कट, कपी, पेस्टया सर्जक टेस्लर

यदि छि कम्प्यूटर चले याइम्ह जूसां छिं ‘कट, कपि, पेस्ट’ कमान्डया महत्वयात बांलाक हे थू जुइ । थ्व स्वंगू कमाण्ड थज्याःगु खः, गुगु मंत धाःसा छितः कम्प्युटर ज्या यायेत तसकं थाकुइफु ।

कम्प्यूटरया थ्व महत्वपूर्ण स्वंगू कमाण्डया सर्जक कम्प्यूटर वैज्ञानिक लेरी टेस्लर खः । टेस्लरया छुं न्हि न्ह्यव ७४ दँया वैशय् निधन जूगु दु ।

कम्प्यूटरय् ‘युजर इन्टरफेस’या विकासया सुरुवाती चरणय् गुपिंसं अभूतपूर्व योगदान बिल, उकी मध्ये छम्ह टेस्लर नं खः । सन् १९६०या दशकय् टेस्लरं सिलिकन भ्यालीइ ज्या यायेगु सुरु याःगु खः । थ्व अज्याःगु ई खः, गुगु ई कम्प्यूटर धयागु सीमित मनूतय् पहुँचय् जक दुगु खः ।

सुरुवाती इलय् कम्प्यूटर चले याये नं तसकं थाकु, थुकी थीथी समस्या दु । अज्याःगु इलय् टेस्लरं कट, कपी, पेस्ट कमान्डया विकास यानाः कम्प्यूटरयात समान्य मनुखं नं चले याये अःपुकाबिल । थुकिया लिसें वं ‘फाइन्ड’ व ‘रिप्लेस’ थेंज्याःगु कमान्डया नं विकास याःगु खः, गुकिं यानाः टेक्स्ट टाइप यायेगु निसें सफ्टवेयर डेभलप यायेत तकं अःपुका बिल ।

टेस्लरं थःगु क्यारियरया अप्वः थें ई अमेरिकी कम्पनी जेरोक्सय् बिकूगु खः । जेरोक्सं टेस्लरया निधनय् छगू ट्विट यासें श्रद्धाञ्जली प्वंकूगु दु । ट्विटय् धयातःगु दु, ‘कट, कपी, पेस्ट, फाइन्ड व रिप्लेस (ctrl+x, ctrl+c, ctrl+v) व थज्याःगु हे यक्व कमाण्डया विकास याःम्ह जेरोक्सया पुलांम्ह रिसर्चर लेरी टेस्लर, गुम्हेसिनं छिगु न्हियान्हिथंया ज्यायात अःपुकाबिल, अज्याःम्ह व्यक्तियात सुभाय् ।’

टेस्लरया जन्म न्यूयोर्कया ब्रोन्क्सय् सन् १९४५ य् जूगु खः । क्यालिफोर्नियाया स्टेन्फोर्ड युनिभर्सिटीं ब्वनावःम्ह टेस्लरं ग्राजुएसन लिपा युजर इन्टरफेस डिजाइनय् विशेषज्ञता चूलाकूगु खः । थ्व ज्या यायेबलय् वयागु आज्जु हे गुकथं आम मनूतय् निंतिं नं कम्प्यूटरयात अःपुगु व सुविधाजनक दयेकेगु धयागु जुल ।

जेरोक्स लिपा टेस्लरं एप्पलय् नं ज्या यात । एप्पलया संस्थापक स्टिभ जब्सं वयात एप्पलय् वयेत सःतेधुंकाः वं एप्पलय् १७ दँ तक ज्या यात । एप्पल त्वःतेधुंकाः वं छगू एजुकेशन स्टार्टअपया स्थापना यातसा थुकिया लिसें छुं ई याहु व अमेजनय् नं ज्या यात ।

टेस्लरं कम्प्यूटरया ख्यलय् यक्व हे ज्या याःगु दु । तर वयागु दकलय् महत्वपूर्ण खोज धाःसा ‘कट, कपी व पेस्ट’ कमाण्ड हे खः । सन् १८८३ य् एप्पलया सफ्टवेयरया लिसा कम्प्यूटरय् दकलय् न्हापां थ्व कमाण्ड दुथ्याकूगु खः, थ्व धुंकाः एप्पल मू कम्प्यूटर ‘म्याकन्टोस’य् नं उगु हे दँय् थ्व कमाण्ड दुथ्याकूगु खः ।

सिलिकन भ्यालीया ‘कम्प्यूटर हिस्ट्री म्युजियमं’ टेस्लरं कम्प्यूटर साइन्स ट्रेनिङयात सकसिगुं निंतिं अःपुकेगु ज्या याःगु खँ धाःगु दु ।