चित्त दमन यायेफुम्ह सदां सुखी जुइ

शताब्दी पुरुष सत्यमोहन जोशी । देय्या न्हाय् । सकसिनं आदर सत्कार याकेदुम्ह । महान व्यक्तित्व वय्कःया सछिदँ बुदिं हन । थुकिया लागिं द्वलंद्वः मनूत मुन । सकलें लय्ताः । वय्कःया जीवनी न्ह्यात । वय्कःया खँ बय्बय् जुल । वय्कःया नापनापं वय्कलं धयादीगु छता खँ झन् बय्बय् जुल । ‘न्हिं छगू पाय्क अय्लाः भपियादिसँ । निरोगी जुयादिसँ ।

थुगु इलय् खँ पिहां वल । ‘अय्लाः त्वनाः सछिदँ म्वाइगु खःला ? छु ब्राण्डया अय्लाः त्वनेगु ?’ वय्कलं अय्लाः त्वनेमाः धइगु खँय् बः बियादिल । थुगु खँ गुलिसिनं पाय्छि तायेकल । गुलिसिनं धाये मजिउगु खँ वय्कलं धयादिल धइगु सः थ्वल । खय्ला ला न्ह्याथें जाःगु खँय् नं निगू पक्ष दइ । सकारात्मक जुइमाः वा नकारात्मक । थुकि समर्थकत नं दइ, बिरोधीत नं दइ ।

अय्लाः थ्वँ त्वनेगु सुरापान यायेगु खः । बुद्ध शिक्षा कथं स्वयेगु इलय् सुरापान याये मजिउ । सुरापान यायेवं पञ्चशील भंग जुइ । न्यागू शील मध्ये छगू ग्यानापुगु शील सुरापान खः । सुरापान याइम्ह मनूया सत्मित्र दइमखु । थःथितिपिं सकलें व पाखें तापाना वनी । सकलें नापं बाया च्वने माली । थुलि जक मखु ।

सुरापान याइम्ह मनू मनू मजुसें पशु जुया बी । थुकिं घाटक व हिंश्रक यानाबी । थुकिया लतय् लाःम्हेसिनं न्ह्याथेंज्याःगु अनैतिक ज्याखँ नं याइ । व अराजक जुइ । वं थःथिति धाइमखु । जःलाखःला धाइमखु । अझ कायम्ह्याय् मांबौ तकं धाइमखु । थुकिया बसय् लायेवं वं थःगु छेँ स्यंकी । त्वाः बहाः नापनापं समाज तकं ध्वस्त याना बी ।

थपाय्सकं ग्यानापु सुरापान । तर न्हिं छगू पाय्क भपियादीम्ह सत्यमोहन जोशीजु सछिदँ निरोगी जुयादिल । वय्कः शताब्दी पुरुष जुयादिल । वय्कःया शत्रु सुं मदु । वय्कलं सकलनाप मित्रभाव ब्वलंकाच्वंगु दु । थःथिति जक मखु, समाजं जक मखु देशं तकं वय्कःयात साथ बिउगु दु । थ्व अद्भूत खः । वय्कलं सुरापान यानादी ।

तर थुकिया पिकाक खनेमदु । उकिया मू कारण वय्कःया चित्त कथं कायेफु । अय्लागुलु छत्थुं जुइगु मखु । थौं छगू पाय्क कन्हय् छगू पाय्क । थुकथं न्हिं सिसि नं छगः निगः यायां अप्वया वनी । मचायेक हे अशान्तिं थाय् काइ । अय्लाःगुलु जूवनी । अय्लाःया बसय् लाःम्हेसिया चित्त गबलें स्थिर जुइमखु ।

अय्लाःया बसय् लाःम्हेसिया चित्त गबलें स्थिर जुइमखु । तर सत्यमोहन जोशी अय्लाखय् अशान्त जुयामदी । वय्कः मात्र छगू पाय्कय् सीमित जुयादिल । स्वेच्छाचारी चित्तयात दमन यानादिल । चित्त दमन यायेफुम्ह सदां सुखी जुइ ।

तर सत्यमोहन जोशी अय्लाखय् अशान्त जुयामदी । वय्कः मात्र छगू पाय्कय् सीमित जुयादिल । स्वेच्छाचारी चित्तयात दमन यानादिल । चित्त दमन यायेफुम्ह सदां सुखी जुइ धइगु खँ बौद्ध गाथा धम्मपदय् थथे धयातःगु दु, ‘पलपल पतिकं ब्वलनीगु, दिके मफुगु, न्ह्याथाय् नं ब्वाँय् वनीगु, स्वेच्छाचारी चित्तयात दमन यायेगु बेस ।

चित्त दमन यायेवं सुख प्राप्त जुइ ।’अय्लाःगुलुया स्वभावय् मार दनावइ । वयात सुनानं बसय् तये फइमखु । गबले तक अय्लाःया बसय् लाइ, अबले तक मारं दुःख बिउथें अय्लाखं वयात दुःख बियाच्वनी । वं मेपिंत दुःख बियाच्वनी । थुकथं मार वइकथं अय्लाः त्वनेवं अय्लाःगुलु जुइ । तर सत्यमोहज जोशीजुं चित्तयात बसय् तयादिल ।

वय्कलं मारया बसय् चित्त छ्वायमदी । बरु चित्तयात थःगु बसय् तयादिल । चित्तयात रक्षा यानादिल । थुकथं पण्डिततसें चित्तयात रक्षा याइ । थुकथं चित्तयात बसय् तयाः व्यवहार याइम्ह सदां सुखी जुइ धइगु खँ धम्मपदया चित्त वर्गय् थुकथं धयातःगु दु, ‘अगोचर, शुक्ष्म व मंदुथाय् वनीगु चित्तयात रक्षा याः । चित्तयात वसय् तलकि सुखी जुइ ।’

चित्तयात थःगु बसय् तये तसकं थाकु । गबलय् थःगु बसं चित्त पिहां वनी, उबलय् चित्त कुमार्गय् थ्यनी । सुरापान यायेगु इलय् नं गबलें चित्तयात स्थिर याये फइमखु । अय्लागुलु जूवनी । अय्लाखय् हे थःगु जीवन खंकी । थुकिं यानाः शत्रुं स्वयां ग्यानापुक हानी अय्लाखं याइ । वया लागिं अय्लाः हे शत्रु जुयाः दं वइ ।

थुकथं कुमार्गय् वंगु चित्तं अप्वः हानी याइ धयागु खँ थुगु गाथां क्यं । शत्रुं शत्रुया गुलि हानी याइ । व स्वयां अप्वः हानी कुमार्गय् वंगु चित्तं याइ । यक्व नलकि चिनि नं खाइसे च्वनी । थ्व धापू झीगु समाजय् दु । उकिं अप्वः धइगु नं छुं मजिउ । न्हियान्हिथं म्वायेत नसात्वँसा माः । तर मात्राछि नये त्वने मसलकि थुकिं नं ल्वगि याना बी ।

थःगु ल्वय् लंकेत माःगु वासः हे जूसां यक्वः नलकि असर याइ । आशक्तिं यानाः चित्त अस्थिर जुया बी । थुकिं याना भय ब्वलनी । तर अनाशक्त, स्थिर चित्त जूम्हेसित भय दइमखु । थुगु खँयात बौद्ध गाथाय् थुकथं कनातःगु दु—अनाशक्त, स्थिरचित्त व जाग्रीत चित्त जुया च्वनिम्हेसित भय जुइमखु ।

गुम्हेसिनं चित्तयात स्थिर याइ । शुक्ष्म मनयात रक्षा याइ । स्वेच्छाचारी चित्तयात दमन याइ । याकःचा वनीगु चित्तयात थःगु बसय् तइ, चंचं धाःगु चित्तयात रक्षा याइ, व सदां अनाशक्त व जाग्रीत जुइ । व छम्ह बुद्धिमान जुइ । थुगु खँयात थुगु गाथां यचुका बिउगु दु । बुद्धिमान मनुखं वाणकारं बाण तप्यंकु थें थःगु चंचं धाःगु, रक्षा याये थाकुगु चित्तया रक्षा याइ ।