सम्पादकया डायरी : युक्रेनय् एकताया थज्याःगु बल्लाःगु गथः आःतक मखनानि

मार्टा शोकालो
सम्पादक, बिबिसी युक्रेनी सेवा

जिमिथाय् रुसं आक्रमण याःगु निवाः दयेधुंकुल । आः ला जिं ख्वयेगु नं त्वःतेधुन ।

जिगु न्हि छन्हु न्ह्यवया समाचार ब्वब्वं सुरु जुइ । जिं थुबलय् युक्रेनन्यंकं जूगु न्हूगु विस्फोटया घटना ल्याखायेगु जुइ । छुं न्हि न्ह्यः जिमि बाः च्वनाच्वंगु किएभ शहरय् जूगु रकेट आक्रमणया घटना लिसें जि न्ह्यलं चाःगु खः । जितः उबलय् वय्कः व वय्कःया पासपिं सकलें सकुशल दु धयागु निश्चित यायेगु निंतिं फोन यायेगु सहास मुंकेत तकं १० मिनेट लगे जुल । वय्कःपिं सकलें सकुशल दुगु जुयाच्वन । अले जक बल्ल जितः याउँक सासः ल्हायेफत ।

किएभय् जुयाच्वंगु विध्वंशया भयावह दृश्य खनीबलय्, रुसी ट्यांकरत सहर व गामय् दुहां वयाच्वंगु खनीबलय् छझा उगु शान्त थाय्त लुमनावइ, गन जिमि पासापिं च्वनाच्वंगु खः वा गन जिपिं बिदा हनेत वनेगु यायेगु खः । जिपिं पासापिं नापलायेत छेँजः सकलें उखेपाखे वनेगु, अले आरामदायी मेचय् फ्यतुनाः ला ननँ त्वनेगु । आः थ्व सहरयात ततःधंगु अस्त्रं ध्वस्त यानाबी धुंकूगु दु ।

थ्व शुद्धया शुरुपाखे हे किएभय् जुयाच्वंगु घटनाक्रमया बारे छगू एपय् वःगु जानकारी जितः भावविह्वल यानाबिल । उगु सन्देशय् उकुन्हुया कन्सर्ट, ब्वज्या थेंज्याःगु फुक्क ज्याझ्वः रद्द जूगु न्ह्यथनातःगु खः । थुपिं ज्याझ्वःया बारे आः लुमनिबलय् थुपिं न्हापाया जीवनया छगू ब्व खः धयाथें ताइगु ।

थ्व एपतय्सं थौंकन्हय् बिस्कं कथंया सन्देश बिया हयाच्वंगु दु । गुकी हवाइ आक्रमणबारे सुचं, खाद्यान्न न्याये दुगु पसःतय् धलः, वासः गन गन दु धयागु जानकारी दुगु फार्मेसीतय्गु धलः दुथ्याः ।

थ्व इलय् जिमि मां थःगु निंतिं स्वयां थःम्हं लहिनातःपिं खिचा व भौचिया निंतिं गुकथं नसाज्वलं हयेगु धयागु खँय् हे यक्व चिन्तित खनेदु । छुं न्हि न्ह्यव वय्कलं तसकं लय्ताया थः निगः पाउरोटी न्यायेत ताःलाःगु खबर न्यंकूगु खः । जिमि माः आः नं उगु हे शहरय् च्वनाच्वंगु दु, गन नयेत्वनेगुया अभाव गुबलें मजू ।

जिगु निंतिं रुसी ट्यांकं ध्वस्त याःगु तस्बिरं स्वयां अन खाद्य संकट जूगु दकलय् चिन्ताया विषय जुयाच्वंगु दु । नसात्वँसाया अभाव व प्वकतांगु थलबल आःया यथार्थ खः । मनूतय्सं गन, गुबलय् गुलि मात्राय् नयेत्वनेगु न्याये दइ धयागु जानकारी शेयर यानाच्वंगु दु । छुं पसलय् अभाव खनेदयेधुंकूगु दु । तर छुं पसलय् धाःसा अत्यावश्यक जूपिनि निंतिं गाक्क मौज्दात दनि । रेष्टुरेन्टतय्सं सेना, नयेत्वने मखंपिं, च्वनेगु छेँ मदयेधुंकूपिंत निःशुल्क नसाज्वलं इनाच्वंगु दु ।

जिमि झिदँ दुम्ह काय स्कुल मवं । वयागु अनलाइन कक्षा नं न्ह्यानाच्वंगु मदु । गुलिं शिक्षकत किएभय् हे दुसा गुलिसिनं सहर त्वःतेधुंकल । वया पासापिं गांपाखे वा विदेशपाखे पलायन जुइधुंकल । उपिं जूमपाखें नापलानाच्वंगु हे दनि । अनलाइन गेम म्हिती, अले थःत युक्रेनया रक्षायानिंतिं खटे जुयाच्वनागु ‘आइटी सेना’या कल्पना यानाः लय्तायाच्वंगु दु । उमिसं छगू ऐपया ग्वाहालिं ‘युद्धया अर्थ दु’ धयागु खँ ल्हानाच्वंगु दु ।

युक्रेनीतय्त न्हियान्हिथं स्वदेशय् च्वनेगु कि पलायन जुइगु धयागु द्विविधा जुयाच्वंगु दु । रुसी अक्रमणया न्हापां वालय् थ्यंमथ्यं झिगू लाख मनूत थःगु सरसामान ज्वनाः युक्रेन त्वःताः शरणार्थी जूवन । थ्व ल्याः आः न्हियान्हिथं अप्वया वनाच्वंगु दु ।

गुलिसिनं आःयात स्वदेशय् हे च्वनेगु निर्णय याःगु दु । नांजाःपिं गायक, कलाकार व कासामित युक्रेनी सेनाय् भर्ति जूवंगु दु । लखौं युक्रेनीत तसकं ग्वाहालि माःपिनि सेवाय् स्वच्छां खटे जुयाच्वंगु दु । थज्याःगु अनुभूति जुयाच्वंगु दुकि युक्रेन छगू तःधंगु पविार खः, गन हरेक दुजलं थःम्हं फक्वः ग्वाहालि यानाच्वंगु दु । ल्वाये फुपिं ल्वानाच्वंगु दु । ज्वरे यायेसःपिंसं ज्वरे यानाः नकाच्वंगु दु, इउँ वने फुपिंसं नसाज्वलं लिसें मेमेगु अत्यावश्यक सामान इउँ वनाच्वंगु दु ।

रुसी सेनां कब्जा याःगु खेर्सन शहरपाखें जिं छगू नुगः हे चेचेतुंगु खबर न्यना, गन तुति व पतिं हे मदुम्ह छम्ह ज्याथ स्वयंसेवक जुयाः ब्वाँय् जुयाच्वंगु दु ।

थौंकन्हय् हरेक शहर व गामय् फिया बोरा तयाः, सिमेन्टया संरचना दयेकाः, सिमात क्वःथलाः सुरक्षा नाका दयेकाच्वंगु दु । किएभं बिसिउँ वंपिं ल्याय्म्ह, स्थानीय कृषक वा सेवानिवृत्ति सशस्त्र नागरिकतय्सं थःपिंथाय् दुहां वःपिनि निरीक्षण यानाच्वंगु दु ।

जि च्वंच्वनागु गामय् नं निगू सुरक्षा नाका दु, गन स्थानीयतय्सं पाःपाः यानाः २४ घन्टा पाः बियाच्वंगु दु । उमिसं शिकार म्हितेगु बन्दूक, धाः दुगु चक्कु व पाः दु । उपिं थःपिंके दुगु हातहतियार ज्वनाः चीधंगु समुदाययात जूसां रक्षा यायेत तत्पर दु ।

युक्रेनीतय् दथुइ थज्याःगु कथंया बल्लाःगु एकताया गथः जिं न्हापा गुबलें हे मखना । कस्तीया आशाय् हाप्वलय् जुइगु गतिविधि थें युक्रेनीतय्सं विजयया आशाय् थःम्हं फक्व ज्या यानाच्वंगु दु ।