ने. सं. ११४३ ञलागा चौथी -

राजनीतिक आधार म्हिगः व थौं

राणा शासनकालय् तक झीथाय् आवश्यकता धइगु हे प्रजातन्त्र खः । भारतय् प्रजातन्त्र वये धुंकूगु वा बेलायती शासन सत्तां मुक्त जुयाः भारतया थीथी प्रान्तय् स्वतन्त्रताया जः न्यनाच्वंगु इलय् नेपालय् तानाशाही शासकत गथे खः, अथे हे थःपिनि एकाधिकार चले यानाः मौन च्वनाच्वंगु खः । उगु तानाशाही शासन सत्ताया विरोधय् जनचेतना ब्वलंकेगु ज्या सुरु याःपिं छुं न्ह्यलुवा मनूतय्त राणातय्सं ज्वनाः सजायँ न्यंकल । थुकियात अबले पुस्तकालय पर्व धायेगु याः । वयां लिपा नं शिक्षा प्राप्तिया लागिं भारतय् वनाः लिहां वःपिंसं अन जूगु आन्दोलनया अनुकरण यानाः नेपालय् नं राणा शासकतय्सं थ्व देय्यात थः यत्थें शासन यानाच्वंगु खंकल । जंगबहादुरं सुरु याःगु १०४ दँ ताःहाकःगु शासन ब्यवस्था नं सुवर्ण शमशेर थेंज्याःम्ह राणाबिरोधी राणाया उदय लिपा पतन जूवन । राणा शासन दुने नं थःपिं हे जक हावी जुइगु रोलक्रम लागू जुइधुंकाः उकी दुने की ब्वलंगु खः ।
राणाशासन लिपा अस्थिर रुपं झिदँ शासन सत्ता चले जुइ धुंकाः जुजु महेन्द्रं पंचायती तानाशाही व्यवस्था सुरु यानाः स्वीदँ तक पंचायती राज याना क्यन ।

उकिया बिरोधय् ब्वलंगु शिक्षक आन्दोलन, किसान आन्दोलन अबलेया राजनीतिक जनआधार खः । माओ त्से तुंङं धइथें बुद्धिजीवीत प्रतिया सही नीति हे क्रान्तिया लागिं महत्वपूर्ण आधार खः । खः, चीनय् नं किसान आन्दोलन मार्फत् कम्युनिष्ट शासन ब्यवस्था लागू जूगुलिं नेपाः देय् नं कृषि प्रधान देय् जुयाः थन न्हापां किसान आन्दोलन मार्फत् जनचेतना ब्वलंकेगु, संगठन याःसां किसान जनताया दथुइ यायेगु व साः दंक बीगु माग, दुरुया भाः थकायेगु माग, जग्गाय् मोहीयानी हक कायम यायेगु नारा जनतायात आकर्षित यायेगु नारा जक जूगु मखु कि अबलेया लागिं नेपाली राजनीतिक आन्दोलनया मू आधार हे किसान आन्दोलन जुयाच्वंगु खः । ख्वपया सन्दर्भय् खँ ल्हायेगु खःसा संगठन सुरु याःगु इलय् २०२१ सालं पंचायती शासन ब्यवस्थां भूमि सुधार लागू याये धुंकाः किसानतय् छेँय् छेँय् वनाः बाली पुला बिउगुया भर्पाइ बुझे यायेगु, मोहीयानी हक कायम यायेगु, बाली काट्ने आन्दोलन धकाः सु किसानं बुँ यानाः बाली लगे याःगु खः, वयात हे बाली छेँय् थ्यंका बीगु ज्या यानाः किसान आन्दोलन मार्फत् किसान जनतायात संगठन याःगु खः ।

अबलेया राजनीतिक आधार धइगु हे किसान आन्दोलन खः । राजनीतिक पार्टी ला अबले प्रतिबन्ध हे तयातःगु खः । अथे खःसां किसानतय्त संगठित यानाः उमिसं भचा भचा यानाः बुझे याःगु लेबी बालीया भरय् संगठन चले जू । आः व स्थिति मदये धुंकल । म्हिगः किसान जुयाच्वंपिं धमाधम मजदुर कथं परिणत जूवंगु दु । गुलिं किसानत भट्टा साहु जुइधुंकूगु दु । उमिसं थःपिनि जग्गा जमिनयात स्यंकाः अप्पा उत्पादन यानाच्वंगु दु । वातावरण स्यंसां थःपिनि आन्दानी धाःसा अप्वयेकाच्वंगु दु । भट्टा साहुतय्पाखें थीथी चन्दा कयाः पार्टी चले यायेगु परिपाटीया विकास राजनीतिक पार्टीइ जुयाच्वंगु कारणं आः वयाः राजनीतिक आधार किसान जनता व किसान आन्दोलन मखये धुंकल ।गुम्हेसिनं छगू निगू ट्रिप अप्वः अप्पाया दां पार्टीयात चन्दा तये फत, गुम्हेसिनं झिद्वः नीद्वः दां छगः छगः अगलं हापं नं पुले फत, उमित हे जक पार्टीया थां माने यानाः पार्टीयापिंसं नं प्रदूषण अप्वयेकीगु अगःत संरक्षण याइगु ज्या जूगु दु ।

म्हिगः तक कृषकत आधार जुयाच्वंगु इलय् किसानतय् जग्गा जमीन स्यनी, बाली अप्वः मसइ धकाः चिउताः काइपिं राजनीतिक नेता कार्यकर्तात फुक्कं आः अथे मखुत बरु चन्दा दइगु जूसा भट्टा वा अगः तःसां जिउ धइगु मानसिकताय् थ्यनेधुंकूगु दु । आखिर प्रदुषण ला याइगु हे खः । विज्ञानं प्रमाणित यानातःगु प्रदुषणया कारणं बाली नाश जुइगुयात सुना नं पने फइगु ला ख हे मखु । अथे खःसां तबि जनतां ज्या याये म्वायेक बाली नये खनीगु, कमे यानाः नइपिं भट्टा साहुतय्त न्ह्याक्व कमे याःसां जीक स्वीकृति बियाच्वंगु व उपिंपाखें बरु माक्व चन्दा कयाच्वंगु स्वयेबलय् आः किसान आन्दोलन मखुसें चन्दा तइपिं अप्पा अगःया मालिकत हे जक राजनीतिक पार्टीया अभियन्ता वा आधार जूवंगु दु । कन्हय् शैक्षिक माफिया, तस्कर व भ्रष्ट कर्मचारीत राजनीतिक आधार कथं खडा जुइगु आपालं सम्भावना खने दयाच्वंगु दु । म्हिगः किसान जनता वा किसान आन्दोलन राजनीतिक पार्टीया आधार जुयाच्वंगु इलय् न्हून्हूगु पुसा, वासः, साः व धः हया बीगु खँ ब्यापक रुपं चर्चा परिचर्चा जुल । साःया लागिं लाइन च्वनेत वंपिंत साः हया मबिउगु कारणं अःखः तपुलिं पुइकाः बेइज्जत यायेगु थेंज्याःगु आन्दोलन जुल ।

तर आः ला भट्टा भट्टाय् मि तयेगु, सामान च्याकेगु, भट्टा साहुत नापं मजदुरतय्गु आन्दोलन व यौन हिंसाया मुद्दा चले जुइगु थेंज्याःगु घटनात अप्वयाच्वंगु स्थिति दु । अथे स्वस्वं वनेगु इलय् पार्टीत नं लः न्ह्यानाच्वंथाय् न्या न्ह्याइथें किसान आन्दोलनपाखें आः भट्टा बचाऊ अभियान व जग्गा तस्कारतय्गु संरक्षणया अभियानय् संलग्न जुजुं वनाच्वंगु खनेदु । गुलिं तस्कर, गुण्डा व जालि फटाहा धयातःपिं मनूत राजनीतिया शीर्ष स्थानय् तकं थ्यनाच्वंगु कारण व आधार नं थ्व हे खः ।
म्हिगः थें गां गामय् किसानतय्त राजनीतिक कक्षा कयाः, दुरु अप्वः वयेकेगु उपाय स्यनाः वा न्हून्हूगु बाली लगे यायेगु काइदा स्यनाः पार्टीं संगठन यायेगु ई थ्व मखये धुंकल । सामान्य जनतां स्वयां नं लाखौं करोडौं धनमाल खेलबाल यायेफुपिं भ्रष्टाचारी, तस्कर व भट्टा साहुतय् ल्हातय् हे राजनीतिक ब्यवस्था लाःवनीगु सम्भावना दु । ख नं धन वा अर्थतन्त्र सुयागु ल्हातय् लाइ, राजनीति वयागु हे ल्हातय् लाइगु नं स्वाभाविक खः । थन कमे याना तःगु धनं मखु कि तस्करं दयेकातःगु धनं राजनीति न्ह्याकेगु वा राजनीतिक पार्टीतय्त प्रभावित यायेगु ज्या जुयाच्वंगु दु । म्हिगः जेल नेल च्वनेमाःगु इलय् संगठनया आदेश पालना यानाः दुःख कष्ट भोगे यानाच्वंपिं कार्यकर्तात न्ह्यःने वये फइगु ई हे मखये धुंकल । थ्व ल्याखं स्वयेगु खःसा राजनीतिक पार्टीया लागिं जेल भोगे याना जुइगु, गां गामय् वनाः संगठन याना नयेत्वने मधासे दुःख सियागु व आन्दोलनय् ब्वति कयागु तकं बेकार जुयाच्वंगु दु । राजनीतिक आधार धनीमानीतय् ल्हातय् लाः वनाच्वंगु दु ।