वंशजया नामय् नागरिकता बीत गृह मन्त्रालयं वंगु चैत १९ गते देय्न्यंकंया जिल्ला प्रशासन कार्यालययात सर्कुलर यायेवं जिल्ला प्रशासनपाखें थीथी तराई जिल्लाय् नागरिकता बीगु शुरु जुइवं उकिया विरुद्ध सर्वोच्च अदालतय् मुद्दा लात । उकियात कयाः सर्वोच्च अदालतं अन्तरिम आदेश जारी यानाः तत्काल वंशजया नामय् नागरिकता बीगु ज्या बन्द धकाः धाल ।
सर्वोच्च अदालतया आदेश कथं आः तराईया थीथी जिल्लाय् नागरिकता बीगु ज्या बन्द जूगु दुसा उकिं यानाः स्थानीय जनता तम्वःगु जक मखुसें आन्दोलनय् कुहां वयेगु शुरु जूगु दु । खय्त ला सरकार नेपाल सरकारं आः तक जारी याना वयाच्वंगु अप्वः धयाथें नागरिकता वंशजया नामय् जारी यायेगु याना वयाच्वंगु दु । तर तराई लागाय् धाःसा नागरिकता बीगु झ्वलय् जक थज्याःगु बखेडा छाय् जुयाच्वन धइगु न्ह्यसः ब्वलनाच्वंगु दु ।
तराई लागाय् च्वंपिं आपालं नेपाःमियात भारतं वयाः च्वं वःपिं धकाः द्वपं बीगु यानाच्वंगु दु । खय्त ला भारतं वयाः नेपालय् सलंसः दँ न्ह्यवंनिसें बसोबास याना वयाच्वंपिं मदुगु मखु । तर उपिं पुस्तौं निसें नेपाः वयाः नेपाःया हे नागरिक कथं थःत समर्पण यायेधुंकाः नं नागरिकता बीगु सवालय् छाय् थुकथं समस्या जुयाच्वन धइगु न्ह्यसः आः ब्वलनाच्वंगु दु ।
तर थन नागरिकता मदुपिंत मखुसें वंशजया नागरिकता कायेधुंकूपिंत नागरिकता बीमते धकाः सर्वोच्च अदालतं अन्तरिम आदेश जारी जूगु दु । नेपालय् आः तक वंशजया आधारय् नागरिकता बीगु यानाच्वंगु खःसा आः वंशजया आधारय् नागरिकता बीत छाय् समस्या ब्वलन । थुकिया दुनेया रहस्य छु खः धइगु न्ह्यसः ब्वलनाच्वगु दु ।
नेपाःया नागरिकता ऐन २०६३ सं वंशज, जन्मया आधारय्, अंगिकृत, सम्मानार्थ वा गुगुं नं क्षेत्र नेपालय् गाभे जुल धाःसा नागरिकता बी दइगु सम्बन्धी व्यवस्था दु । सुं नं व्यक्ति जन्म जूगु इलय् मचाया अबु वा मां नेपाःया नागरिक खःसा अज्याःम्ह व्यक्तियात वंशजया नातां नेपाःया नागरिक जुइफइगु व्यवस्था ऐनय् दु । ऐनय् स्पष्ट कथं थज्याःगु व्यवस्था यायेक यायेकं अदालतं अन्तरिम आदेश गुकथं जारी जुल धइगु न्ह्यसः थन ब्वलनाच्वंगु दु ।
न्हापां नं गुलिखे नागरिकताया सवालय् सर्वोच्च अदालतं निर्णय यानातये धुंकूगु दु । अले सर्वोच्च अदालतया आदेश कथं अज्याःपिं व्यक्तितय्सं वंशजया आधारय् नागरिकता कायेधुंकूगु दु ।
अझ ऐनय् नेपाःया सरहद दुने लूपिं मां अबुया ठेगाना मदुपिं प्रत्येक नाबालक वया मां अबु मलूतले वंशजया नातां नेपाःया नागरिक जुइफइगु स्पष्ट व्यवस्था यानातःगु दु । तर ऐनय् थज्याःगु स्पष्ट व्यवस्था यानातःसां नं तराई लागाया अझ नं लाखौं मनूत नागरिकता कायेगुपाखें बञ्चित जुइ मालाच्वंगु दु । लिसें उमिसं थःत राज्यं निगूगु दर्जाया नागरिकताया व्यवहार यात धकाः धायेगु यानाच्वंगु दु ।
जनआन्दोलन २०६२÷०६३ या सफलता लिपा दयेकूगु ऐनयात कयाः उगु इलय् नं आलोचना मजूगु मखु । उगु इलय् नं स्वंगू लाख विदेशी नागरिकयात नेपाःया नागरिकता बिल धइगु हल्ला नं व्यापक जूगु खः । तर उगु हल्ला अन्ततः हल्लाय् जक लिकुन । तर आः नं थः मां अबुं कयातःगु वंशजया नागरिकताया आधारय् थःपिंसं नागरिकता कायेत स्वयां नं काये मफयाच्वंगु खँ न्यनेमात्रं हे नेपाःया निंतिं लज्जाया विषय जुइमाःगु खः ।
खः विदेशतय्सं नेपाःया नागरिकता काःगु खःसा अज्याःगु ज्याय् राज्यं हस्तक्षेप यायेमाः । उलि जक मखु अज्याःगु अपराध जूगु खःसा उकियात कयाः छानवीन यायेगु् वा सम्बन्धित व्यक्तियात कारबाही यायेगु ज्या सरकारया खः । तर थःगु देशय् च्वंपिं नागरिकयात अनागरिक दयेकेगु धइगु राज्यया असक्षमता खः । अथेला २०६३ सालया नागरिकता ऐन लिपा देय्न्यंकं २६ लाख स्वयां अप्वः नागरिकता वितरण जुइधुंकूगु दु् ।
उकिं बछि स्वयां अप्वः नागकिरता हिमाली व पहाडी लागाय् वितरण जूगु तथ्यांकं क्यनाच्वंगु दु । थुगु तथ्यांकयात कयाः विश्लेषण यायेगु खःसा तराईलय् स्वयां हिमाली व पहाडी लागाय् अप्वः नागरिकता वितरण जुयाच्वंगु धइगु क्यं । तर थन द्वपं बीगु झ्वलय् धाःसा तराई लागाय् च्वंपिंसं वा धाये भारतीयतय्सं नागरिकता कयाच्वन धायेगु यानाच्वंगु दु ।
तथ्यांकया विश्लेषणं क्यनाच्वंगु तथ्ययात बेक्वयेकाः मिथ्यांक न्ह्यब्वयेगु ज्या राज्य सत्ता आः जक मखु न्हापांनिसें याना वयाच्वंगु खः । थीथी जालझेल यानाः छुं भारतीयतय्सं नेपाःया नागरिकता मकाःगु मखु । तर तथ्यांकयात विश्लेषण यायेगु खःसां गुकथं लखौं भारतीयतय्त नागरिकता बिल धकाः थीथी सञ्चार माध्यमय् समाचार वयेगु यानाच्वंगु दु सरकारया तथ्यांकं हे थुकिया धज्जी उडे याना बिउगु दु ।
यदि तराई लागाय् भारतीयतय्सं नागरिकता काःगु खःसा हिमाली व पहाडी लागाय् बिउगु नागरिकता स्वयां अप्वः नागरिकता अन इनेमाःगु खः । तर सरकारं बिउगु तथ्यांकं तकं उकियात पुष्टि मयाः । अथे धइगु तराई लागाय्े भारतीयतय्सं गुगु नागरिकता काल धकाः वयाच्वंगु समाचार दु उकियात थुगु तथ्यांकं पूर्णतः खण्डन याना बिउगु दु ।
थःगु देय्या नागरिकयात नागरिकता बीगु सरकारया दायित्व खः । उकिं गुगुं नं कथं पंगः थनेगु धइगु नागरिकयात अनागरिक दयेकेगु खः । थुखेपाखें राज्यं याकनं विचाः यायेमाः । अले सर्वोच्च अदालतं गुगु अन्तरिम आदेश बिल थुकियात नं छकः पुनःविचाः यायेमाः । छाय् धाःसा न्हापां नं गुलिखे नागरिकताया सवालय् सर्वोच्च अदालतं निर्णय यानातये धुंकूगु दु । अले सर्वोच्च अदालतया आदेश कथं अज्याःपिं व्यक्तितय्सं वंशजया आधारय् नागरिकता कायेधुंकूगु दु ।
सर्वोच्च अदालतं हे वंशजया नागरिकता दुपिनि मस्तय्त वंशजया आधारय् नागरिकता बीगु व्यवस्था या धकाः न्हापा नं निर्णय याना तयेधुंकूगु विषय खः । अथे जुयाः छगू अदालतं नजिर कायम जुइधुंकूगुयात हाकनं गुकथं अन्तरिम आदेश जारी जुल धइगु विषय न्ह्यसः जुयाः दनाच्वंगु दु ।
LEAVE YOUR COMMENTS