चन्द्रमा झी नापं छाय् वइ ?

झी च्वंच्वनागु पृथ्वी सिबें चन्द्रंमा तसकं हे तापाःगु जूगुलिं उकिया धाथेंगु रुप झीसं सिइकाकाये फइमखु । पृथ्वी व चन्द्रमाया दथुइ लगभग ३,८४,००० कि मि. (२,३८,८६०मील) या दूरी दु । चन्द्रमाया ब्यास लगभग ३४७६ कि.मी.(२१६० मील) दु । भचा शक्तिशाली दूरबीनं स्वयेबलय् चन्द्रमा बांलाक खनेदइ ।

गबले झी न्यासि वने या मोटरय् वनाच्वने झीसं चन्द्रमा नं झी नापनापं वयाच्वंगु खनेदइ । नापं पृथ्वीया न्ह्याग्गुं वस्तु लिउने वनाच्वंगु खनी । झीसं बिचाः याइ कि गथे पृथ्वीया न्ह्यागुं वस्तु लिउने वनाच्वंगु खः, अथे हे चन्द्रमा नं लिउने वनेमाःगु खः, छाय् नापं वयाच्वन ? थथे छाय् जुइ ले ? थुकिया कारण पृथ्वी सिबें चन्द्रमा तसकं तापाःगुलिं खः ।

धाथें धायेगु खःसा थ्व छगू मनोवैज्ञानिक प्रक्रिया खः । गबले झी मोटरय् च्वनाः वनाच्वनी, पृथ्वीया वस्तुं झीगु मिखाय् दयेकूगु कोण तसकं याकनं हिलाच्वनी, उकिं पृथ्वीया वस्तु लिउने वनाच्वंगु झीसं अनुभव याइ । पृथ्वीया वस्तु झीनाप तसकं सतिइगुलिं थ्व कोण याकनं हिलीगु खः । तर चन्द्रमा झी सिबें तसकं तापाःगुलिं झीगु मिखाय् दुगु कोण तसकं हे कम जक हिली ।

उकिं हे चन्द्रमा झी नापनापं हे वयाच्वंगु झीत अनुभव जुइ । चन्द्रमा पृथ्वी स्वयां तापाक लाःगु जुयाः झीसं स्वयेबलय् थ्व नं झी नापनापं वयाच्वं थें झीत च्वंगु खः । वास्तवय् चन्द्रमाया दूरीइ च्वंगु न्ह्यागु हे वस्तु स्वःसां झीत अथे हे च्वनावइ ।

ब्वा“य् वंसां, मोटरय् च्वनावंसां, थ्व नं थः नापनापं वइगु खनेदुगुलिं मस्त अप्वः यानाः चन्द्रमाया नापनापं ब्वा“य् जुयाः म्हिताच्वनीगु ला छिमिसं नं खं हे जुइमाः अथवा छिपिं नं अथे यानाः म्हितूगु दयेमाः । तर आः ला थुल जुइ नि चन्द्रमा झीगु नापनापं छाय् ब्वा“य् वइगु जुइ ।
– आलोक