जनगणनाय् भाषिक जनसंख्याया तथ्यांक हे मिथ्यांक कथं वयेफु
येँ- भाषिक जनसंख्याया मामिलाय् २०६८ सालया जनगणनाया तथ्यांक हे मिथ्यांक जूगु खँ धाःगु दु । भाषा आयोगया ग्वसालय् सरकारी कामकाजया भाषा निर्धारणया आधार विषयय् म्हिगः जूगु छगू भर्चुअल भाषिक संगोष्ठि ज्याझ्वः थ्व खँ वःगु खः ।
ज्याझ्वलय् न्ववानादिसें भाषा आयोगपाखें गठन यानातःगु विज्ञ पुचःया दुजः प्रा. डा. माधवप्रसाद पोखरेलं धयादिल, ‘भाषा प्रयोगया आधार तयार यायेत जनगणना महत्वपूर्ण विषय जूसां ०६८ सालया जनगणनाया तथ्यांक हे मिथ्यांक जुल । तथ्यांक हे मिथ्यांक जूगुलिं उकियात पत्याः यायेगु, विश्वास याये बहः मजुल ।’ आः वइगु जनगणनापाखें नं उकथंया आधार तयार याइगु जुल धाःसा थुबलय् नं तथ्यांक मिथ्यांक हे जुयाः पिहां वइगु वय्कलं दावी यानादिल ।
भाषा विज्ञानया दृष्टिकोण न्ह्यब्वयादिसें सरकारी आवश्यक पूर्वाधार तयार यायेत मातृभाषा शिक्षा बल्लाःगु आधार जुइमाःगु व उकिया निंतिं पूर्वाधार तयार यायेमाः खँ धयादिसें वय्कलं क्वय्या पुस्तायात भाय् स्यनेमाःगु व मातृभाषां शिक्षा बीमाःगु खँय् बः बियादिल । वय्कलं धयादिल, ‘भाषा जीवन्त जूसा जक पूर्वाधार तयार याये फइ व मातृभाषां नं शिक्षा बी फइ ।
आयोगया कामु सचिव लक्ष्मीप्रसाद भट्टराईं संविधानं बिउगु भाषा प्रयोगया काम कर्तव्य अधिकार, कार्यक्षेत्र, आयोगं याना वयाच्वंगु मुख्य मुख्य ज्याझ्वःया विषयय् प्रस्तुति बियादिसें प्रदेश दुने व प्रदेशया प्यंगू जिल्लाय् ल्हाइगु भाय्या तथ्यांकया विवरण न्ह्यब्वयादीगु खः
वय्कलं २००८ निसें २०६८ तकया राष्ट्रिय जनगणनाया तथ्यांककथं नेपालय् ल्हाना वयाच्वंगु भाषाया अवस्था, बागमति प्रदेशस्तरय् भाषाया अवस्था, प्यंगू जिल्लाय् भाय् ल्हाइपिनिगु अवस्थाया तथ्यांक न्ह्यब्वयादीगु खः ।
वय्कलं ०६८या जनगणनाया तथ्यांककथं प्रदेशय् छगू लाख स्वयां अप्वःसिनं ल्हाइगु भाय् खस नेपाली, नेवाः, तामाङ व मगः यानाः प्यंगू जक भाय् दुगु जानकारी बियादिल । वय्कलं बियादीगु तथ्यांककथं प्रदेशय् छगू लाखं म्हो व झिद्वः स्वयां अप्वः ल्हाइगु भाय् १२ गू दुसा येँ जिल्लाय् जक ल्हाइगु भाय् ७७ गू, यलय् ६५ गू, चितवनय् ४० गू ल्हाइपिं दुगु तथ्यांक न्ह्यब्वयादिल ।
जुम अनलाइनया भर्चुअल माध्यमं जूगु ज्याझ्वः आयोगया अध्यक्ष डा. लवदेव अवस्थीया अध्यक्षताय् जूगु खः । आयोगया दुजः उषा हमालं लसकुस यानादिसें संविधानया धारा २८७ कथं गठन जूगु भाषा आयोगं याना वयाच्वंगु थीथी गतिविधि व ज्याझ्वःया बारे जानकारी बियादीगु खः । भाषा आयोग गठन जुइधुंकाः आतकया दुने थःपिंसं याना वयाच्वनागु थीथी गतिविधियात प्रतिवेदनया रुप बियाः उकियात राष्ट्रपतिया प्यंगू प्रतिवेदन लःल्हायेधुंगु व आः याकनं हे थुकथंया संगोष्ठिपाखें प्राप्त सुझाव नं दुथ्याकाः न्यागूगु प्रतिवेदन लःल्हायेगु तयारी जुयाच्वंगु जानकारी बियादिल ।
लिसें वय्कलं सरकारी कामकाजया भाय्या रुपय् खस नेपाली बाहेकं मेमेगु छु छु भाय्या प्रयोग याये फइ धइगु सुझाव कायेगु ल्याखं हे आयोगं थुकथंया संगोष्ठि थीथी स्तरय् याना वयाच्वनागु नं जानकारी बियादिल ।
गोष्ठिया ब्यानर वाचन यानाः ज्याझ्वःया औपचारिक उलेज्या यासें जिल्ला समन्वय समिति ख्वपया प्रमुख नवराज गेलालं सरकारी कामकाजय् स्थानीय भाय्यात प्राथमिकता बीमाःगु खँय् बः बियादिसें जनताया मागकथं हे भाषा आयोग गठन यानाः भाय्या प्रयोगया निंतिं कुतः जूगु खः धयादिल ।
भाय्या छ्यलाबुलाय् वःगु म्होति व भाय् छ्यले मसःगुलिं हे समस्या वयाच्वंगु खः धासें वय्कलं धयादिल, ‘थज्याःगु गोष्ठिपाखें संकलन यानाः बीगु एकमुष्ट सुझावं हे सम्बन्धित क्षेत्रं लागू याइ धइगु विश्वास याना ।’ खस नेपाली भाय् बाहेकं मेगु नं भाय् स्थानीय व प्रदेशस्तरय् प्रयोग जुइगु बांलाःगु पक्ष जूगु वय्कःया धापू दु ।
आयोगया ग्वसालय् जूगु ‘प्रादेशिक भाषा संगोष्ठि–२०७७’ बागमति प्रदेशया सामाजिक विकास मन्त्रालय व प्रदेशया प्यंगू जिल्ला येँ, यल, ख्वप व चितवन जिल्लाया सहकार्यय् जूगु खः ।
LEAVE YOUR COMMENTS