चित्रकलाय् चिलाख जात्राया नायक

बहनिसिया इलय् जुइगु अप्वःथें जात्राय् छम्ह मनूयात चिलाख ज्वनाः वनेगु जिम्मेवारी बियातःगु दइ । उम्ह मनुखं विशेषकथं ज्वँसाय् मत च्याकाः जात्राया नगर परिक्रमा याकेगु याइ । थुकतं मत अर्थात चिलाख ज्वनाः जात्राय् संलग्न जुयाच्वनीम्ह उम्ह मनुखं मेपिंत जः बियाः लँ क्यनेगु याइ ।

मतया प्रचलन, मत च्याकेगु ज्वँसा व चिक सायेगु निंतिं छ्यलीगु ज्वलं नेवाः संस्कृतिइ विशेष महत्व दइ । संकिपा वा नाटकय् धकिंया लिउने च्वनाः ज्या याइपिनिगु भूमिकायात बेवास्ता यायेगु याना वयाच्वं थें थुकथं जात्राय् चिलाख ज्वनीम्ह मनूया भूमिकायात कयाः जात्राया अवधि तक बेवास्ता हे यायेगु यानाच्वंगु दइ ।

मेपिंत लँ क्यनीम्ह उम्ह मनूयात जात्राय् सहभागि अप्वःसिनं खनीमखु, खंसां वास्ता यानाच्वनी मखु, बांलाक दुवालाः स्वयेमाः अले जक वयात खनी । क्लाकार अजय देसारया चित्रकला दुनेया सार खः थ्व । वंगु माघ २० गते शुरु जुयाः फागुन ५ गते क्वचाःगु देसारया याकः चित्रकला ब्वज्या यल लाय्कू व योंग पिकासो संस्थां मंकाःकथं ग्वसाः ग्वःगु खः ।

ब्वज्याय् देसारया संस्कृतिइ आधारित २० पाः किपा ब्वज्याय् तयागु संग्रहालयं जानकारी बिउगु दु । छक्वः ब्वज्या स्वःवःम्हेसित हाकनं दोहोरे यानाः वयेगु वातावरण दयेकेत निश्चित ईया निंतिं थुकथंया ब्वज्या याना वयाच्वनागु यल लाय्कूस्थित यल संग्रहालयया प्रमुख सुरेश लाखें कनादिल ।

वय्कलं धयादिल, ‘संग्रहालयया नियमित ब्वज्यायालिसें निश्चित ईया निंतिं यानागु (अस्थायी ब्वज्या)यात नं निरन्तरता बिया वनेगु योजना दु ।’थम्हं जात्राया इलय् चिलाख ज्वनीम्ह मनूयात केन्द्रीत यानाः कियागु चित्र ब्वज्याय् तयागु कलाकार देसारं धयादिल । उम्ह मनूयात ‘जात्राया नायक’ शीर्षक बियाः उम्ह मनुखं ज्वनातःगु चिलाख मतया जलं जात्रा क्यनेत स्वयाच्वंगु खनेदु ।

थुपिं २० पाः चित्र स्वनिगःया थीथी नगरया जात्रा व पर्वय् केन्द्रीत जुयाच्वंगु दु । गुलिखे जात्रा लोप जुइफुगु खने दुगुलिं उकिया वास्तविकताया लु चित्रमार्फट क्यनागु कनादिल । वय्कलं धयादिल, ‘भविष्यय् जात्रा वा जात्राया प्रचलन चिला वंसां नं उगु इलय् अज्याःगु खँया जुइगु यानाच्वंगु वा उकथं जात्रा हनेगु चलन दुगु धइगु खँ न्हू पुस्तां थुइका कायेफइ ।’

चित्र पतिकं चिकं तयेगु निंतिं प्रयोग जुइगु थल फरक फरक आकारया दुगु खंके फइ । गुगुंलिइ प्यकुं लाःगु दुसा गुगुंलिं ग्वल्लाःगु व गुगुंलिइ हाकः लूगु थल चित्रय् दयाच्वंगु दु । अन दुगु स्वां बुट्टा वा मेगु बुट्टा व हे मतया माध्यमं दर्शकं खंके फइ । जात्राया गुलिखे खँ हिला वनाच्वंगु खने दुसां परम्परागत जात्रायात चित्रकलामार्फत क्यनेत स्वयागु वय्कलं धयादिल ।

वय्कःया कथं जात्राय् च्याकीगु मत (चिलाख)य् न्हापा न्हापा थें चिकं सायेगु निंतिं नया थलया प्रयोग जुइगु खः । थौंकन्हय् अज्याःगु थल तना वनेधुंकूगुलिं लः त्वनेगु बोटलय् चिकं तयेगु यानाच्वंगु वय्कलं धयादिल । जात्राया इलय् न्हापा परम्परागत वसः पुनेगु याना वयाच्वंगुलिइ बुलुहुं आधुनिक वसःया प्रयोग नं अप्वयाच्वंगु दु ।

वय्कलं धयादिल, ‘धाथें जात्राय् दयेमाःगु छु खः धइगु थुइकेत थ्व चित्रं ग्वाहालि याइगु आशा दु ।’कलाकार देसारं दक्वं चित्रय् मत अर्थात चिलाखया प्रयोग फरक फरक रुपय् यानादीगु दु । गुलिखे चित्रय् चिलाखय् मत च्याकातःगु दुसा गुलिखे चित्रय् छगू कुनं जः दुकयाः उगु थाय्यात जलं खयेकातःगु दु ।

गुगुं चित्रय् जः दुगु व खिउँगुया मिश्रण क्यनातःगु दुसा गनं खिउँसे च्वंगु छगू थासं वनाच्वंगु मतया जलं लाकीगु परिवर्तनयात क्यनातःगु दु । वय्कःयाकथं ब्वज्याय् तयातःगु चित्र अनुसन्धानय् आधारित खः । यल संग्रहालयय् जूगु ब्वज्या स्वःवःपिं आगन्तुकतय् अनुभव मेमेगु थासय् जुइगु ब्वज्याय् स्वयां फरक जूगु अनुभव वय्कःया दु ।

अप्वः थं ब्वज्याय् चित्रकार वा चित्रकलाय् रुचि तइपिं जूसां नं देसारया चित्रकला ब्वज्याय् सकतांकथंया आगन्तुक वःगु दु । वय्कलं धयादिल, ‘नेपाःमित जक मखसे संग्रहालय (म्युजियम) स्वयेत वःपिं विदेशीतय्सं नं उतिकं चिउताः चित्रकला स्वःगु खनेदु ।’

 

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS