवराज ुसक्रया न्ह्यःने वये मफुत । गुगु इलय् जुजुं धैर्य तल । जुजुं तीजक झ्याः खापा चायेकल । अले शक्रयात सम्बोधन याना न्यन, हे शिकारी । छंम्ह खिचां छाय् उयाच्वंगु ? नये मास्तें वःगुलिं धकाः देवराजं लिसः बिल ।

जुजुं लायेकू छेँ च्वंपिं मनूत सःतल । जुजुया उजं कथं इमिसं जुजुयात दयेकातःगु भोजन दक्वं ज्वना वल । उगु भोजन खिचायात नकल । खिचां भोजन दक्वं छपे याना नल । नये सिधयेवं खिचां हानं उल । खिचायात नसा मगाःनि धैगु खँ जुजुं सीकल । उकिं किसि आदियात दयेकातःगु दक्व नसा खिचायात हया बिल । अनंलि नगरया निंतिं थुयातःगु जा हयाबिल । व नं छपे याना नल । खिचां नसा नइगु । नये सिधयेवं हानं उइगु । खिचाया थज्यागु चहपह खनाः जुजुं थ्व खिचा मखु धकाः सिइकल । उम्ह खिचा यक्ष जूग भाःपिल । उकिं जुजुं ग्याग्यां शिकारी (देवराज) याके न्यन ।

शिकारीं धाल, थ्व पशुतय्त उयाच्वंगु मखु । थ्व मनूतय्त हानी यायेत वःम्ह खः । अधर्मिपिं थ्वया शत्रु खः ।
थुलि धयाः शिकारीं अधर्मिया दसु बिल । खिचां नं तिं तिं न्हुया मनूतय्त नये थें यात । थुकिं याना मनूत झन् ग्यात । शिकारीं खिचाया खिपः सालाः बिल । खिचा थःगु भेषय् वयाः सर्गतय् ब्वया वल । अले शिकारीं धाल । महाराज जि देवराज शक्र खः । थ्व संसार ध्वस्त जुइन धकाः सिइका वयागु खः । थौंकन्हय् मनूत अधर्मचारी जुल । उकिं अपिं नर्क जन्म जूवन । देवलोक खाली जुल । छपिं अप्रमादी जू । थकुथं सकलसित धर्मोपदेश बियाः थःगु निवासस्थानय् लिहां वन ।

थुगु जातकय् देवराजं अधर्मिपिं सुसु खः ? गुकथं जुइ ? धैगु खँ थुकथं कनाबिज्याःगु दु ।
– गुबले भिक्षापात्र ज्वनीम्ह, छ्यनय् पाचुक सँ खानातःम्ह संघघातीधारी श्रवणपिसं हल ज्वना बुंज्या याइ ।
– गबले तपश्वीपिसं छ्यनय् पाचुक सँ खाना संघघाती धारण याना प्रबज्जित जुयाः नं गृहस्थीया थें ब्यवहार याइ ।
– गबले ब्राम्हणपिसं वेद सावित्री व यज्ञ तन्त्र पाठ यानाः ज्याला कयाः यज्ञ याना जुइ ।-
– गबले बुरा बुरी जुइ धुंकूपिं योवन वने धुंकूपिं मांबौपिंत आपालं धन सम्पत्ति दयेक नं पालन पोषण याइमखु ।
– गबले गुरुया कलाः, पासाया कलाः, मलेजु, निनिपिनि प्रति अनाचार याइ ।
– गबले ब्राम्हणं ढाल, तरवार, खड्ग ज्वनाः लँय् डाका मारे याना जुइ ।
– गबले सुचुगु छ्यंगु दुपिं, तःपुगु लप्पा दुपिं धन कमे याये मसःपिं मनूतय्सं धन दुपिं, भाःत मदुपिं मिसात लिसें च्वनी । अले हानं इपिं लिसें सम्वन्ध विच्छेद याना जुइ ।
– गबले लोकय् मायाबीपिं, ठगे याइपिं असत्पुरुष दयाच्वनी ।
– गबले त्यासा बियाः उकिया ब्याजं जीवन हनेगु याइ ।

छु थौंकन्हय् धात्थें देवराज शक्रं धाःथें संसारय् असत्पुरुष ब्वलंगु खःला ? छु धात्थें संसार नष्ट हे जुइगु खःला ? थौं पृथ्वी नष्ट जुइ वा मजुइ थ्व खँ धाये थाकु । अनित्य संसारय् पृथ्वी जक नित्य जुयाः च्वनी धाये नं फइमखु । तर सत्पुरुष जुयाः सत्मार्गय् न्ह्याः वनेगु हे पृथ्वीयात त्याकेगु खः ।