नेतात भारतया पाले जक खः
चाहे राजतन्त्र जुइमा चाहे गणतन्त्र जुइमा अथवा मेमेगु तन्त्र जुइमा, राज्य सफल अथवा असफल जुइगु राज्य संचालन यानाच्वनीपिं पात्रतय्गु ल्हातय् खः । अथे धयागु राज्य संचालन याइपिं विवेकी, देशभक्त, जनताप्रति उत्तरदायी जुइपिं जुल धाःसा, देशयात उच्च विकास यानाः क्यना बी ।
यदि देश संचालन याइपिं भ्रष्ट, बेइमान, मानवताहिन जुलकि उमिसं देशयात बर्बाद यानाः जनतायात नं दुःख, कष्ट बीगु ज्या यानाच्वनी । दसुया लागि १३ सय दँ न्ह्यः लिच्छवी शासक राजतन्त्रात्मक जूसां नं शासकत विवेकी, जनताप्रति उत्तरदायी जुयाच्वंगुलिं यानाः देशयात स्वर्णयुगया अवस्थाय् थ्यंकाबिल ।
स्वर्ण युगया अवस्थाया अर्थ खः व इलय् देशयात उचच् विकास यानाः जनतायात शान्ति, आनन्द बीत सफल जुल । लिच्छवी शासकतय् मेगु छगू बांलाःगु धर्मया शिक्षा नं बीत सफल जुल । व खः धर्मया मूलमन्त्र सद्भाव विकास यानाः वनेमा धयागु खँ । लिच्छवी शासकतय्सं थःगु राज्यया फुक्क जातीया दथुइ सद्भाव विकास यानाः जनतातय्त छप्पँ यायत सफल जूगु खः ।
थ्व हे कारणं यानाः न्ह्याथें जाःगु ज्यायात नं शासक व जनता छप्पँ जुयाः सफल यानाः क्यनाबी । देशया फुक्क जातीत छप्पँ यायेफुगु कारणं यानाः देश शक्तिशाली जुइफत । लिच्छवी शासकतय्गु इलय् जःलाखःला राज्यतय्सं हेपे याये यायेगु आँट तकं मयाः । जब लिच्छवी शाकसतय्त स्वदेशी व विदेशी शक्ति मिले जुयाः षडयन्त्र मार्फत अन्त य ानाबिल, व इलंनिसें देश कमजोर जुजुं वनाच्वगु खः ।
राजा जयस्थिति मल्लया इलय् भारतीयकरण चरम विन्दूइ थ्यन । दसुया लागि भारतया काशी हिन्दू पुरोहित हयाः जाती जातीया व्यवस्था लागु यानाः देश व जनतायात झन झन बर्बाद याना वनेगु ज्या जुल । न्हापा युरोपया स्पेन नं निक्वः तक आन्दोलन चर्के यानाः राजा हटे यानाः गणतन्त्र ला हल । तर गणतन्त्रयात ठिक ढंगं संचालन यायेत असफल जुल ।
असफल जूगु कारण खः नेतात विवेकहीन, बेइमानया नापनापं विदेशीया दलाल जुयाच्वंगुलिं खः । लिपा हानं सेना न्ह्यःने बढे जुयाः राजा अल्फोन्सो (सातौं)यात संवैधानिक राजा तयेत बाध्य जुल । व इलय्या सेना प्रमुख जर्नेल फ्रान्सिस्कोफ्रान्को धायेगु यात, ‘झुसेमुसे नेतातय्त जिमिसं माने यायेगु जुइमखु ।’
भारत नाप कुटनीतिक खेल म्हिताः बंगलादेशया सीमा लिक्क लाःगु राधिकापुरया १७ मिटर भूभाग छुट कायेमाल । थथे यायेफुसा नेपाःया नेतात बहादुर धायेमाल । यदि नेतातय्सं भारत नाप कुटनीतिक खेल म्हिते मफुत धाःसा नेपाःया नेतात भारतया पाले जक खः धयागु खँ प्रस्ट जुइ ।
हानं थ्व नं धायेगु यात कि देश कुचा कुचा यायेत स्वयाच्वंपिं नेतात खनाः जिपिं असन्तोष जुइगु स्वाभाविक खः । थ्व हे कारणं यानाः शक्तिशाली राष्ट्र नायकया आवश्यक जुयाच्वंगुलिं यानाः राजाया आवश्यक्तता जइ । न्हापा कम्बोडियाय् नं राजा नरोदम सिंहानुकयात चीनया पक्षय् वन धकाः अमेरिका सिंहानुक खनाः मि जुल ।
अमेरिकाया सिआइए गुप्तचर संगठनयात अति सक्रिय यानाः राजायात हटे यायेगु लागि दरबारया मनू लोननोन यात तन्त्रमन्त्र यानाः राजा सिंहानुक विरुद्ध षडयन्त्र यानाः राजा चिइकां त्वःतल । लिपा हानं थः दलाल लोननोनयात हटे यायेगु खेलय् नक्कली माओवादी कम्युनिष्टतय्त तयार यानाः माक्व हतियार व डलर बियाः सशक्त संघर्ष याकल ।
सशक्त संघर्ष मार्फत देशया बौद्धिक व्यक्तित्व व जनतातय्त जक हत्या याकूगु मखु, देशया यक्व अमूल्य सम्पत्ति नं लुटे याकेगु ज्या यात । आखिरय् लोननोन सरकार प्रमुखयात नं हटे यानाः खमेररुज पार्टीया नेता पोलपोटयात सत्ताय् हयाबिल । जब पोलपोट सत्ताय् वल, पुरा देशय् आतंक मचे याकेगु ज्या यानाः जनतातय्त त्राहीमाम यायेगु ज्या यात ।
थुलि जक मखु, देशया प्रोफेसर, डाक्टर, इन्जिनियरतय्गु आवश्यकता मदु धकाः गांगामय् छ्वयाः बंगुर लहिके बिल । पोलपोटं शासन यानाच्वंगु इलय् ७०लाख जनसंख्या दुगु देशय् ४० लाख जनता बेपत्ता जुल धकाः अति बयबय जूगु नं खः । पोलपोट लिपा सत्ताय् वःम्ह नेता हुनसेनं बरु देशयात प्रगतिया लँपुइ यं्काच्वंगु दु ।
पोलपोट सरकार अन्त जुइधुंकाः बेलायतया प्रधानमन्त्री मार्गरेट थ्याचर तकं थःपिंसं पोलपोटयात सहयोग याना च्वनागु खः धकाः स्वीकार यात । तर छु याये शक्तिशाली राष्ट्रतय्सं न्ह्यागु कुकर्म यानाच्वंसां नं विश्वया जनता सुम्क च्वनेत बाध्य जुयाच्वंगु दु । झीगु देशया राजतन्त्रया शक्तियात माइनस यायेगु खेलय् भारतं नेपाःया माओवादतय्त उपयोग याःगु खः धकाः पत्रिकाय् बरोबर वयाच्वंगु दु ।
अझ भारतं माओवादी पार्टीयात जक मखु थनया ततःधंगु पार्टीतय्त नं दिल्ली दरवारय् सत्तां माओवादी व सात पार्टीया दथुइ १२ बुँदा सम्झौता याकूगु खः । व इलय् नं स्वनिगलय् खुब हल्ला तकं जूगु खः । माओवादी व सात पार्टी मिले जुयाः छु नं छुं तःधंगु भारत नाप सम्झौता याःगु दु धकाः ।
आः वया प्रष्ट जुल, गथे सन् १९४८ सालपाखे मेक्सिकों अमेरिकायाके १ करोड ५० लाख डलर कयाm कोलोराडो व क्यालिफोर्निया मिउगु जुयाच्वन । व थें तुं कालापानीया भूभाग नं भारतयाके करोडौं करोड कयाः लः ल्हाःगु जुइमाः धकाः अनुमान जुया वयाच्वंगु दु । छाय्धाःसा भारतं थःगु न्हूगु नक्सा तयार यानातःगुलिइ प्रष्ट रुपं नेपाःया भूभाग लिपुलेक व कालापानी थःगु नक्साय् दुथ्याकूगु दु ।
भारतया कालापानी रणनितिक महत्वपूर्ण अति दु । छाय्धाःसा व्यापारया लागि नं अति महत्वपूर्ण अति दु । छाय्धाःसा व्यापारया लागि नं अति महत्वपूर्ण जुयाच्वंगु दुसा यदि युद्ध जुल धाःसा नं महत्वपूर्ण जुयाच्वंगु दु । कारण– कालापानी क्षेत्रया तिंकर भञ्ज्याङया थासं खाली १६ मिटरया दूरीइ चीनया ताक्लाकोट लानाच्वंगु दु ।
अथे जुयाः भारतं सन् १९४७ सालनिसें कालापानीयात मिखा तयाच्वंगु खः । सन् १९६२ सालय् भारत व चीनया दथुइ युद्धया लिपा ला अझ अप्व भारतया लागि कालापानी महत्वपूर्ण खनेदत । भारतया लागि कालापानी रणनीतिक महत्वपूर्ण खःसां नेपाःया लागिं नं बंगलादेश लिक्क च्वंगु राधीकापुर रणनीतिक महत्वपूर्ण खः ।
राधीकापुर बंगलादेश सीमानाया खाली १७ मिटर दूरीइ जक लानाच्वंगु दु । यदि थनया नेतात देशप्रति माया दुपिं खःसा भारत नाप कुटनीतिक खेल म्हिताः १७ मिटर भूभाग छुट कायेमाल । थथे यायेफुसा नेपाःया नेतात बहादुर धायेमाल । यदि नेतातय्सं भारत नाप कुटनीतिक खेल म्हिते मफुत धाःसा नेपाःया नेतात भारतया पाले जक खः धयागु खँ प्रस्ट जुइ ।
LEAVE YOUR COMMENTS