नवदुर्गा द्यःछेँय् खःमेय् दुतहल

ख्वप (रासस)- मोहनिया निंतिं ख्वपया नवदुर्गाय् खःमेय् हःगु दु । थुगुसी ख्वपया चोर्चाय् च्वंम्ह रत्नभक्त दुमरुं नवदुर्गाया निंतिं छगू लाख तका वंम्ह खःमेय् देछाःगु खः । वय्कलं न्यादँ न्ह्यव निसें नवदुर्गाय् खःम्ये देछायेगु निंतिं धयातःगु खःसां थुगुसी तिनि पाःवःगु खः । नवदुर्गाय् खःमेय् देछाइपिं यक्व दइगुलिं पाः वयेकाः जक मेय् देछाये खनीगु जुयाच्वंगु दु ।

मोहनिया निंतिं गथांमुगः चःह्रे निसें गुंपुन्हि दुने नवदुर्गाया द्यःछँेय् खःमेय् दुतहयेमाः धयागु परम्परा दु । दुमरुं चांगुनारायणया बागेश्वरी छगू लाख पुलां मेय् न्यानाहयाः नवदुर्गाया द्यःछेँय् तये हःगु खः । दुमरुं देछायेहःगु मेय्यात नवदुर्गा द्यःगणया नकिं मंगलमाया वनमालां विधिकथं पुजा यानाः द्यःछेँय् दुत यंकीगु खः । आः नकिं मंगलमायां हे मोहनिया नवमी तक मेय्या हेरबिचाः यायेगु ज्या याइ ।

मोहनिया नवमि कुन्हु चान्हय् ब्रम्हायणीइ यंकाः महिषासुर राक्षसया प्रतीक कथं कयातःम्ह खःमेय् स्यायेगु याइ । नवदुर्गाय् छाइम्ह खःमेय् निख्खर हाकुम्ह, त्वान्ना थ्यंक न्हिप्यं वःम्ह, न्यकू व न्हाय्पनय् छुं खू मदुम्ह, म्हय् गनं घाःखू मदुम्ह, म्हय् न्हय्गू चक्र दुम्ह, तःधिकःम्ह ल्ह्वंम्ह जुइमाःगु खँ नवदुर्गा जात्रा व्यवस्थापन समितिया अध्यक्ष बालगोपाल बनमालां धयादीगु दु ।

खःमेय् द्यःछेँय् हये न्ह्यः जिउ मजिउ धकाः ख्वप तलेजुया द्यःपाःलाःपिंसं स्वइ । उपिं पाखें जिउ धकाः क्वःछिइधुंकाः खःमेय्यात भुजिं, कुसि, पतिं न्याये मफयेमाः म्ह छम्हं तू चिकनं पानाः द्यःछेँय् हइ । द्यःछेँय् दुत हयेधुंकाः सुनां द्यःछेँया किलय् मेय्यात ची, वं हे नवमिकुन्हु खिपः फ्यनाः ब्रम्हायणी पिठय् बली बीमाःगु परम्परा दु ।

मोहनिबलय् खःमेय् ब्वाकेगु धकाः नवमी कुन्हु सनिलय् खःमेय्यात अय्लाः थ्वँ त्वंकाः म्ह छम्ह चिकनं पाकाः अबिर ह्वलाः द्यःछेँ नं पितहइ, अले अनं निसें महिषासुरया प्रतीक खःमेय्यात ब्वाकाः ब्रम्हायणी पीठय् यंकाः बलि बी ।

खःमेय् ब्वाकेगु जात्रा मोहनिया लसताय् ख्वपय् जुइगु छगू महत्वपूर्ण जात्रा खः । महानवमिया चान्हय्े त्रिपुरासुन्दरी प्रकट जुयाः नवदुर्गा भवानीया रुपय् महिषासुर बध याइगु प्रचलित धार्मिक मान्यता कथं खःमेयरया बलि पुजा जुया वयाच्वंगु खँ संस्कृतिविद् प्रा.डा. पुरुषोत्तमलोचन श्रेष्ठं कनादीगु दु ।

कालरात्रिया झ्वलय् बलि बिउपिं निकुथु व खःमेय्या लाया कुचाः प्रसाद कथं छेँय् यंकाः पानातइ । लिपा थ्व यात चुं यानाः घ्यलय् बुलाः धुपाँय् दयेकी, अले थ्व हे धुपाँय् लक्ष्मीपुजा कुन्हु च्याकेमाःगु चलन दु । थ्व धुपाँय् च्याकेबलय् छेँय् भूतप्रेत पन्छे जुइगु, शत्रु नाश जुइगु व लक्ष्मीया बास दइगु जनविश्वास दु ।