न्हूदँया संकल्प
न्हूदँ वल । भिंतुना कालबिल यायेगु ई । ¥यालीइ ब्वति कायेत म्वःम्वः मनूत सतकय् कुहांवयेत आय्बुयाच्वनीगु ई । तुच्चा व भिंतुना इनेत ज्याझ्वः जुइगु ई । सफू, म्येचाः लगायत न्हून्हूगु सृजनाया विमोचन यायेगु ई । नीच्यादँ दत थज्याःगु खुल्ला परिवेशया दथुइ न्हूदँ हनेगु लकस चूलाःगु ।
न्हापा राजनीतिक कारणं यानाः भिंतुनाया ज्याझ्वलय् ब्वति कायेत मनूतय् निक्वः बिचाः यायेमाः । राज्यं भिंतुना कालबिल यायेगु व लसता प्वंकेगु ज्यायात साम्प्रदायिक कथं कायेगु यानाच्वंगु खः । थौंया लकस हिलेधुंकूगु दु । थ्व खुल्ला राजनीतिक वातावरणया कारणं सम्भव जूगु खः ।
नेपाल संवत् १११०य् दकलय् न्हापां थीथी राजनीतिक दलया नेतातय्सं न्हूदँया भिंतुना ¥यालीइ ब्वति काःगु खः । उगु हे दँय् बसन्तपूया सांस्कृतिक सभाय् नेपाःया तत्कालीन प्रधानमन्त्री कृष्णप्रसाद भट्टराई मूपाहाँ कथं ब्वति कयादीगु खः । दच्छि न्ह्यः तक राज्यं साम्प्रदायिक धकाः धयाच्वंगु भिंतुना ज्याझ्वःयात ने.सं. १११० निसें राज्यया कार्यकारी प्रमुख थः हे प्रमुख अतिथि कथं ब्वति कायेगु परम्पराया सुरुवात जूगु खः ।
थौं तक थ्यंगु इलय् नेपाल संवत्यात राज्यपाखें मान्यता बीगु ज्या नं जुइधुंकूगु दु । अले थीथी राजनीतिक दलपाखें मोहनि, स्वन्ति, छठ व न्हूदँया लसताय् धकाः तुच्चा ज्याझ्वः यानाच्वंगु दु । नापं राज्यया थीथी उच्चपदय् च्वंपिंसं नं न्हूदँ लगायत थीथी नखःया लसताय् तुच्चाया ज्याझ्वः यानाच्वंगु दु ।
लसताया खँ खः छगू ई प्रतिबन्धित यानातःगु व साम्प्रदायिक धकाः धयातःगु नेपाल संवत्या न्हूदँ हनेगु ज्याझ्वःयात थीथी राजनीतिक दल व राज्ययापाखें स्वीकार यानाहःगु दु । नेपाल संवत्यात राज्यपाखें मान्यता बीकेगु निंतिं जूगु भिंतुना आन्दोलनया उपलब्धीत मध्ये थ्व नं छगू खः ।
उपराष्ट्रपति निसें सत्ताया नेतृत्वकर्ता दल नेकपा अले प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेस फुक्कसिनं न्हूदँया लसताय् थुगुसी तुच्चाया ज्याझ्वः यात । तर फुक्कसियां ब्वनापौलय् स्वयेगु खःसा तुच्चाया न्हिया तिथि मिति नेपाल संवत् न्ह्यथनातःगु मदु । केवल विक्रम संवत् जक ।
थुलि ज्याझ्वःत यायेगु जुयाच्वंसां झीसं धाये हे माः की थुकीयात खाली औपचारिकताय् जक सीमित यायेगु ज्या जुइमजिल । थौं राज्यया उच्चपदस्थ निसें राजनीतिक दलतय्सं नेपाल संवत्यात मान्यता बीकथं न्हूदँया इलय् तुच्चाया ज्याझ्वः यानाच्वंगु ला दु । तर व्यवहारय् धाःसा अझ नं उदासिन खनेदु ।
उपराष्ट्रपति निसें सत्ताया नेतृत्वकर्ता दल नेकपा अले प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेस फुक्कसिनं न्हूदँया लसताय् थुगुसी तुच्चाया ज्याझ्वः यात । तर फुक्कसियां ब्वनापौलय् स्वयेगु खःसा तुच्चाया न्हिया तिथि मिति नेपाल संवत् न्ह्यथनातःगु मदु । केवल विक्रम संवत् जक ।
अथेहे तुच्चा ज्याझ्वःया ब्यानरय् नं ततःग्वःगु आखलं नेपाल संवत् ११३९या लसताय् तुच्चा च्वयातःगु दु । तर अन नं गनं नेपाल संवत्या तिथि मितियात थाय् बियातःगु मदु । थाय् बियातःगु दुसा केवल विक्रम संवत्यात जक । थ्व ल्याखं स्वयेगु खःसा न्हूदँया लसताय् तुच्चा ज्याझ्वः केवल औपचारिकताया निंतिं जक याःगु खःला धइगु महसुस जुइ ।
यदि अथेमखु नेपाल संवत्यात धात्थें थःपिंसं नुगलं स्वीकार याःगु खःसा नेपाल संवत्या न्हूदँया तुच्चाय् उकिया हे तिथि मिति मतयेमाःगु कारण छाय् थें ?थौं राजनीतिक परिवेश हिलेधुंकूगु दु । वहे हिलावंगु राजनीतिक वातावरणया हुनिं नेपाल संवत्यात थीथी ख्यलं स्वीकार तकं यानावंगु खः । थज्याःगु इलय् आःया आवश्यकता धइगु नेपाल संवत्यात व्यवहारय् छ्यलेगु खः ।
केवल नेपाल संवत् स्वीकार याना धकाः औपचारिकता क्यनेवं झीगु दायित्व पूवंगु जुइमखु । न्हापा राजनीतिक दलत प्रतिबन्धित जूगुलिं नेपाल संवत्यात व्यापक यायेगु निंतिं जनस्तरं ज्याझ्वःत यायेगु ज्या जूगु खः । आः राजनीतिक दलत अज्याःगु अवस्थाय् मखेधुंकल । उकिं आः औपचारिकताया घेरां पिहांवयेगु भालाः नं वय्कःपिनि खः ।
जनताया नेतृत्व यानाच्वंगु राजनीतिक दलतय्सं आः नेपाल संवत्यात व्यवहारिक ढंग न्हियान्हिथं छ्यलेगु हे वय्कःपिनि लोकतान्त्रिक चरित्रयात उजागर यायेगु खः ।छखे राजनीतिक दल व नेतृत्ववर्गं तिथि मितियात छ्यलाः मार्गदर्शन यायेमाःगु अवस्था दुसा मेखे थुकीयात राज्यस्तर व जनस्तरं नं छ्यलाबुलाय् हयेमाःगु दु ।
राज्यपाखें नेपाल संवत्यात राष्ट्रिय मान्यता बीवं भिंतुना आन्दोलनया मू आज्जु क्वचाःगु मदुनि । नेपाल संवत्या प्रवर्तक शंखधर साख्वाःयात राष्ट्रिय विभुति घोषणा व हुलाक टिकट पिकायेवं शंखधर प्रतिया सम्मान पूवंगु मदुनी । नेपाल संवत् आन्दोलनया सफलता थुकीया छ्यलाबुलाय् निर्भर जुयाच्वंगु दु ।
शंखधर प्रतिया उच्च सम्मान धइगु नं वय्कलं स्थापना याना थकूगु संवत्यात छ्यलाबुला यायेगु खः । नेपाल संवत्या तिथि मितियात झीसं गुलि छ्यलाबुलाय् हयेफइ थुकिया व्यापकता नं उलि हे जुयावनी । न्हियान्हिथंया छ्यलाबुला यायेगु धइगु हे नेपाल संवत् आन्दोलनया नं सफलता खः ।
उकिं न्हूदँया इलय् तुच्चा, भिंतुना कालबिल यायेगु औपचारिकताय् जक सीमित जुयाच्वंगु थुगु इलय् थुकीयात छ्यलाबुलाय् हयेगु पाखे फुक्क पक्षया ध्यान वनेमाःगु खनेदु । मखुसा छन्हु नेपाल संवत्या भिंतुना धकाः लसता प्वंकेगु ज्या जुइ अले ल्यं दुगु दच्छि थुकिया अपमान यानातःगु महसुस जुइ ।
थुगु दँय् न्हूदँ हनेगु इलय् राज्य पक्ष, नीजि क्षेत्र व जनस्तरं छगू संकल्प यायेमाःगु दुकी आः नेपाल संवत्या तिथि मितियात फुक्क थासं छ्यलाबुलाय् हयेगु । फुक्क पक्षया संलग्नता व सहभागिताय् तिथि मिति छ्यलेगु वातावरण निर्माण जूसा नेपाल संवत् आन्दोलनयात तःधंगु उपलब्धी जुइ । मखुसा न्हापा लिपा थें औपचारिकताय् जक सीमित जुइ ।
LEAVE YOUR COMMENTS