धैर्यवान कुम्भघोषक
सुनिता मानन्धर
कोरोना भाइरसया कारणं हलिंन्यंकंया जीवन अस्तव्यस्त जुयाच्वंगु दु । आपालं मनूत सिनाच्वंगु दु । सकसियां नुगलय् ग्याःचिकु दु । पलखं हे भाइरस पुनीगु खः ला धइगु भय ब्वलनाच्वंगु दु । गुलिसिया छेँया हामा मन्त । गुलिसियां थःम्हं बुइकापिं सन्तान तकं मंत । काय सीगु घटना मांयात कने मफुगु ई तकं ब्वलन । लकस गर्खेसे च्वन । आपालं मनूत निराश जुल । नित्य कर्म याये अल्सि चाल ।
ई सदां छगू हे कथं न्ह्याइमखु । थ्व सत्यतायात थौंया परिस्थितिं बोध याकूगु दु । जीवनय् अष्टलोक धर्मं थाय् कयाच्वनी । उकिं थौंया ई संयमित जुया न्ह्यायेमाःगु ई खः । थुकथंया लकस थौं जक ब्वलंगु मखु । बुद्धकालय् नं थुकथंया लकस ब्वलंगु दु । अझ कुम्भघोषकं थःगु जीवनय् याःगु संघर्षया लकस थौं लुमंके बहःजू ।
छगू इलय् राजगृह नगरय् अहिवात ल्वय् ब्वलन । थुगु ल्वचं कयाः दकलय् न्हापां भुजिं सित । अनं पशुत सित । अले छेँया दासकर्मकार सित । थुगु ल्वय् छेँय्या नायःयात नं कल । सेठ व वया जहानयात नं ल्वचं दुःख बिल । ल्वचं कयेवं सकलें वाथावाथा कन । थःपिंत ल्वचं कःगु स्वयाः काय्यात ल्वय् पुनी धकाः ग्यात । काययात ल्वचं बचे यायेत इमिसं धाल, ‘पुता थ्व ल्वचं पुने न्ह्यः छ अंगः तछ्यानाः थनं बिसिउँ हुँ । छं जिमित वास्ता याना च्वनेमते । बिसिउँ हुँ । छ म्वात धाःसा जिमिसं फलानागु थासय् तया तयागु धन काः वा । अन जिमिसं पीगु कोटी धन गाः म्हुयाः स्वथना तयागु दु । धन कया लिपा छं याउँक जीवन हं ।’
कायम्हं मांबौया खँ न्यन । इमित बन्धना यानाः अनं बिसिउँ वन । व पर्वतया कापिइ वनां च्वं वन । अन झिंनिदँ च्वन । अबलय् ल्वय् नं न्हना वन । अले व थःगु छेँय् लिहां वल ।
झिंनिदँ लिपा लिहां वःम्ह वयात सुनानं म्हसीके मफुत । व मांबौपिंसं धन स्वथनातःगुपाखे वन । अन धन सुरक्षित जूगु खँ सीकल । वं छत्थुं धन लिकाये मजिउगु खँ वाःचायेकल । उकिं वं ज्यामि ज्या यानाः जीवन हनेगु बिचाः यात । वं थःत बिउगु ज्या कथं सुथ न्हापां गाडीवाला, किसि, सल चीपिं, छेँज्या याइपिं सकसितं थनेगु यात । वया सल इलय् दन । वयात च्वनेगु थाय् नं बिल । वं इमान्दार कथं थःगु ज्या यात ।
छन्हु जुजु विम्बिसारं वया सः ताल । सः तायेवं जुजुं व फुक्कं ज्ञान दुम्ह खः धइगु सीकल । थुगु खँयात जाँच यायेगु बिचाः यात । जुजुं छम्ह पुलिसयात छ्वया स्वके छ्वत । व छम्ह गरिबम्ह ज्यामि ज्या यानाच्वंम्ह धकाः जुजुयात सुचं बिल । तर जुजुं विश्वास मया । जुजुं व महान धनवानम्ह जुइमाः धइगु बिचाः यात । तर वया ज्याखं थुकियात मल्वल । जुजुं वया यथार्थ सीकेत उत्सुक जुल । थुगु इलय् छम्ह मिसां धाल, ‘महाराज जितः द्वःछि दां बिउसा जिं वया बारे सीका वये ।’
जुजुं वयात द्वःछि दां बिल । अनंलि व थः म्ह्याय् नापं भ्वाथःगु लं पुनाः नगरं पिहां वल । उपिं लँजुवाः पहः वयेक छखा छेँय् बास फ्वंवन । उगु इलय् आपालं मनूत दुगु जुयाच्वन । उकिं इमित कुम्भघोषकया छेँय् बास च्वनेत इनाप यात । इमित अगःचा मालां देगःचा लू थें जुल । इपिं कुम्भघोषकया छेँय् वन । कुम्भघोषकं बाय् बियेगु इच्छा यात । तर इमिसं कन्हय् सुथ न्हापां दनाखतं वने धकाः बाय् च्वन । कन्हय् जुइवं मामं कुम्भघोषकयात साक्क भोजन ज्वरे याना नकल । उकुन्हु नये धुंकाः अन हे बाय् च्वन । थुकथं छन्हु निन्हु धाधां अन हे च्वनाच्वन । छुं दिं लिपा म्ह्याय्या इहिपा नं वनापं यानाबिल ।
छन्हु उम्ह मिसां जुजुयात पौ छ्वल, पतिइ थकथं च्वयातःगु जुयाच्वन– ज्यामितसें नखः माने याः । गुम्हेसिया छेँय् नखः हनीमखु । वयात दण्ड बी धकाः घोषणा यानादिसँ । पौ ल्हातय् लायेवं जुजुं उकथं उजं बिल । उजं जूकथं नखः हनेमाल । ऋण कयाः जूसां जुजुया उजं पालना यायेमाल । न्ह्याथाय् जूसां छतका वा नितका दां कया हजि धकाः कुम्भघोषकयात नं धाल ।
कुम्भघोषकं पीगू कोटी धन दुथासं छतका दां कयाहल । वं उगु ध्यबा ससःमांयात बिल । ससःमामं नं उगु ध्यबा जुजुयात बिइके छ्वल । थःके दुगु ध्यबां नखः हन । छुं दिं लिपा जुजुं हाकनं उकथं हे उजं बिल । थुबलय् नं वं पीगु कोटी दां दुथासं छतका दां लिकया ससःमांयात बिल । उगु दां नं जुजुया ल्हातय् थ्यन । ध्यबा निगः ल्हातय् लायेवं जुजु व लानिं कुम्भघोषक महाधनी धयागु खँ सीकल । अले जुजुं वयात दरवारय् सतके छ्वल । मनूतसें वयात ज्वनेत स्वल । तर व माने मजू । लिपा ससःमामं ह्ययेकाः वयात दरवारय् ब्वना यंकल ।
दरवारय् थ्यनेव मां व म्ह्याय् निम्हं थःगु भेष हिला वल । जुजुं वयात न्यन, ‘छं छाय् धन सम्पत्ति सुचुका च्वनागु ’ जुजुया खँ न्यना व अजू चाल । वं थःयाके धन सम्पत्ति मदुगु खँ कन । जुजुं वयात माक्व ग्वाहालि यायेगु बचं बिइवं वं पीगु कोटी धन दुगु खँ कन ।
जुजुं वयात सलंसः गाडा बिल । वया दक्व धन लिकायेके बिल । व नगरय् दकलय् तःमिम्ह जुल । वयात सेठ स्थानय् तल । वयात तःधंगु सत्कार यात । जुजुं थ्व सकतां खँ तथागत बुद्धयात कन । जुजुया खँ न्यनाल् तथागतं धयाबिज्यात, ‘थथे यानाः जिविका हनेगु धयागु धार्मिक जिबिका हनेगु खः ।’
थन कुम्भघोषक धैर्यवान व्यक्ति खः । थः मांबौ मदयेक नं चित्त स्थिर यानाः जीविका हन । पीगू कोटी धन सम्पत्ति दयाः नं छतिं अभिमानी मजू । व प्रयत्नशील व धैर्यवानम्ह खः । निर्दोष ज्या याना कायकर्मादींयुक्तम्ह खः । उकिं तथागत बुद्धं धयाबिज्याःगु दु, ‘प्रयत्नशील, स्मृतिवान, शुद्ध ज्या याइम्ह व बिचाः यानाः ज्या याइम्ह संयमितम्ह धार्मिक जीवन यापन याइम्ह व अप्रमादीया झन् ऐश्वर्य बृद्धि जुइ । ’
LEAVE YOUR COMMENTS