पिपीया गुण

पिपी छताजि वासःमा खः । थुकी यक्व हे वासःया गुण दु । छितः छुं कथंया ज्वर वयाच्वंगु दुसा ज्वर क्वकायेगु थ्व रामवाण वासः खः । लिभर खराब जुल, नयेगु रुचि मदयाच्वन, अप्वः ल्ह्वन वा छुं कथं म्हय् गनं स्यानाच्वन धाःसां नं थुकिं वासःया ज्या बिउ ।
फाइदा
१) मिसातय् थीमज्यू बांलाक मजुयाच्वन धाःसा पिपी व पिलामूल (पिपीया हा) छगूत्या छगूत्या ग्राम ल्वाकछ्यानाः उकिया काढा दायेकाः त्वनाबीगु यायेमाः । थुकिं स्याः नं क्वलाकी थीमज्यू नं बांलाक जुइ । थुकिं गरम यायेयःगुलिं गर्मी महिनाय् भचा कम मात्राय् जक कायेगु यायेमाः ।

२) पिपीया पाउडर सियाः नस काल धाःसा छ्यं स्याःगु, सेखं चाःगु लनी ।

३) कफ ब्वला वयेकीगु न्ह्यागु वासलय् नं पिपी तयातःगु दइ । छगू ग्राम पिपीया पाउडरयात दुरुलिसे बहनी द्यने न्ह्यः कायेगु यात धाःसा न्ह्यः क्वातुक्क वइ, कफ नं ब्वलावइ । दम थहां वयाच्वंगु दुसा निगू ग्राम पिपीया पाउडर कस्तिलिसे कायेमाः, छुं ईया दुने कफ मदयावनी ।

४) पिपी नचुक निनाः उकी साघ्यः तयाः धुपाँय् थें निलादिसँ, अले उकिया कुँयात न्ह्यागुसां छगः चायागु थलय् तयाः उकिया अजः दयेकादिसँ । उगु अजः सँकां (रतन्धो)या ल्वगियात उइकाबिल धाःसा छुं न्हि लिपा हे ल्वय् लनावनी, मिखा त्यय्लानावइ ।

५) पिपीया पाउडरयात कस्तिलिसे फ्ययेगु यात धाःसा सः सुयाच्वंगु चालावइ ।

६) नुगःस्यँेसम्बन्धि ल्वचय् पिपी व सकुमेल छगू छगू ग्राम दुरुलिसे कयादिसँ, अथवा दुरुइ दायेकाः कयादिसँ ।

७) मस्तय् वा बुयावइगु इलय् पिपी निनाः कस्तिलिसे फ्ययेकाबिल धाःसा वा अःपुक हे पिहां वइ ।

८) प्वाः स्यात धाःसा पिपीया पाउडर छगू ग्राम कस्तिलिसे फ्ययादिसँ ।

९) ५ ग्राम पिपी व १ ग्राम पिपलामूलया काढा दायेकाः त्वनकि माक्व स्वयां अप्वः ल्ह्वनेगु कम जुइ ।

१०) लीभर बढय् जुल धाःसा ५ ग्राम पिपी व १ ग्राम पिपलामूल ल्वाकछ्यानाः कयादिसँ, थुकिं स्याःगु नं क्वलाइ ।