निजी व व्यक्तिगत सम्पत्तिया खँ
धन सम्पत्ति वा जग्गा जमीन धइगु चीज मनूयात न्ह्याक्व दःसां हे मगा हे जुयाच्वनी । निजी जीवन हनेत निजी सम्पत्ति माःगु महसुस जुयाच्वनी । सार्वजनिक पदय् च्वनीपिं मनूतय्सं थःपिनिगु निजी सम्पत्ति गुलि गथे दु धइगु सार्वजनिक यायेमाःगु प्रावधान नेपाःया प्रजातन्त्र लिपा वःगु कानूनय् उल्लेख जुयाच्वंगु दु ।
थ्वहे कथं प्रधानमन्त्री, मन्त्री, सांसद व सरकारी पदय् च्वनाच्वंपिं कर्मचारीतय्सं न्हापां थःपिनिगु निजी सम्पत्ति थुलि दु, उलि दु धकाः सार्वजनिक यायेगु ज्या आः नं न्ह्यानाच्वंगु दु । तर थथे याःगु इलय् पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड थेंज्याःम्ह मनुखं तकं नितोला लँु, भतिचा जग्गा, छखा छेँ धकाः चूं दां जक क्यनाः असली सम्पत्ति सुचुकेगु ज्या यात ।
उकिं सयेकाः सिइकाः वर्तमान प्रधानमन्त्रीं नं थःगु निजी सम्पत्तिया छुं ब्व जक क्यन । उगु क्यंगु सम्पत्ति ला उमिके दुगु सम्पत्तिया ०.१ प्रतिशत नं मखु । थज्याःगु गलत प्रवृत्ति राजनीतिक नेता, कार्यकर्ता व उच्च पदस्त सरकारी कर्मचारीतय्के कायम हे दुसां नेपालय् निजी सम्पत्ति धइगु वास्तवय् २८ प्रतिशत हे जक दु धइगु तथ्यांक धाःसा सार्वजनिक जूगु दु ।
तराई लागाय् विघाका विघा जग्गा जमीन दुपिं जमिन्दार प्रधानमन्त्री, मन्त्री व सांसद जुयाच्वंगु थ्व इलय् ५ प्रतिशत मनूतय्के ८० निसें ९० प्रतिशत सम्पत्ति वा धनदौलत दुगु धाःसा प्रमाणित जुयाच्वंगु दु । थ्व तथ्य तथ्यांक नं निजी सम्पत्ति गुलि दु धइगु अध्ययन यानाच्वंगु सरकारी निकायं स्पष्ट क्यनाच्वंगु दु ।
अथे जुया नं नेपालय् २८ प्रतिशत निजी सम्पत्ति दु, अले ७२ प्रतिशत सार्वजनिक सम्पत्ति हे कायम जुयाच्वंगु खँ सरकारी आँकडां क्यनाच्वंगु दु । यदि सरकारं चाहे जुल धाःसा थन निजी सम्पत्ति निमित्यान्न यानाः फुक्कं हे सार्वजनिक यायेगु वा सरकारी स्वामित्वय् हयेफुगु खँ नं थुकिं अःपुक हे क्यनाच्वंगु दु ।
नेपालय् न्हापांखुसि प्रतिगमन बिरोधी आन्दोलन न्ह्यज्यानाच्वंगु इलय् जुजु बीरेन्द्रया सम्पत्ति सार्वजनिक यायेमाःगु खँ न्ह्यःने वःगु खः । थ्व इलय् प्रतिगमन बिरोधी आन्दोलन ताः लायेवं जुजु बीरेन्द्रया निजी सम्पत्ति गन गन दु धइगु सार्वजनिक यानाः फयां फत्ति उकियात सरकारी ट्रष्ट दयेकाः तयेगु ज्या नं जूगु खः ।
वास्तवय् छम्ह सार्वजनिक पदय् च्वनाच्वंम्ह मनूया निजी सम्पत्ति दछिया दुने गुलि अप्वः जुल वा गुलि म्हो जूवन धइगु सार्वजनिक यायेगु धइगु संविधान सम्मत खः । कानूनं थुकियात पंगः थनेमाःगु वा निजी सम्पत्तिया बारे गोपनियता तये दयेमाः धइगु खँ मवयेमाःगु खः ।
तर आः तक नं उकियात सही सदुपयोग याये फयाच्वंगु मदु । जुजु हे जुयाच्वंम्ह मनू जूगु ल्याखं राज्य सञ्चालनय् तःधंगु हे ल्हाः दुम्ह व्यक्तिया जूगुलिं वयाके लखौं रोपनी जग्गा जमीन, थाय् थासय्या मथय् अधिकार व वन जंगलय् थःगु पहुँच दइगु स्वाभाविक खः । आः नं सार्वजनिक पदय् च्वनाच्वंपिं व्यक्ति नापं उद्योगी व व्यापारीतय्गु सम्पत्तिइ दँय्दसं हे सार्वजनिक यायेमाःगु खँ कानूनय् उल्लेख जुइमाःगु माग जुयाच्वंगु दु ।
तर उकिया निंतिं संघीय संसद तयार जुयाच्वंगु मदुनि । थ्व भ्रष्टाचार निवारण यायेगु छगू अचुक वासः थें जुइु धकाः भ्रष्ट मनूत लिलि चिलाच्वंगु खः ।
वैयक्तिक गोपनियता सम्बन्धी विधेयकय् सदनय् थ्यनाच्वंगु इलय् निजी सम्पत्तियात नं गोप्य हे याना तयेमाःगु धकाः न्ह्यःने वःगुलिं गुलिं सांसदतय्सं थःगु निजी जीवन स्वयां नं सार्वजनिक जीवन महत्वपूर्ण तायेकाः राजनीतिक वा सरकारी पदय् च्वनाच्वंपिं तःधंपिं नेतात, निर्वाचित प्रतिनिधि व सार्वजनिक पद धारण यानाच्वंपिं व्यक्तिया सम्पत्ति दछिया दुने गुलि गुलि बढे जुल धइगु स्पष्ट संकेत क्यनेमाःगु माग जूगु खः ।
थ्व छगू ल्याखं हाकूगु धनयात तुयू याःगु दु मदु स्वयेगु बांलाःगु उपाय नं खः । गुलिसियां छन्हुं हे ८० करोड विदेशी बैंकय् तये यंकीगु अले गुलिं नेपाःमित धाःसा थःगु श्रमया फल तकं नये मदयेकाः च्वनेमाःगु थेंज्याःगु अति असमान आर्थिक व्यवस्था समाप्त यायेत नं निजी सम्पत्ति कटौती यायेमाःगु माग वर्तमान सदनय् न्ह्यःने वयाच्वंगु खः ।
तर निजी सम्पत्ति गाक्क खर्च यानाः शासन सत्ताय्् थ्यंकाच्वंपिं वर्तमान नेतात माने मजूनि । वास्तवय् छम्ह सार्वजनिक पदय् च्वनाच्वंम्ह मनूया निजी सम्पत्ति दछिया दुने गुलि अप्वः जुल वा गुलि म्हो जूवन धइगु सार्वजनिक यायेगु धइगु संविधान सम्मत खः । कानूनं थुकियात पंगः थनेमाःगु वा निजी सम्पत्तिया बारे गोपनियता तये दयेमाः धइगु खँ मवयेमाःगु खः ।
तर थःगु अनुकूल हे जक कानून दयेकीगु वर्तमान पूँजीवादी व्यवस्थाय् अप्वः मनूतय्त दुःख सीकाः थः मोज मस्ति याना नइपिं नेतातय्गु हे कारणं थज्याःगु प्रावधान सदनय् वयाच्वंगु दु । निजी सम्पत्ति अप्वः तये दइमखु वा सम्पत्तिइ हदबन्दी लगे जुइ धइगु खँयात तःधंपिं नेतातय्सं हे अप्वः उल्लंघन यानाच्वंगु दु ।
उकिं हे घडी छगः, कलाःया सारी छत्वाः धकाः सीमित रुपं थःगु सम्पत्ति क्यनीपिं नेतातय्सं न्हिं लखौं लख खर्च यायेगु हैसियत गनं क्यनाच्वन । थः काय् म्ह्याय्पिंत विदेशय् छ्वयाः अध्ययन याकेगु हैसियत गनं दत ? अले काय्, म्ह्याय्या व्याहा जक मखु कि ससलय् ससकेहेँया काय्या चिपं थिइकेगु ज्याय् तकं करोड वंगु छेँ उपकार बीगु हैसियत गनं पिहां वल ?
थथे प्रश्न यायेगु अवस्थाय् नेपालय् नेतानिसें सरकारी कर्मचारीत भ्रष्ट हे खः धइगु स्पष्ट रुपं खने दयाच्वंगु दु । उकिं हे खः निजी सम्पत्ति तये मदइगु प्रावधान माःगु । निजी सम्पत्ति यक्वः तये दइगु जुइवं आपालं मनूतय्सं थःगु वास्तविक सम्पत्ति म्हो जक क्यनाः उकिया आपालं गुणा अप्वः सम्पत्ति दयेका तःगु दु ।
खास यानाः तःधंगु धइगु पार्टी दुने ज्या यानाच्वंपिं नां जकया समाजवादी पार्टीतय्सं थज्याःगु ज्या यानाच्वंगु दु । समाजवादय् ला निजी सम्पत्ति दइमखु । अझ साम्यवाद तक थ्यन धाःसा ला राज्य हे म्वालीगु कल्पना यानातःगु दु । तर स्वार्थ भावना व निजी सम्पत्ति अप्वः तयेगु मनसायं सामाजवाद व साम्यवादया म्हगसः गब्लें पुवंके फइमखु ।
सार्वजनिक सञ्चार माध्यमय् इलय् व्यलय् विश्वया नम्बर १ धनी मनू थ्व जुल, उम्ह जुल, थुम्ह जुल धका वइ । झीगु देसय् नं पशुपति शमशेर राणा गुलि नम्बरय् व नेपाःया जुजु गुलि नम्बरय् तःमिम्ह खः धइगु सीकेमाः । अले ग्वम्ह मनू अर्वपति व ग्वम्ह मनू खरबपति धइगु नं सार्वजनिक याये दुसा गुलि जिउगु ? तर अथे यानाच्वंगु मदुनि ।
छुं जुयाः अथे यात धाःसा सार्वजनिक मुद्दा तइगु स्थिति दु । गोपनियता वा निजी मामलाय् हस्तक्षेप यात धइगु खँ अन हे पिहां वयेफुगु सम्भावना दु । अथे मजुइकेत नं निजी सम्पत्तियात सार्वजनिक यायेमाःगु खनेदु ।
LEAVE YOUR COMMENTS