भगवान बुद्धया महापरिनिर्वाण

धार्मिक दृष्टिं तसकं महत्वपूर्ण छगू थाय् खः भारतया कुशीनगर । भगवान बुद्ध ८० दँ उमेरय् थन हे परिनिर्वाण जुयाबिज्याःगु । व हे लू लुमंके कथं दयेकातःगु मूर्ति खनीबलय् न्ह्याम्हेस्यां नुगः खुल्ल मिना वयेफु । बुद्ध थज्याःम्हेसियां ला थःगु देह त्याग याना वनेमाः धाःसा सु जक थ्व संसारय् न्ह्याबलें च्वनेदइ ? सुनानं जिगु थ्व, जिगु व धकाः घमण्ड यायेगु, अहंकार यायेगु धइगु बेकार ।

खतुं वसपोलं परिनिर्वाण जुइगु स्वला न्ह्यः हे आः वइगु बैशाख पुन्हिया चा समाप्त जुइसातकि हे देह त्याग यायेगु धकाः घोषणा यानाबिज्याये धुंकूगु खः । वसपोलं छक्वः मारयात बचं बियाबिज्याःगु जुयाच्वन, जब वसपोलया प्यंगू परिषद् भिक्षु, भिक्षुणी, उपासक व उपासिकापिं धर्मय् परिबुद्ध जुयाः मेपिंत नं धर्म स्यनेबहःपिं जुइ, उबलय् थः परिनिर्वाण जुइ ।

परिनिर्वाणया स्वलाः न्ह्यः हानं मार प्रकट जुयाः वसपोलयागु वचन लुमंकाबिल । आः ला वसपोलाया प्यंगू परिषद् नं पूरा जुइ धुुंकल । थुगु इलय् परिनिर्वाण जुयाबिज्याःसां पाय्छि जुइ । अले भगवानं स्वला लिपा परिनिर्वाण जुयाबिज्यायेगु घोषणा याना बिज्याःगु खः । मारं धात्थें हे वसपोलया प्यंगू परिषद् नं उबलय धर्मय् पुष्ट जुइधुंकूगु जुयाच्वन ।

पुज्य गुरु सत्यनारायण गोयन्का हलिमय् नांजाःम्ह विश्यना आचार्य खः । धर्म यात्राया झ्वलय् वसपोल कुशीनगर थ्यंबलय् बियादीगु प्रवचन थुथाय् लुमंकेबह जू । वसपोलं धयादीगु दु, थौं झी थज्याःगु महत्वपूर्ण थासय् मुनाच्वना । गन छम्ह महापुरुषया अनन्त ताःहाकःगु यात्रा समाप्त जूगु दु ।

गुलिखे कल्प न्हापा थ्व मनू ब्राम्हण सुमेघ नांयाम्ह छम्ह तपश्वी खः । उबलय् संसार दीपंकर नांयाम्ह सम्यक सम्बुद्ध नं उत्पन जुइधुंकूगु जुयाच्वन । सुमेघ तपश्वी दीपंकर बुद्धया स्वापुतिइ वल । वयाके तसकं धर्म संबेग वल । ‘जि नं वसपोल थें सम्यक सम्बुद्ध जुल धाःसा जिगुपाखें नं गुलिसियां कल्याण जुइ ।’

थ्व हे धर्म संबेगया आधारय् वं थःगु धर्म कामना दीपंकर सम्यक सम्बुद्धया न्ह्यःने व्यक्त यात । सम्यक सम्बुद्ध जुइगु धइगु अःपुगु खँ मखु । जन्म जन्मय् तक लोकसेवा यायेगु दृढ भावना दयेमाः । गुलि पारमिता पूवंकेमाः । अनगिन्ति जन्म कयाः गुलि ज्या यायेमाः । अज्याःगु त्याग भावना मदयेकं सम्भव हे जुइमखु ।

अज्याःगु दक्वं स्वयाः तपश्वी सुमेघ धात्थें सम्यक सम्बुद्ध (गुगु इलय्) जुइ बहःम्ह खःकि मखु धयागु जाँचे यानाः तिनि दीपंकर बुद्धं आशिर्वाद बियाः भविष्यवाणी याना बिज्याःगु खः कि थुलि जन्म धुंकाः कपिलवस्तुइ जुजु शुद्धोदनया छेँय् महामायाया कोखय् जन्म जुइ । व हे जन्मय् व मनू सम्यक सम्बुद्ध जुइ ।

सुनानं भगवानयात न्ह्यसः तलकि छलपोलया लिपा छलपोलया उत्तराधिकारी सु जुइ । ‘उत्तराधिकारी धर्म जुइ ।’ वसपोलं हानं धयाबिज्यात, ‘गुगु धर्म जिं स्यनागु खः, व हे छिमि आचार्य जुइ । व हे छिमि गुरु जुइ । सुनां धर्मया पालना याइ, वं हे थःगु कल्याण याइ ।

उगु हे इलंनिसें हे दीपंकर बुद्धं गथे धाल अथेहे, सुमेघ ब्राम्हण छगू लिपा मेगु यायां थीथी योनीइ जन्म जुजुं वन । बिस्कं बिस्कं योनीइ जन्म काकां उगु योनीया प्राणीपिंत धर्मय् उन्मुख यायां वन, गुलि ई काल, उकिया ल्याःचाः मदु । उलिमछिं ई पार याये धुंकाः तिनि सिद्धार्थ गौतमया नामं जन्म जूगु खः ।

उबलय् गुलिसिनं वयागु म्हया लक्षण स्वयाः भविष्यवाणी यातकि व गृहस्थ जूसा चक्रवर्ती सम्राट जुइ, गृहत्यागी जूसा सम्यक बुद्ध जुइ । वयात ला सम्यक सम्बुद्ध जुइमाःगु, सम्यक सम्बुद्ध हे जुल । २९ दँया उमेरय् गृहत्याग यानाः वंम्ह सिद्धार्थ गौतमयात बुद्ध गयाया छमा सिमा क्वय् तपस्या यायां ३५ दँया उमेरय् सम्यक सम्बुद्ध प्राप्त जुल ।

वयां लिपायागु ४५ दँ तकं वसपोलं चांन्हिं लोक सेवा यानाबिज्यात । चान्हसिया प्यंगू प्रहर मध्ये छगू प्रहरय् जक ग्वारा तुलाः आराम कया बिज्याःगु भगवानं । ल्यं दुगु इलय् लोकसेवा यानाबिज्याइ । थुलिमछिं करुणा, थ्वहे करुणाया लिधंसाय् लोकसेवा यायां थ्वहे थासय् कुशीनगरय् देह त्याग यानाबिज्यात ।

थुकियात हे वसपोलया परिनिर्वाण धाल । थथे धयाबिज्याःम्ह हनेबहःम्ह ध्यानगुरु सत्यनारायण गोयन्का । वसपोलं उथाय् उबलय् बियाबिज्याःगु प्रवचनया छुं छुं अंश ब्वँमिपिंसं थुइकेमाःगु जूगुलिं जिं थन न्ह्यब्वयाच्वनागु खः । वसपोलया धापूकथं निर्वाण धइगु ला विपश्यनाया व अवस्था खः गुबलें इन्द्रियं ज्या यायेगुदी ।

विपश्यना ध्यान यायां मनया विकार पिहां ववं अधोगति पाखें यंकीगु सारा कर्म संस्कार जब समाप्त जुइ, अबलय् न्हापांगु निर्वाण अवस्था साक्षात्कार जुइ । अले उम्ह व्यक्तियात श्रोतापन्न धाइ । अले व अधोगतिइ वनेम्वाल । थज्याःम्ह मनुखं आपायां आपाः न्हय्क्वतक जन्म काइ । थ्व लँपुइ न्ह्याः वनकी सकदागीमी जुइ ।

अले वं छक्वः जक जन्म काःसां गाइ । व छक्वःगु जन्म मनुष्य लोक नं जुइफु । देवलोकय् नं जुइफु । अझ अनागामि अवस्था प्राप्त याःगु जूसा केवल ब्रम्हलोकय् जक जन्म जुइ । व सिबें च्वय्यागु अवस्था, अरहन्त जूसा ला सारा लोकं हे मुक्त जूगु जुल । अरहन्त धइगु सारा क्लेशं मुक्त जूम्ह खः ।

भगवान बुद्ध सम्यक सम्बुद्ध जूगुलिं वसपोलया हानं जन्म
जुइगु दक्व संस्कार समाप्त जुइ धुंकल । मेकथं धायेगु खःसा जब
थज्याःम्ह महापुरुषया थज्याःम्ह अरहन्तया म्ह चिउताः जुइ, वसपोलया हानं जन्म जुइमखु । थज्याःम्ह महापुरुषया परिनिर्वाण जूगुलिं महापरिनिर्वाण धाःगु खः ।

वसपोल धात्थें करुणामयी । करुणा धयागु फलया आश मयासें याइगु माया, प्रेम खः । वसपोलयाके गुलि करुणा दु । जीवनभर करुणै करुणा । अंगुलिमाल थेंज्याःम्ह राक्षसयात ला बसय् कयाः उद्धार यानाबिज्यात । लिपा अंगुलिमाल भन्ते नं अरहत जूगु न्यनेदु । मेगु खँ लोक सेवा यायां वसपोल भगवान बुद्धया महापरिनिर्वाणया अवस्था न्ह्यःने वःगु जुल ।

वसपोल वैशालीइ दुबलय् हे घोषणा यानाबिज्याःगु खः, स्वला लिपा थःगु महापरिनिर्वाण जुइ धकाः । धर्म यात्राया झ्वलय् वैशालीनिसें न्यासि वनाः वसपोल कुशीनगरय् थ्यन । थ्व वसपोल परिनिर्वाण जुइगु छन्हु न्ह्यःया खँ खः । चुन्द नांयाम्ह छम्ह गृहस्थ व्यक्तिं भिक्षु संघयात कुकुर मुत्ताया भोजनदान याःगु जुयाच्वन ।

थ्व पचे हे याये थाकुगु पति खः । वसपोलं ला थ्व दान प्राप्त याना बिज्यात । तर मेपिं भन्तेपिं सुयातं मनकू । वसपोलया ला कन्हय्कुन्हु हे परिनिर्वाण जुइमाःगु । चुन्दप्रति नं वसपोलया गज्याःगु करुणा । उबलय् आनन्द भन्तेयात सःता धयाबिज्यात, ‘जिगु मृत्यु लिपा चुन्दयात धयबिउ कि छं तःधंगु पुण्यया ज्या याःगु दु ।

सम्यक सम्बुद्ध जुइ न्ह्यःया भोजन अत्यन्त पुण्यशाली जुइ । गुबलय् सुजातां दान याःगु भोजन प्राप्त यानाः सम्यक सम्बुद्ध जुल । अथेहे थ्व अन्तिम भोजन नं उलि हे पुण्यशाली खः । थुलिमछिं जन्म तक थ्व भव संसारय् जन्म जुजुं सिसिउँ थ्व भवचक्र समाप्त जूगु दु । उकिं थ्व तःधंगु पुण्यया ज्या खः । आनन्द चुन्दया माने भ्याः हे दुःख मवयेमाः ।

मेपिं जनतां नं वयागु बारे छुं मधायेमाः ।’ गुलि करुणा, गज्याःगु करुणा वसपोलया । वं कुशीनगर थ्यंबलय् हे सालया निमा सिमा क्वय् दिना वसपोलं धयाबिज्यात, ‘आः जि थन हे ग्वारातुले । आनन्द, कन्हय् सुथय् द्यः तुइवं जिं देह त्याग याये । जःखः थन मल्लपिनिगु गणराज्य दु । भगवान थुलि सत्तिक, झीगु गां थीक बिज्याःम्ह जुलं नं छक्व हे दर्शन याये मखन धकाः छिमित ब्वबी ।

हुँ उमित सुचं बियाः वा ।’ आनन्द भन्तें वसपोलया आज्ञा पालना यान बिज्यात । कन्हय्कुन्हु सुथय् वसपोलया महापरिनिर्वाण जुइगु जानकारी थासय् थ्यंकाबिल । अले अन (कुशीनगरय्) मनूतय् भीड जुल । थुलि मनूत मुन, ओहो, ई एकदम म्हो जक दनि । मनूत ज्वजलपा यायां न्ह्याः वनाच्वन । आनन्द भन्तें उलिमछिं भीडयात नियन्त्रण यायेगु स्वत ।

पुचः पुचः मुनाः वनेगु, नमस्कार यायेगु, वनेगु धाल । तर अज्याःगु भीडय् सुभद्रा नांयाम्ह छम्ह मनू ‘जि केवल नमस्कार यायेत वयागु मखु, जिं ला वसपोलपाखें विद्या सयेकेमाःगु दु’ धकाः तिंतिं न्हुया धाल । आनन्दं धयाच्वन कि आः वसपोलया देह त्याग यायेगु ई जुइ धुंकल । थज्याःगु बखतय् छुं कष्ट बिइमजिउ । तर सुभद्रा माने मजू ।

वयागु खँग्वःत भगवानया न्हय्पनय् थ्यन । भगवानं वयात सतके बिल । अन्तिम अवस्थाय् नं धर्म स्यना बिज्यात ।थ्वहे थासय् मेगु नं महत्वपूर्ण घटना छगू जूगु दु । सुनानं भगवानयात न्ह्यसः तलकि छलपोलया लिपा छलपोलया उत्तराधिकारी सु जुइ । ‘उत्तराधिकारी धर्म जुइ ।’ वसपोलं हानं धयाबिज्यात, ‘गुगु धर्म जिं स्यनागु खः, व हे छिमि आचार्य जुइ ।

व हे छिमि गुरु जुइ । सुनां धर्मया पालना याइ, वं हे थःगु कल्याण याइ । भगवानया महापरिनिर्वाण जुल । वसपोलया छम्ह मुख्यम्ह शिष्य महाकाश्यप तकं तापाक च्वनाच्वंम्ह जुयाच्वन । कुशीनगरय् तक थ्यंकेत न्हय्न्हू लगे जू । वसपोल थ्यंका तिनि अन्तिम संस्कार यायेगु क्वःछित । महाकाश्यप भन्ते न्यासःम्ह शिष्य नापं अन थ्यंकः वल ।

उपिं मध्ये सुभद्र नांयाम्ह व्यक्ति उमेरया ल्याखं बुरासां धर्मय् न्हूम्ह हे खः । व एकदम लय्ताया हाल, ‘बां हे लात । बुरा सित । आः झी स्वतन्त्र जुल । आः झीसं न्ह्याःगु याःसां जिल ।’ व थुलि लय्ताल, तिंतिं न्हुया प्याखं हुल, भगवानं धाः हे मधाःगु खँत भगवानं थथे धाःगु, अथे धाःगु धकाः प्रचार याना जुल ।

थ्व दक्वं स्वयाच्वंम्ह महाकाश्यप भन्तेया मनय् वल कि अज्याःपिसं धर्मयात याकनं नष्ट याइ । आः छु यायेगु ? वसपोलं बिचाः यात, भगवानया वाणीत दक्व छथाय् हे मुंकेगु । न्हय्न्हु लिपा भगवानया दाहा कर्म, क्रियाकर्म पूवन ।

वया स्वला लिपा राजगीरया सतपर्णी गुफाय् न्हापांगु संगायान जुल । भगवान नापं सतीका च्वनाः यक्वः ई फुकूपिं न्यासःम्ह अरहन्त भिक्षुपिं छथाय् च्वनाः बुद्धवाणीयात मुंकेगु यात । बुद्धया परिणिर्वाण नाप स्वापू दुगु व इतिहास लुमंकाः झीसं प्रेरणा कायेमाःगु दु ।

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS