सत्य छु ? सीकेगु गथे ?

देय्या वर्तमान राजनीति गन थ्यन ? गुगु लँय् वनाच्वन ? सीकेगु गथे ? सामान्य बुद्धि विवेकं थथे हे धाये फइगु स्थिति थौं देशय् मदु। आकाश त्वपुइगु हाकुगु सुपाँय् थें । रानजीतिं स्वःलिसे आकार हिला वनी । रुप हिलाच्वनी । थथे हे ! छुं धाये लाइ मखु। आकार गनया गन जुइधुंकी । देय्या नेता धाःपिं नं ठीक अथे हे । आकाश त्वपुइगु सुपाँय् थें ! ‘नकतिनि छुँ थें खनेदुम्ह पलख लिपा धुँ थें खनेदइ ।’ लाछिखिचा थेंज्याःम्ह नेतां अनया अन हे ध्वंचा अवतार कयाः लुइ । थ्व नेता थथे ! व अथे ! घौपलखया निंतिं नं यकीन याये फइगु अवस्था मदु। नुगः थातय् मलाःपिं बेश्यात थें ! थनया नेतात ।

छम्हलिसे घय्पुनाः च्वंम्ह नेता । पलख लिपा मेम्हलिसे ज्वःचिउँ वनी । लज्जा, शरम, धर्म । थौं देय् या कथित नेतातय्के शुन्य ! बेशरम नेतातय् भरय् थौं देय् । प्रसिद्ध ग्रीक दार्शनिक एरिस्टोटलं धाइ, ‘जनता गज्याःपिं जुइ, देशय् अज्याःपिं हे नेतात लुइ ।’ थौं देशय् नेतृत्वया दरिद्रताया कारण जनता हे खः ला ? जनताया चिन्तनया दरिद्रताया कारणं खः ला? मुखसा थज्याःपिं नेतातय् अराजक गतिविधियात जनतां गथे सह याये फुगु! स्वयम जनतायाके चिन्तनस्तर थहां मवंतले देशं थज्याःपिं नेतात भोगे यायेत बाध्य जुइगु खः ला ?

खतुं देशय् कथित विद्वानत मदुगु मखु। विद्वान राजनीतिक विश्लेषकत ग्वाः ग्वाः दु। देय्या स्थिति बारे विद्वान विश्षलेषकतपाखें सीके फइला? ज्ञां, बृद्धि याये फइला? जिज्ञासा, उत्सुकतां विद्वान राजनीतिक विश्लेषकपिंसं इलय् व्यलय् याइगु राजनैतिक विश्लेषण न्यने । तर । दुःखया खँ । छुं सयेके सीके फइला धइगु आशा फुक्कं ध्वंप्वालय् लाइ । इपिंपाखें सयेकेगु ला गन, दुगु भचा विचाः यायेगु क्षमता नं भताभुंग जुइ । पथभ्रान्त पथिक थें जुइ । कांपिंसं किसि म्हय् थियाः किसिया ब्याख्या, विश्लेषण याःगु लुमनी । नेपाःया राजनीतिक विश्लेषक धाःपिं खिउँ थाय् अप्पां कयेकीपिं खेलाडी थें ताइ । न्ह्यागु धाःसां जिउ। न्ह्याथें धाःसां जिउ। थौं छता धाःसा कन्हय् ठीक उकिया अःखः धाइ । मनचित्तं खँ ल्हानाः नं विद्वान विश्लेषक धायेके फइगु। थौं देय्या स्थिति! थुमिसं राजनीतिक विश्लेषणया नामय् जनतायात दिग्भ्रमित यानाच्वंगु दु ।

विद्वान राजनीतिक विश्लेषकपिंसं इलय् व्यलय् याइगु राजनैतिक विश्लेषण न्यने। तर । दुःखया खँ। छुं सयेके सीके फइला धइगु आशा फुक्कं ध्वंप्वालय् लाइ ।इपिंपाखें सयेकेगु ला गन, दुगु भचा विचाः यायेगु क्षमता नं भताभुंग जुइ ।

न्हूदँ न्ह्यः । भारतं नाकाबन्दी याइ । तात्कालीन प्रम ओलीं थुकिया घोर विरोध याइ । जनताय् प्रम ओलीं राष्ट्रियताया लहर थनी । प्रशंसा जुइ । अबलय् हे छम्ह विद्वान राजनीतिक विश्लेषक कानूनविज्ञ भाजु भीमार्जुनया राजनीतिक विश्लेषण लुमनी । भाजु भीमार्जुनं अबलय् धाइ, ‘नाकाबन्दी प्रम ओली व भारतया समझदारीकथं जूगु खः । ओलीया राष्ट्रियता सक्कलि मखु, नक्कलि खः’, विश्लेषकं धाइ । वर्तमान राजनीतिक परिदृश्यय् नं प्रम ओलीजु व भारतया दथुइ दरार खनेदइ । भारतं थःत प्रम पदं चिइकेत स्वयाच्वंगु दु। प्रमजुं दोषारोपण याइ । तर हालय् छम्ह प्रचण्ड पक्षधर नेता देव गुरुबं धाइ, ‘प्रम ओली थौंया इलय् भारतं स्थापित नेता खः । ओलीजुया विरोधी नेतातय् सखाप यायेत भारतं ओलीजुयात दुने दुनें घ्वानाच्वंगु दु ।’

सामान्य न्ह्यपु दुपिंत थज्याःगु विश्लेषणं गन थ्यंकी? मसिउ! हाकनं राजनीतिक वृत्तय् न्यने दइ । प्रचण्ड ओली पक्षय् वनेधुंकूगु दु। थौंया राजनीतिक मञ्चय् प्रम ओलीया विकल्प मदु। प्रचण्डं थःगु स्वीकारोक्ति प्वंकूगु दु। प्रचारय् वइ । ओलीजु भारतं स्थापित प्रम खः । भाजु प्रचण्डया सहयात्रीं न्ह्यब्वःगु विश्लेषण आः हिलीगु खः ला? वा यथावत, पाय्छि खंकीगु खः ?

डा. सुन्दरमणि दीक्षित । मेम्ह धुरन्धर राजनीतिक विश्लेषक खः । डा. दीक्षितं प्रम ओलीजुया अध्यादेश प्रकरण, कोरोना संक्रमण, अयोध्या प्रकरणया सन्दर्भय् कठोर आलोचना याना क्यनी । अध्यादेश प्रकरणय् ला डा. दीक्षितं किड्नी ल्वय्या वासलं यानाः प्रमजुं अन्तसन्त खँ ल्हाना जूगु खः धकाः नं कुंखिनी । तर । थौं वयाः व हे डा. दीक्षितजुं प्रम ओलीजुयात विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला स्वयां महान नेता खः । च्वछाइ । वय्कःया गुगु विश्लेषण पाय्छि ? गथे सीकेगु ?

‘रामायणया राम नेपाःमि खः । प्रम ओलीया थ्व घोषणां देशय् राष्ट्रिय गौरवया तरंग थनाबिउगु दु।’ विश्लेषकतय्सं धाइ । हाकनं गुलिसिनं धाइ ‘थ्व हिन्दू राष्ट्र घोषणा यायेगु पूर्वाभ्यास खः ।’ हाकनं गुलिसिनं विश्लेषण याइ, ‘मखु होलिवाइनया पक्षधरतसें धार्मिक कलह थनाः थःत स्थापित यायेत स्वःगु खेल खः ।’ मेखेर भारतया छम्ह जगतगुरु शंकराचार्यं ‘नेपाःया धार्मिक श्रेष्ठता भारतया स्वयां च्वय्, नेपाः हिन्दू धर्मया राजधानी खः’ धकाः घोषणा याइ ।

थुखेर नेपाःया प्रधानमन्त्रीं अयोध्याया प्रकरणय् भारतं नेपाःयात अतिक्रमण यात धाइ । मेखेर जगतगुरु शंकराचार्यं नेपाःयात हिन्दू धार्मिक केन्द्र धाइ । हाकनं ऐतिहासिक भौतिकवादया प्रवर्तक मार्क्सया अनुयायी ओलीजुया आस्तिक माक्र्सवादया प्रतीक खः राम अयोध्याया प्रकरण राजनीतिक वृत्तय् मजाक याइ । छथ्वः विश्लेषकतय्सं धाइ, ‘नेकपा कुचा दतकि देय् दुर्घटनाय् लाइ ।’ मेगु छथ्वः विश्लेषकतय् गर्जन जुइ, ‘नेकपाया एकता सत्य मखु, छलछाम जक खः ।’

‘थौंया नेकपाया सरकार विश्वया हे नमूना कम्युनिष्ट सरकार खः ।’, हालीपिं दइ । नेकपायात कयाःविद्यावारिधि याःम्ह थौंया नांजाःम्ह राजनीतिक विश्लेषक डा. सुरेन्द्र केसीं धाइ, ‘जिगु शोधग्रन्थया निष्कर्ष खः, थनया कम्युनिष्टत सही कम्युनिष्ट हे मखु ।’ सत्य छु खः ? गथे सीकेगु ?