बजेटय् स्वास्थ्य व रोजगारयात ध्यान बिइत सुझाव

येँ – अर्थविद्तय्सं आः वइगु बजेटय् स्वास्थ्य क्षेत्र व रोजगारयात विशेष ध्यान बिइत सुझाव बिउगु दु । संवैधानिक व्यवस्था कथं जेठ १५ गते सरकारं बजेट हयेमाः । बजेट हयेगु निंतिं सरकारं तयारी यानाच्वंगु दु । विज्ञतय्सं वइगु बजेटय् आः जुयाच्वंगु कोरोना महामारीं वःगु संकटया व्यवस्थापन व आर्थिक पुनरुत्थानया निंतिं स्वास्थ्य क्षेत्र, राहत व रोजगारय् विशेष ध्यान बीमाःगु खँ धाःगु दु ।

राष्ट्रिय योजना आयोगया पुलांम्ह उपाध्यक्ष व अर्थविद् डा. शंकर शर्मां थ्व पालय्या बजेटय् मू कथं स्वास्थ्य क्षेत्रय् हे ध्यान बीमाः धयादीगु दु । बिबिसीलिसे खँल्हासें वय्कलं धयादीगु दु, ‘स्वास्थ्यया संरचना गुलि महत्वपूर्ण धयागु खँ आः खनेदुगु दु । चालु बजेटय् नं स्वास्थ्य क्षेत्रया थीथी कार्यक्रम घोषणा जुयाच्वंगु दु, तर व ज्या पूमवंनि । उकिं दकलय् न्हापां थ्व ज्या नं पूवंकेगु पाखे वनेमाः ।’ वय्कलं स्वास्थ्य क्षेत्रय् सुविधा व संरचनाया खँय् नेपाः दक्षिण एशियाया क्षेत्रय् हे दकलय् कमजोर खनेदुगु धासें जनसंख्याया अनुपातय् चिकित्सक, अस्पतालया बेड, आइसियु, भेन्टिलेटर दयेकेगु खँय् लगानी यायेमाःगु खँ धयादीगु दु ।

अथेहे महामारीया कारणं देय् अर्थतन्त्रय् हे चुनौति वयाच्वंगुलिं बजेट दयेकेबलय् थुकी बिचाः यानाः न्ह्याः वनेमाःगु खँ नं विज्ञतय् सुझाव दु । तत्कालया निंतिं राहत बिइगु व क्वातुगु रोजगारया व्यवस्था यायेमाःगु डा. शर्माया धापू दु । ज्यालादारीइ ज्या याइपिं ज्यामित व अनौपचारिक क्षेत्रय् ज्या यानाच्वंपिं लखौं मनूतय्त निला स्वलाया निंतिं राहत बीगु व लिपा रोजगार चूलाइगु व्यवस्था बजेटं यायेमाःगु वय्कःया सुझाव दु ।

क्वातुगु रोजगार बीमफुत धाःसा थ्व वइगु आर्थिक दँय् जक लखौं मनूत गरिबया ध्वः क्वय् लाःवनी । उकिं वइगु दँय् सतक निर्माण, मर्मत थेंज्याःगु ज्या याकनं न्ह्याकाः विपन्न मजदूरतय्त ज्या बीफत धाःसा जक राहत चूलाइगु खँ वय्कलं धयादीगु दु ।