पाकिस्तानया प्राचीन बौद्ध तीर्थस्थल

बौद्ध धर्म विश्वया मू मू धर्म मध्ये छगू खः, तर पाकिस्तानय् थ्व धर्मया अनुयायीत तसकं हे म्हो जक दु। अथेखःसां पाकिस्तानय् बौद्ध धर्मया गुलिखे प्राचीन थाय् व बहुमूल्य कलाकृति दु ।

वंगु छुं ई न्ह्यवनिसें पाकिस्तानं धार्मिक पर्यटन प्रबद्र्धन यायेगु ताः तयाः थनया कतरापुर करिडोर लिसें थीथी परियोजनाया ज्या न्ह्याकूगु दु। थुकिया लिसें गन्धारा सभ्यताप्रति विदेशी पर्यटकतय् रुचियात ध्यानय् तयाः बौद्ध धर्म सम्बन्धी थीथी ज्याझ्वः नं यानाहःगु दु ।

न्यागूगु शताब्दी इसापूर्व निसें निगूगु शताब्दी इसापूर्व तक तक्षशिला बौद्ध शिक्षाया छगू महत्वपूर्ण केन्द्र जुयाच्वंगु खः । थन थीथी स्तूप, पुज्यायेगु थाय् व पुरातात्विक अवशेष अझं ल्यनाच्वंगु दनि, गुकिं धार्मिक पर्यटनयात प्रबद्र्धन यायेफइ ।

थ्व थाय्यात आः पाकिस्तानं प्राचीन स्थलया धलखय् जक दुथ्याकूगु मखुकि थुकियात बौद्ध धर्मावलम्बीतय् छगू महत्वपूर्ण धार्मिकस्थल कथं नं कयाहःगु दु। बौद्ध धर्मावलम्बीतय् निंतिं खुला ति न्ह्यः तक्षशिलाया छगू प्राचीन थासय् न्हय्गूगु शताब्दी लिपा न्हापांखुसी विशेष पुजा यात । खैबर पख्तुनख्वा पुरातत्व विभागया संयोजनय् थ्व पुजा जूगु खः ।

थ्व पुजाय् कोरियाली भिक्षुतय्सं विश्व शान्तिया कामना यात । उबलय् छम्ह कोरियाली भिक्षु डा. सिनमं धयाबिज्याःगु खः, ‘जिमिगु निंतिं थ्व विश्वया न्हय्गू पवित्र स्थल मध्ये छगू खः ।’

थ्व स्तुप खानपुर बाँध लिक्कसं छगू पहाडय् लाः । न्ह्यइपुगु खँ छु धाःसां थ्व प्राचीन थासय् च्वं क्रस आकार दु, अले थुकियात गन्धारा सभ्यताया अन्तिम प्रमाण नालातःगु दु। भीमाला स्तुप तक थहां वनेगु लँ उलि बांलाः ला मजू, तर थनया उपत्यकाया खुसि स्वस्वं वनेबलय् धाःसा न्ह्यइपुसे हे च्वनी ।

थ्व स्तुपयात सन् १९३०या दशकय् बेलायती पुरातत्वविद् सर जोन मार्शलं पत्ता लगे याःगु खः। युनेस्कोया सम्पदा धलखय् सूचीकृत थ्व ऐतिहासिक थाय्या छुं अवशेष तक्षशिला संग्रहालयय् नं स्वये फइ ।

खानपुर बाँध थ्यंकाः दर्जनौं स्वाहाने थहां वनेवं क्रस आकारया स्तुप खंकेफइ । थन अध्ययन भ्रमणया निंतिं हजारा विश्वविद्यालयया विद्यार्थीत अप्वथें वयेगु यानाच्वनी । स्तुपया प्यखेरं स्वाहाने दु, गन बौद्ध अनुयायीत पुजा यायेत वयाच्वनी । थन थीथी मूर्ति, पुज्यायेगु थाय् व प्राचीन ज्वलं अःपुक हे खंकेफइ ।

विशेषज्ञतय् कथं भीमाला स्तुपय् दुगु बुद्ध मूर्ति कन्जुर धाइगु ल्वहंतं दयेकातःगु खः, अले थ्व सम्भवतः थ्व क्षेत्रया हे दकलय् पुलांगु बौद्ध मूर्तिमध्ये छगू जुइमाः ।

तक्षशिला संग्रहालयया क्युरेटर अब्दुल नासिरं अफगानिस्तानया हेदा व पाकिस्तानय् लाःगु तक्षशिला गन्धारा सभ्यताया निंतिं विश्वन्यंकं नांजाःगु खँ कनादिल । ‘गन्धारा सभ्यतालिसे सम्बन्धित कला विश्वन्यंकं लोकंह्वाः । थ्व कलाया उद्देश्य धर्मया प्रचार व पुजा खः । थ्व कला छेँय् मखु स्तुपय्भि क्षुतय्सं दयेकीगु खः’ वय्कलं कनादिल । थ्व मूर्तितय् वसः, तिसा व शैली विश्वन्यंकं उथें उथें जुइगु खँ नं वय्कलं कनादिल । नासिरया कथं स्वप्निल मूर्तिया विशेषता धयागु थुकिं संसारं गौतम बुद्धया प्रस्थानयात न्ह्यथनी ।