विवादय् राष्ट्रपति

संवैधानिक राष्ट्रपति इलय्ब्यलय् विवादय् लानाच्वंगु खनेदु वा विवादय् हयेगु यानाच्वंगु खः । गुलिखे अवस्थाय् राष्ट्रपति स्वयमं थःगु हे कारणं नं विवादय् लायेगु यानाच्वन धाःसां जिउ । अथेला सम्माननिय राष्ट्रपति महोदययात विवादय् हयेगु वा विवादय् लाकेग ज्या स्वयम् वय्कःया हे राजनीतिक दल व उगु दलया सरकारं हे यानाच्वंगु दु धाःसां जिउ । लिपांगु इलय् सम्माननिय राष्ट्रपतियात कयाः सतक निसें अदालतय् तकं चर्चा जुयाच्वंगु खनेदु। सम्माननिय राष्ट्रपतियात लिपांगु इलय् विवादय् हयेगु ज्या स्वयम नेकपाया अध्यक्ष, प्रधानमन्त्री के.पी. ओलीया नेतृत्वया सरकारं यनाच्वंगु खः । अथेला राष्ट्रपति महोदय थःम्हं नं थःगु बुद्धि-विवेक छ्यलेगु यायेमाःगु खः । तर वय्कलं थःगु बुद्धि–विवेक मछ्सें प्रधानमन्त्री ओली छु धाल वयात तुरुन्त सदर यायेगु यानाच्वंगुलिं हे विवादय् लाःवनाच्वंगु खः ।

सम्माननिय राष्ट्रपति विवादय् वःगु आः जक मखु विगतय् नं इलय्ब्यलय् विवादय् लाना हे च्वं । राष्ट्रपति धयाम्ह देय्या राष्ट्रपति खः, तर झीथाय् राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी देय्या राष्ट्रपति मजुसे प्रधानमन्त्री छम्हेसिया जक राष्ट्रपति जुयाबिल । उकिं प्रधानमन्त्री केपी ओलीयात मिखा तिसिना समर्थन यानाच्वन । थ्व हे कारणं छगू सम्मानित संस्था जुयाच्वनेमाःम्ह राष्ट्रपति निरन्तर विवाद हे लानाच्वन ।

संवैधानिक राष्ट्रपति थथे विवादय् वयाच्वनीगु धयागु बांलाःगु खँ मखु। थज्याःगु विवादं राष्ट्रपति थें ज्याःगु गरिमामय संस्थाप्रति हे जनतायात वितृष्णा यानाबीफु। तर प्रधानमन्त्री ओली छम्हेसिया जक राष्ट्रपति जुयाच्वंम्ह विद्यादेवी भण्डारीयात थज्याःगु खँया वास्ता दुगु खनेमदु। थुकिया ज्वलन्त उदाहरण ला प्रधानमन्त्री केपी ओलीं प्रतिनिधि सभाया विघटनया सिफरिस याःगुयात सुयाकें सल्हा तकं मयासे घौछि दुने हे मिखातिसिना लालमोहर तयाः क्यना हे बिउगु दु। राष्ट्रपतिया थज्याःगु व्यवहार विवादय् मलाइगु नं गनं जुइ । थ्व हे कारणं आः सतक निसे अदालत तक राष्ट्रपतिया चर्चा जुयाच्वंगु दु ।

प्रतिनिधि सभा थेंज्याःगु जनतां ल्ययाः हःपिं प्रतिनिधिपिनिगु कार्यपालिकाया नियमत याइगु दबूया विघटन यायेत वःगु सिफरिसयात कयाः राष्ट्रपतिं थीथी राजनीतिक दल लिसें विज्ञत, संविधानविद्तय्के सरसल्लाह कायेमाःगु खः, तर सम्माननिय धयातःम्ह राष्ट्रपति भण्डारीं छसः तकं सुयागुं सल्हा मकासे संसद विघटन यानाः छगू गरिमामय संस्थायात विवादय् लाकाबिल । सुयाकें सल्हा यायेगु ला गन गन प्रधानमन्त्रीं प्रतिनिधि सभा विघटनया सिफारिस याना हयेवं लालमोहर तयेत कलम ज्वनाः तयार जुयाच्वन धकाः जनमानसय् चर्चा जुयाच्वंगु दु ।

संवैधानिक राष्ट्रपति थथे विवादय्व याच्वनीगु धयागु बांलाःगु खँ मखु। थज्याःगु विवादं राष्ट्रपति थें ज्याःगु गरिमामय संस्थाप्रति हे जनतायात वितृष्णा यानाबीफु ।

प्रतिनिधि सभाया विघटनया अधिकार हे मदुम्ह प्रधानमन्त्री प्रतिनिधि सभा विघटन याःगुलिं प्यखेरं विरोध व आलोचना जुयाच्वंगु दु। २०७४ सालया आमनिर्वाचनय् सरकार चले यायेगु जिम्मा मतदातातय्सं केपी ओलीयात बिउगु मखु, नेकपा दलयात बिउगु खः । निर्वाचनया इलय् दलया घोषणापत्र स्वयाः नेकपायात मत बिउगु खः । व इलय् नेपालय् भारत व चीनं रेल हयेगु, नेपाःया ध्वाँय् ब्वयेकाः महासागरय् पानीजहाज चले यायेगु, नेपाः दुनेया हे खानीया पेट्रोल छ्यलेगु, भुतू क्वथाय् थ्यंक ग्यासया पाइप थ्यंकेगु, मेलम्चीया लः हयेगु, वृद्ध भत्ता न्याद्वः थ्यंकेगु धकाः सरकारय् वःम्ह केपी ओली नेतृत्वया सरकारं आःतक छुं नं बचं पूवंके फुगु मदुनि । आम नागरिकतय् आवश्यकतायात प्राथमिकताय् तयाः ज्या यायेगु स्वयां नं सत्तालिप्सा, पद व पावर मोहय् तक्यनाः जक ज्या याःगु दु। थःगु पद वनीगु खनेदयेवं प्रतिनिधि सभा हे विघटन यानाः देय्यात दुर्घटना लाकेगु ज्या प्रधानमन्त्री ओलीं याःगु दु ।

यदि दल दुनेयापिंसं हे सरकारयात ज्या याके मबिउगु खःसा, ज्या यायेत थाकुगु खःसा ओलीं राजीनामा बिइमाःगु खः । संसदय् नेकपाया बहुमत दु, अथे जूगुलिं ओलं राजीनामा बिउगु खःसा नेकपाया हे मेम्ह सुं छम्हेसिनं मेगु सरकार गठन याइगु खः । तर ओलीं प्रधानमन्त्री जुइगु खःसा थः हे जक जुइ दइ, मेपिं सुं नं जुइदइमखु धयागु अधिनायकबादया लँपु ज्वनाः प्रतिनिधि सभा हे विघटन यानाबिल । थ्य धयागु वय्कःया सत्तालिप्साया पराकाष्टा खः । थुकिं राजनीतिक, सामाजिक, आर्थिक अस्थिरता ब्वलनाः देशया जनतां सास्ती नयेमालाच्वंगु दु। राजनीतिक अस्थिरतां यानाः देशय् हाकनं छक्वः विरोध, जुलस, आन्दोलन, आमसभा सुरु जूगु दु। थुकिं देय्या समग्र विकासया ज्यायात हाकनं लिछ् यानाबिउगु दु। आमनागरिकतय्सं सास्ती फये मालाच्वंगु दु ।

प्रधानमन्त्रीया हे पार्टी नेकपाया नेतातय्सं उत्तेजक भाषण बियाः छम्हेसिनं मेम्हेसित लाक्वपाक्व धायेगु यानाः देशय् राजनीतिक द्वन्द्वया सम्भावना ब्वलंकाच्वंगु दु। थुकिया दोषी धइगु नेकपा पार्टी खः, अले नेतातय् न्ह्यागु ज्यायात नं मिखा तिसिना समर्थन याइपिं झोले, लम्पट कार्यकर्ता खः । खय्त ला नेकपा दुने ब्वलंगु विवाद धयागु इष्र्या, पद–पावर, सत्ताया कारणं खः । आम मतदातातय्सं व्यक्ति विशेषयात सत्ता चले यायेत जनमत बिउगु मखु नेकपा दलयात बिउगु खः तर नेकपा पार्टीं जनमतया कदर याये मफुत, पार्टी नेतातय् सत्ता स्वार्थया लागि आमनागरिकतय्त छ्यलेगु यानाच्वन । राजनितिक दलतय् सत्ता-स्वार्थया लागि आमनागरिकतय्त छ्यलाच्वंगु धयागु झी नागरिकपिं सचेत जुइ मफयाः नं खः धाःसां जिउ । नेतातय् न्हिप्यं ज्वनाः लिउलिउ वनीपिं नेता-कार्यकर्तातय्सं आमनागरिकतय्त भ्रमय् लाकाच्वंगु दु धाःसां जिउ । जब तक देशय् देय्या आमनागरिकत राजनीतिक रुपं थःगु हक अधिकारया निंतिं सचेत जुइ मखु उबलय् तक लम्पट धाःपिं नेता कार्यकर्तातय्स जनतायात थगे यानां तु च्वनी । लिपागु इलय् राजनीतिक दलतय्सं थःथःगु सत्ता स्वार्थया लागि थःथःगु शक्ति प्रदर्शनया लागि आम नागरिकतय्त छ्यला च्वंगु खनेदु। आः खनेदयाच्वंगु राजनीतिक घटनाक्रमं देय् व आमनागरिकतय्त छुं नं कथंया लाभ दइमखु। राजनीतिक दल नेतातय्सं थःथःगु राजनीतिक स्वार्थया लागि जक जनतायात छ्यलाच्वंगु खः । अथेला नेतातय्स ह्याउँ धाःसा ह्याउँ, हाकु धाःसा हाकु धाइपिं लम्पट धाःपिं नेताकार्यकर्तातय्सं यानाः नं देशय् राजनीतिक अस्थिरता ब्वलनाच्वंगु खः ।