त्वने खनी ला मेलम्चीया लः ?

मेलम्चीया लः येँ हये धाःगु नं थ्यंमथ्यं ३ दशक दयेधुंकल । अय्नं यँया नागरिकतय्सं मेलम्चिया लः त्वने खनाच्वंगु मदुनि । गन मेलम्चिया लः यँया नागरिकतय् लागि सोम शर्माया म्हगस थे जक जुइला मखु ला ? मेलम्चीया लः येँय् हये धाःपिं गुलिखे प्रधानमन्त्रीपिं स्वर्ग सिधार जुइ धुंकल ।

बहुदलीय ब्यबस्था पलिस्था लिपाया प्रधानमन्त्री जूम्ह मदुम्ह कृष्णप्रसाद भट्टराईनं व इलय युवक प्रधानमन्त्रीया इलय् स्वदँया दुने मेलम्चीया लः येँय् हयाः सतक नाप सिलेगु जुइ धकाः धाःगु मेलम्चिया लः थौंतक नं हये फुगु मदुनि । बिगतया नेपाली कांग्रेसया नेता कृष्ण प्रसाद भट्टराईनिसें संघिय नेपाःया दुई तिहाइया एकमना सरकारया खानेपानी मन्त्री बिना मगरं तकं हावादारी खँ जक ल्हाना च्वन धाःसां जिउ ।

खाने पानी मन्त्री बिना मगरं वंगु मोहनिबलय् मेलम्चिया लः यँेय् हये धाःगु खः तर मेलम्चि आयोजना हे सिधःगु मदुनि । सरकार या खँ व ज्या स्वयेबलय् काम कुरो एकातिर कुम्लो बोकी ठिमितिर धाःगु उखान थें का । बिगतया पुलांम्ह मदुम्ह प्रधानमन्त्री कृष्ण प्रसाद भट्टराईया व आःया खानेपानी मन्त्री बिना मगरं क्यंगु प्रतिबद्धता हात्ति आयो हात्ति फुस्सा धाः थैें जक जुल का ।

अथे ला मेलम्चीया लः यँेय् मथ्यंगु कारण कमिशनया चक्करं यानाः नं खः धाइ । कमिशनया खँ मिले मजूगु कारण मेलम्चि आयोजनाया ठेकेदारं ज्या त्वःतूगुलिं धकाः नं चर्चा जुयाच्वंगु दु । अथेला नेपाःया सरकारया प्रधानमन्त्री सरकारया मन्त्री, सासदत जक मखुसें स्थानीय सरकारया मेयरपिं नापं ज्या स्वयां नं भाषण बाजीइ तक्यनाच्वंगु दु ।

थपिं देय् व जनताया स्वयां नं थःत फाइदा यायेत निं ताक स्वयाच्वंपिं खः । लः थेंज्याःगु अति आबश्यकीय सामग्रीइ तकं सरकार गम्भिर खने मदु । कि लःया निजि ब्यापार लःया ट्यांकंरवालात नापया कमिशनया चक्करय् लाना जक मेलम्चिया लः हयेत आलताल यानाच्वंगु कि ?

लः थेंज्याःगु अति आबश्यकीय सामग्रीइ तकं सरकार गम्भिर खने मदु । कि लःया निजि ब्यापार लःया ट्यांकंरवालात नापया कमिशनया चक्करय् लाना जक मेलम्चिया लः हयेत आलताल यानाच्वंगु कि ?

नागरिकतय् जिवनयापन यायेत मदयेकं मगाःगु लः मंत कि प्राणीतय म्वाये मफइगु ला जग जाहिर हे खः । अय्नं नागरिकतय् लःया समस्या भोगे याना च्वने माःगु दु । यँया छेँछँेय् हिति ला दु तर तर लः वइ मवइया ठेगान मदु । छघः लः कायेत छवाः पियाच्वनेमाः । अय्नं लः वइ मवइ ठेगान धाःसा मदु । तर लः मवःसां बिल धाःसा लय् लय् पतिकं वइ ।

लः काये मखंसा महशुल धासा पुले मालाच्वंगु दु । तर यँेय् लः इनेग जिम्मा कयाच्वंम्ह काठमाडौ उपत्यका खानेपानी लिमिटेड ग्राहकतय् हितिइ लः छ्वया हयेत मदु तर थिकेक ट्यांकंर लः मीत धाःसा माक्व दु । काठमाडौ उपत्यका खानेपानी लिमिटेडं ट्यांकरं लः मियाच्वंगु दु । थ्व लःया हाकु बजाः मखु ला ?

लय्लय्पतिकं लःया ध्यबा पुलाच्वंपिं ग्राहकतय् हितिइ लः छ्वया हयेत मदु तर थिकेक ट्यांकरं लः मीत दु । थ्व गज्याःगु चलन नेपाःया ?
येँया नागरिकतय्सं लःया लागि निनी ट्यांकर ब्यबसायीतय भर परे जुयाच्वने मालाच्वन । यँया नागरिकतय्सं थिकेक लःया ट्यांकरं लः न्याना च्वने मागु दु ।

लः या जारया कारखाना व निजि लःया ट्यांकर ब्यापारीतय्के छ्यापछ्याप्ति लः दु तर राज्ययाके अर्थात काठमाडौ उपत्यका खानेपानी लिमिटेडयाके ग्राहकतय् हितिइ लः छ्वया हयेत मदु । अथेला मेलम्चिया लः वल कि फुक्क धइथे निजी लःया ट्यांकर ब्यबसायीतय् ब्यापार बन्द जुइ धाइ ।

गनं थ्व हे कारणं जकं थ्व लःया ब्यापारीतय्सं मेलम्चीया लः हयेके मबीत चलखेल याना च्वंगु ला मखुला ? अले सम्बन्धित सरोकारवालात थज्याःपिं ब्यापारीतय् कमिशनया चक्करय् जकं लानाच्वंगु मखुला ? छखे यँँ देशय् जनसंख्याया चाप अप्वया वयाच्वंगु दु । देश बिदेश वयाः
येँय् च्वनाच्वंपिं आप्रवासनया समस्या यँ देशय् तःधंगु हे समस्या जुयाच्वंगु दु ।

मेखे येँय् अप्वया च्वग आप्रबासनं यानाः समस्या नं ब्वलनाच्वंगु खः । अथे हे येँय् आप्रवासया समस्या अप्वया च्वंगु कारणं यानाः थनया उब्जनी जग्गा जमिनय् ततःजाःगु अपार्टमेण्ट हाउजिग होटेलत धमाधम बने जुयाच्वंगु कारणं यानाः नं लःया मुहान धमाधम सुनाच्वंगु खः । अथे हे जमिनया लःया सतह नं धमाधम म्हो जुयाच्वन धकाः नं विज्ञतय्सं धायेगु यानाच्वन ।

अथे हे यँया ल्वहं हिति व तुंत नं धमाधम सुना वनाच्वंगु दु । बिगतय् यँया जनतातय् लःया छगू श्रोत कथं ल्वहं हिति व तुंयात कायेग यानाच्वंगु खः । तर थौकन्ह्य ल्वहं हितिइ लः मवये धुंकलसा तुं नं धमाधम सुना वनेधुंकल । देशय तिब्र शहरीकरणया बिकास व आप्रबासया समस्यां यानाः लःया समस्या येँ देशय् भयाबह जुया वयाच्वन धाःसां जिउ ।

अथेला आप्रबासया समस्यां यानाः लःया जक मखुसें महंगी, धः, निकास, फोहर, ट्राफिक जाम, पार्किङ, बँपसःया समस्या व बिकृति बिसंगतिया नापं अपराध नं उतिकं हे अप्वया वयाच्वन धाःसां जिउ ।देशय स्वंगू तहया सरकार दु । स्थानीय सरकार, प्रदेश सरकार व संघीय सरकार । स्वनिगलय् अप्वया वयाच्वंगु ।

आप्रबासया समस्या अले लःया समस्यायात समाधान यायेगु पहल मयाः । प्रदेश सरकार, स्थानीय सरकार मेलम्चि बारे गम्भिर खने मदु धाःसां जिउ । ३ सय ५० करोड खर्च यानाः धरहरा दयेकी, डेढ खर्ब खर्च यानाः मोनोरेल चले याइ तर मेलम्चिया लः येँय् हयेत धाःसा सहकार्य याःगु खने मदु ।

यँेया नागरिकतय्त त्वनेगु लःया आवश्यकता कि धरहरा वा मोनोरेल सरकार ? सरकार नागरिकतय्गु अति आवश्यकीययात प्राथमिकता बीगु स्वयां नं विलाशिताय तक्यनाच्वंगु खनेदु । नागरिकतय्त जिवनयापनया लागिं मदयेक मगागु लः अले गाँस बास व कपास खः अले तिनि मेमेगु । सरकार राज्यं ला लःया मखुसें लखय् चले जुइगु जहाजया जक चर्चा याइ । झीत जः जहाज स्वयां नं लः याकनं मालाच्वंगु दु ।