मचा भर्ना जुल कि मांबौ ढुक्क !

स्वनिगलय् प्रि–स्कूल
समाजय् जुयाच्वंगु विकासया गतिं मनूतय्त शिक्षा व स्वास्थ्यप्रति अतिकं जागरुक यायां हयाच्वंगु दु । थः मस्तय् शिक्षादीक्षा बांलाक जुइमाः धइगु खँय् आः हरेक अभिभावक सचेत जुइधुंकल । उकिया हे लिच्वः कथं थौंकन्हय् मस्तय्त स्कूल वने न्ह्यः हे स्कूलया लागिं तयार याइगु ‘प्रि–स्कूल’ तगिमय् तयाः आखः ब्वंकेगु चलन शुरु जुया वःगु दु ।

थौंकन्हय् अभिभावकतय् फुर्सद तसकं कम । तर अथे लिमलाःगु इलय् नं थः मस्तय्सं आखः ब्वनेगु जक मखु थःपिंसं स्यने मलाःगु मेमेगु नं आपालं सामाजिक–सांस्कृतिक ज्याखँत स्यना कायेमा धकाः मांअबुपिं फयांफछि बांलाःगु प्रि–स्कूल ब्वनेकुथित माः जुयाच्वंगु दइ । स्वनिगलय् अप्वया वःगु जनसंख्याया नापनापं थज्याःगु प्रि–स्कूलतय् ल्याः नं अप्वयां तुं वयाच्वंगु दु ।

थौंकन्हय् स्वनिगः दुने जक १३०० निसें १४०० गू तक प्रि–स्कूल ब्वनेकुथित चालाच्वंगु अनुमान दु । अज्याःगु हरेक प्रि–स्कूलय् औसत ६० म्हया ल्याखं विद्यार्थीत आखः ब्वनाच्वंगु दु । प्रि–स्कूल ब्वनीपिं मस्तय्गु शैक्षिक विकास जक मखु बौद्धिक, शारीरिक व मानसिक विकास समेत जुइगु विश्वास याना तःगु दु ।

उकिं अन बीगु शिक्षा नं थुकी हे केन्द्रित जुयाच्वंगु दइ । थः मचायात छगू प्रि–स्कूलय् भर्ना याना बिल अन वयागु सम्पूर्ण तहया विकास जुइ धकाः मांबौपिं ढुक्क हे जुयाच्वंगु दइ । मेमेगु स्कूलय् मस्तय्त केवल च्वये–ब्वनेगु जक स्यनेगु याइ । तर प्रि–स्कूलय् च्वये–ब्वनेगु जक मखु मस्तय् शारीरिक विकास जुइगु गतिविधि, मानसिक विकास जुइगु अभ्यास व बौद्धिक विकास जुइगु तरिका समेत स्यनाच्वंगु दइ ।

मस्तय्त मस्तय्गु हे भासं थज्याःगु ज्ञान बीमाःगु जुयाः व अःपुगु ज्या धाःसा मखु । मेगु खँ, अभिभावकत व्यस्त जुयाच्वंगु इलय् तकं मस्तय् सुरक्षा जुइमा धइगु खँय् नं उमि ध्यान वनाच्वंगु दइ । थ्व कारणं मचा निदँ दयेवं हे व्यस्त अभिभावकत बांलाःगु वा दंगु जक मखु सुरक्षित नं जुइगु प्रि–स्कूल माः जुयाच्वंगु दइ ।

रि–स्कूल मस्तय्गु शैक्षिक, शारीरिक, मानसिक, बौद्धिक आदि फुक्क हे पक्षया विकास जुइमा धइगु उद्देश्यं चायेकीगु खः । उकिं प्रि–स्कूल चायेकेबलय् जुइगु लागत मेमेगु स्कूल स्वयां अप्वः हे दु । थौंकन्हय् स्वनिगःया फुक्क हे प्रि–स्कूलत अथे यक्व लागत तयाः हे सञ्चालन जुयाच्वंगु दु ।

तर राज्यपाखें खास चिउताः मतःगु विषय जूगुलिं थुकी यानागु लगानी सुरक्षित हे जुइ धकाः धाये मफुगु खँ प्रि–स्कूलतय्गु संगठन ‘आपेन’ या नायः बद्री दहालं कनेगु यानादी । वय्कलं कनादी कथं प्रि–स्कूल चायेकेगु खःसा नगरपालिकाय् दर्ता छगू याःसा गाः । वयां लिपा सरकारं नं थुकियात वास्ता याः वइ मखु ।

गुलिखे प्रि–स्कूलय् बांलाःगु शिक्षाया नामय् विदेशी कोर्श नं ब्वंकाच्वंगु दु । अज्याःगु कोर्श दुने लाःगु सफू व उकिया पाठ फुक्क हे विदेशी पृष्ठभूमियागु जुयाच्वनी । थुकिं यानाः मस्तय्त थःगु हे देश, थःगु संस्कृति, जीवनशैली बारे व्यावहारिक ज्ञान बी फइ मखु । थ्व बारे अध्यक्ष दाहालया धापू दु – प्रिस्कूल धइगु मस्तय् मानसिक–बौद्धिक विकास जुइगु थाय् खः उकिं अन थःगु हे देशया भाषा संस्कृति स्यनेगु ज्या यायेमाः ।

प्रि–स्कूल धइगु मस्तय्त झीगु समाज व व्यवहारया दकलय् महत्वपूर्ण ब्व स्यनेगु थाय् जूगुलिं उकिया छनौट यायेत अभिभावकत सचेत जुइ हे माः । तर अध्यक्ष दाहालं कनादी कथं थौंकन्हय् अझ नं अभिभावकत सचेत मजूनि । प्रि–स्कूल धइगु छेँन तापाक जुइ मजिउ, सुरक्षाया पूर्ण प्रत्याभूति जुइमाः धइगु खँ अभिभावकतय्सं अझ नं बांलाक मसिउनि ।

उकिं आम अभिभावकतय्के नं चेतनाया विकास जुइ ल्यं दनि । प्रि–स्कूलय् मस्तय्त आखः जक मखु जीवनय् मदयेक मगाःगु मेमेगु नं आपालं विषयत स्यनी । उकिं उकिया लागिं दक्ष व विशेष तालिम हे कयातःपिं शिक्षकत आवश्यक दु । तर झीथाय् अज्याःगु जनशक्तिया तःधंगु अभाव दु ।

थज्याःगु जनशक्ति तयार यायेगु ज्याय् राज्यपाखें ध्यान बीमाःगु नं अध्यक्ष दाहालया माग दु । प्रि–स्कूलत गन गन, गुलि दूरी दुने चायेके दइ धइगु छगू म्यापिङ समेत पिकया बीमाःगु नं वय्कःया आग्रह दु । जनसंख्या वृद्धिं यानाः प्रि–स्कूलतय् माग नं अप्वयेकाच्वंगु दु । तर राज्यपाखें छुं हे संरक्षण मदुगु जुयाः थुकी याइगु लगानी सुरक्षित जू नं धाये मछिं ।

थथे जूगु कारणं देशय् दुगु फुक्क हे प्रि–स्कूलतय्गु छगू संगठन नं दयेकूगु खः । संगठन दुसां आः तक थुकी फुक्कं प्रि–स्कूलत सदस्य जू वःगु धाःसा मदुनि । उकिं पेशागत हकहित सुरक्षित याना तयेगु खःसा सकलें प्रि–स्कूलत संगठनय् आवद्ध जू वयेमाःगु आह्वान नं अध्यक्ष दाहालं यानादी ।

खतुं मांअबुपिंसं थः मस्तय्त प्रि–स्कूलय् भर्ना यायेगु चलन अप्वया वःसां अन च्वनाः थः मस्तय्सं वास्तवय् छु छु सयेका कायेमाः धइगु खँय् आपालं अभिभावकत अनभिज्ञ हे तिनि । अभिभावकतय् थ्व अनभिज्ञताया लबः प्रि–स्कूल सञ्चालकतय्सं कयाच्वंगु जुइफु । अज्याःगु खँय् प्रि–स्कूल सञ्चालकत थः हे इमानदार जुइमाः । यदि दक्षता व सीप दत धाःसा थ्व नेपालय् आः धमाधम हे बढे जुया वनीगु सेवामूलक व्यवसाय जुयाच्वंगु दु ।