मुख्यमन्त्रीत सु सु वइ थें ?

वइगु छुं वाःया दुने न्हय्गू प्रदेशय् नं मुख्यमन्त्रीत ल्ययेधुंकी । प्रदेशया मुख्यमन्त्री सु सु जुइ धकाः वंगु चुनाव न्ह्यः जब पार्टीया शीर्ष नेतातय्सं प्रदेश सदस्यया निंतिं उम्मेदवारया रुपय् चर्चाय् वसांनिसें हे सम्भावित मुख्यमन्त्रीया अडकलत शुरु जूगु खः । नेपाःया न्हूगु संविधान कथं न्हय्गू प्रदेश लागू जुयाः प्रदेशया चुनाव क्वचायाः फुक्क प्रदेशया लिच्वः धुंकाः न्हय्गू प्रदेश मध्ये दुई नम्बर प्रदेश बाहेक खुगू प्रदेशय् वाम गठबन्धनया सरकार अःपुक हे गठन जुइगु खनेदत । संघया चुनावय् थें प्रदेशया चुनावय् नं कांग्रेसया हैसियत यक्व लिउने लात ।

मेखे खुगू प्रदेश मध्ये एमाले व माओवादी केन्द्रया दथुइ मुख्यमन्त्री इना कायेगु सहमति कथं प्रदेश नम्बर एक, तीन, चार, पाँचय् एमालेया मुख्यमन्त्री अले प्रदेश नम्बर छ व सातय् माओवादी केन्द्रया मुख्य मन्त्री दयेकेगु सहमति जूगु खः । नेपाःया समृद्धि व विकासया निंतिं जक संघीयताया माग जूगु मखुसें विशेष यानाः नेपाःया विविधतायात नं सम्बोधन यायेत देसं संघीय व्यवस्था नालाकाःगु खः । एकल पहिचानया लिधंसाय् आः हे संघीयताय् वने फइगु अवस्था मदयेवं बहुपहिचान दइगु कथंया प्रदेशत निर्माण जुल ।

तराई मधेसया दुई नम्बर प्रदेश मैथिली व भोजपुरी भाषीतय्गु बाहुल्यता दुगु प्रदेश खःसा दुई नम्बर प्रदेशया प्रदेश सभासद्त गुपिं भाषिक हिसाबं मैथिली व भोजपुरी मातृभाषी खः तर प्रदेशया न्हापांगु प्रदेससभाया बैठकय् हिन्दी न्ववात धकाः आलोचना शुरु जूगु दु । एक नम्बर प्रदेश राई व लिम्बु अले ब्रम्हू क्षेत्रीत अप्वः ल्याखय् दुगु प्रदेश खः । थ्व प्रदेशय् एमालेया स्पष्ट बहुमत दुगु प्रदेश खः । तीन नम्बर प्रदेश नेवाः, तामाङ्ग व ब्रम्हू क्षेत्रीत अप्वः मिल्याः दुगु प्रदेश खःसा चार नम्बर प्रदेश गुरुङ्ग व छुं मगः अले ब्रम्हूत अप्वः मिल्याः दुगु प्रदेश खः । प्रदेश नम्बर पाँचय् थारु व मगःतय् मिल्याः यक्व दुसां थ्व प्रदेशया नेतृत्वय् थारु व मगःत वये फइगु अवस्था मदु ।

बरु सात नम्बर प्रदेशय् थारु मुख्यमन्त्री जुइफइगु सम्भावना दुसा छ नम्बर प्रदेश कर्णाली प्रदेशया रुपय् खस क्षेत्रीतय् पहिचान दइगु प्रदेश कथं न्ह्यःने वइगु खनेदु । थ्व फुक्क प्रदेशया प्रदेशसभाया न्हापांगु मुँज्या नं च्वने सिधयाः सभामुख ल्ययेगु कार्यतालिका नं पिदनेधुंकल । सभामुख ल्यये सिधयेवं मुख्यमन्त्री ल्ययेगु कार्यतालिका प्रदेश सभां पिकाइ । थुगु ल्याखं फुक्क प्रदेशय् सु मुख्यमन्त्री जुइ धइगु चर्चाया भाः बजारय् न्हिया न्हिथं थहां वनेगु क्रम नं अप्वःगु दु ।प्रदेशया विकास समृद्धिया जिम्मा आः प्रदेशयात हे अधिकारया रुपय् वःगुलिं संघ (केन्द्र)यात पार्टीं दोष बियाया अर्थ दइ मखु ।

व्यक्ति छुं हे मखु, टीम महत्वपूर्ण खः तर टीमया नेतृत्व याइम्ह व्यक्ति महत्वपूर्ण जुइगुलिं प्रदेशयात गुकथं न्ह्याकेगु धइगु सवालनाप मुख्य मन्त्रीनाप क्वातुक्क स्वानाच्वंगु दु । गथे नेपाःया विकास समृद्धि व समस्या समाधानया सवालय् प्रधानमन्त्रीया भूमिका तःधं । प्रधानमन्त्री जूम्ह सक्षम व भिजन सहित नेतृत्व यायेफुम्ह जुल धाःसा देय् न्ह्याकेत अःपुइ । उकिं व्यक्ति नं प्रमुख खः । तर नेपाःया नेतृत्व याइम्ह सक्षमम्ह व्यक्ति वये मफुगुलिं नं नेपाः लिउने लानाच्वंगु खः । थन नेतृत्व याइपिं धइपिं दैनिक प्रशासनिक ज्या जूगुयात हे उपलब्धी धकाः ब्याख्या याइपिं प्रधानमन्त्री व मन्त्रीत वइगुलिं नेपाः लिउने लानाच्वंगु खः ।

उकिं आः नेपाः न्हय्गू प्रदेशया संघीय अभ्यासय् वनेधुंकूगुलिं प्रदेश न्ह्याकेत मुख्यमन्त्री मात्र छम्ह नेता व पार्टीया शीर्ष नेता जुइवं मगाः । थःगु प्रदेश न्ह्याकेगु भिजन सहित छुं यानाः क्यने, भ्रष्टाचार, नातावाद कृपावादय् वने मखु धाइम्ह सक्षम नेतृत्व माः । संघीय अभ्यासया थ्व प्रारम्भिक चरण जूगुलिं प्रदेशया नेतृत्व याइपिं मभिन धाःसा नेपालय् संघीयता हे अफाप धकाः कुंखिनीपिंत लँ दइ । उकिं थ्व इलय् प्रदेश हाँके याइपिं नेतृत्वयाके यक्व जिम्मेवारी दु ।

मुख्यमन्त्री जुइपिंसं पार्टीया घोषणा पत्र थःगु प्रदेशय् गुकथं लागू यायेगु ? प्रदेशया विकासया भिजन, कार्यतालिका सहित पार्टी शीर्ष नेतृत्वया पुचलय् ब्रिफिङ्ग याकाः लायक समक्ष व समावेशीतायात नं ध्यान तयाः मुख्य मन्त्री ल्ययेगु दूरदर्शिताया आवश्यकता दु । थः सतीम्ह जक धयाः मुख्यमन्त्री ल्ययेगु स्वयां ज्या याना क्यने फइम्ह पार्टीया नां तइम्ह व लोकप्रिय जुइ फइम्ह मुख्य मन्त्री व मन्त्रीत ल्यये फुसा जक मेगु चुनावय् नं त्याके फइ । अथें हे थ्व कार्यकालया मुख्यमन्त्री व मन्त्रीतसें यक्व ज्या याये फइ मखुनि । संघीयताया प्रयोगया प्रारम्भिक चरणय् हे नेपाः दुगुलिं यक्व प्रदेशतय्सं ज्या यायेत यक्व पंगः चीके मानि ।

प्रदेशया संस्थागत संरचना तयार यानाः कार्यालयत व्यवस्थित यायेत हे ई काइतिनि । थुज्वःगु अवस्थाय् मुख्य मन्त्री व मन्त्रीतसें जनताया विकासया ज्या तत्काल न्ह्याके फइगु अवस्था मदु । कार्यालय व्यवस्थापन धुंकाः कर्मचारी व प्राविधिक स्रोत साधन व्यवस्था निसें प्रदेश सरकारया आधारत स्थापना यायेगुली हे यक्व ध्यान बी मानि । उकिं मात्र मन्त्री जुयाः प्रशासनिक ज्या जक याइपिं मुख्यमन्त्री व मन्त्रीतय्त जिम्मा बिल धाःसा मेगु न्यादँ दुने प्रदेशय् सरकारय् दुथ्याःगु दलत अलोकप्रिय जुइत यक्व ई काइ मखु । उकिं प्रदेशया मुख्यमन्त्री व मन्त्रीत लहडय् गुट व्यवस्थापनयात जक ध्यान बियाः यायेगु पाय्छि जुइमखु ।

न्हय्गू प्रदेश मध्ये पाँच नम्बर प्रदेशय् एमालेया शंकर पोखरेल मुख्यमन्त्री जुइगु सम्भावना यक्व दुसा दुई नम्बर प्रदेशय् नं संघीय फोरमया लालबाबु राउत गद्दीया नितिं लँ चाल । मेखे ६ नम्बर प्रदेशया माओवादीया भागय् लाःगुलिं कर्णालीया महेन्द्र शाही जुइगु चर्चा दु । चार नम्बर प्रदेशय् एमालेया किरण गुरुङ्ग व पृथ्वी सुब्बा गुरुङ्ग मध्ये छम्ह धाःसां पृथ्वी सुब्बाया सम्भावना यक्व दु धाइ । हानं चार नम्बरय् गुरुङ्ग समुदायपाखें हे बीमाः धइगु एमाले पार्टीया नायः खड्ग ओलीया नं बिचाः खनेदु ।

थुकथं हे बिचाः तीन नम्बरय् तामांग समुदायपाखें मुख्यमन्त्रीया सम्भावना मदुगुलिं नेवाः समुदायया नं खःम्ह व पार्टीया शीर्ष नेतृत्व हानं मिसा नं जूगुलिं अष्टलक्ष्मीयात चीकाः मेपिन्त मुख्यमन्त्री दयेके थाकु । एक नम्बरय् नं राई लिम्बू समुदायपाखें हे मुख्यमन्त्री वःसा जिउ धइगु सःयात उपेक्षा यानाः भीम आचार्य वा गैर राई लिम्बू समुदाय नं मुख्यमन्त्री जुइमखु ।

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS