विदेश वनीपिं नर्सया ल्याः अप्वल

लिपांगु स्वदँया दुने त्रिवि शिक्षण अस्पतालं करिब २०० नर्स विदेश पलायन जूगु दु । मेमेगु अस्पतालय् स्वयां बांलाःगु सेवा सुविधा बीगु अस्पतालया रुपय् म्हसीया वयाच्वंगु शिक्षण अस्पतालय् नं सन्तुष्ट जुइ मफयेवं नर्सत राजीनामा बियाः विदेश वनेगु क्रम अप्वया वःगु खः । लिपांगु न्यादँया दुने विदेश वनीपिं नर्सतय् ल्याः उच्च रुपं अप्वयेवं २०७१ पुसनिसें नर्सिङ विभागं व्यवस्थितरुपं रेकर्ड तयेगु यानाहःगु अस्पतालं न्ह्यथंगु दु ।

अस्पतालया कथं २०७१ पुसनिसें चैततक २२म्ह, २०७२ य् ५७ म्ह, २०७३ य् ६९ म्ह , २०७४ पुसतक ४५ म्ह नर्स पिहां वंगु दु । झण्डै ५० म्ह स्वयां अप्वः नर्स पिहां वनेगु प्रक्रियाय् दु । थुकथं राजीनामा बिउपिंमध्ये छुं नर्स स्थायी दरबन्दीइ नां पिकयाः पिहां वंगु खःसां नं अप्वःथें विदेश हे पलायन जूगु शिक्षण अस्पताल नर्सिङ विभागया निर्देशक कोपिला श्रेष्ठं कनादिल ।

वय्कलं धयादिल, ‘नेपाःया नर्सया निंतिं न्हापांगु गन्तव्य विदेश हे खः अले निगूगु महाराजगंजया शिक्षण अस्पताल खः तर नेपालय् पेशागत सुरक्षा, सम्मान व सुनिश्चित भविष्य मखंगु कारणं नर्सत पलायन जुइगु क्रम अप्वया वनाच्वंगु दु ।’मेमेगु अस्पतालय् स्वयां अप्वः नर्सिङ कर्मचारी दुसां नं अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डकथं छम्ह नर्सं सुसाःकुसाः यायेमाःगु मापदण्ड स्वयां अप्वः ल्वगि स्वयेमाःगु बाध्यता धाःसा शिक्षण अस्पतालय् अझं कायम दु ।

निर्देशक श्रेष्ठं हरेक महिनाय् स्थायी व करारय् तयातःपिं नर्सं राजीनामा बीगु क्रमं अस्पतालय् कर्मचारी व्यवस्थापन यायेत तसकं समस्या जूगु धयादिल । अस्पतालया प्रशासन प्रमुख गोविन्दबहादुर प्रधनं नर्सतय्गु पलायन क्रम अप्वया वनेवं हरेक खुलाय् करारय् नर्स तयेमाःगु बाध्यता दु धयादिल । ‘देशय् नर्सया निंतिं अपेक्षा याःकथंया व्यवस्था जुइ मफयेवं विदेश वनेगु क्रम अप्वया वनाच्वंगु दु, नर्सयात प्रशासनिक जिम्मेवारी, उचित पारिश्रमिक, पेशागत सममान व सुरक्षाया आवश्यक दु’, वय्कलं बः बियाादिल ।

उगु अस्पतालया योजना तथा निर्माण विभागया प्रमुख दीपक तिवारीं आः नं सरकारं थन स्थायी दरबन्दीया कोटा थपे मयाःतले थज्याःगु समस्या वया हे च्वनी धयादिल । वय्कलं धयादिल, ‘थन मेमेगु अस्पतालय् स्वयां बांलाःगु सेवा सुविधा दु, नेपाल सरकारं क्वःछिनातःगु सेवा सुविधाय् नं अतिरिक्त १० प्रतिशत तलब थप यानाः बी, जिमित नर्स व प्राविधिकया थप ५०० दरबन्दी आवश्यक दु धकाः माग याना वयाच्वनागु दु ।’स्वसः व झिंन्हय्म्ह स्थायी दरबन्दी व निसः व चय्स्वम्ह करारय् नर्स कर्मचारी दु ।

अस्पतालं विस्तार याना यंकाच्वंगु सेवाकथं थप दरबन्दीया आवश्यक दु । छुं दिं न्ह्यः जक थीथी झिंछगू बुँदाया माग तयाः देय्न्यंकंया नर्सत आन्दोलनय् कुहां वःगु खः । स्वास्थ्य मन्त्रालयया न्हूगु संरचनाय् बिस्कं महाशाखा लगायत ११ गू बुँदाया माग तयाः नेपाल नर्सिङ संघं वंगु पुस २७ गतेनिसें देय्न्यंकं चरणवद्ध रुपं आन्दोलनय् कुहां वःगु खः ।सरकारं जायज मागया अविलम्ब संबोधन यानाः नर्सया पेशागत सुरक्षा व उचित व्यवस्थापन यायेमाःगु निर्देशक श्रेष्ठया जोड दु ।

आन्दोलनय् कुहां वःपिं नर्सतय्सं थःपिनिगु माग पूरा मजूगु धासें वंगु माघ १ गतेनिसें ३ गतेतक न्हिं स्वघौ ज्या त्वःताः विरोधय् कुहां वयाच्वंगु खः । चरणवद्ध आन्दोलनया झ्वलय् वयां लिपा दक्वं अस्पताल व शैक्षिक संस्थाय् सुथय् ८ निसें ४ ताःतकया सिफ्टय् मवनेगु धाःगु खः । तर थ्व दथुइ माघ ७ गते सरकारी पक्ष व संघया दथुइ जूगु वार्ता लिपा नर्सतय् आन्दोलन स्थगित जुल ।आन्दोलनया हे झ्वलय् वंगु पुस २६ व २७ गते हाकुगु कापतं चिनाः ज्या याःपिं नर्सतय्सं पुस २८, २९ व ३० गते दक्वं अस्पताल व शैक्षिक संस्थाय् सुथय् १० निसें ११ ताःतक ज्या यायेगु त्वःतूगु खः ।

जनतायात गुणस्तरीय नर्सिङ सेवा बीगु निंतिं नेपाल सरकारं दयेकूगु ‘नर्स विरामीया अनुपात’ दक्वं अस्पतालय् फक्व याकनं लागू यायेमाःगु, निजी स्वास्थ्य संस्थाय् ज्या याइपिं नर्सयात तहगतरुपय् उचित पारिश्रमिक बीमाःगु, स्वयमसेविकाया नामय् नर्सयात जुइगु श्रम शोषण बन्द यायेमाःगु, सार्वजनिक–निजी–साझेदारी क्षेत्रया सहकार्ययात प्रवद्र्धन यानाः स्कुल व उद्योगय् गुणस्तरीय नर्सिङ सेवा उपलब्ध याकेमाःगु थेंज्याःगु माग संघं न्ह्यःने हःगु खः ।

श्रम ऐन, २०७४ तुरन्त लागू यायेमाःगु, दुर्गमय् ज्या याइपिं नर्सयात उचित पारिश्रमिक व सुरक्षाया प्रत्याभूति जुइमाःगु, योग्यता दये धुंकूगु नर्सिङ कर्मचारीयात वृत्तिविकासया निंतिं प्रष्ट खाका तयार यायेमाःगु, योग्यता दये धुंकूपिं अनमीयात स्टाफ नर्स, स्टाफ नर्सयात स्नातक नर्सिङ, स्नातक नर्सिङयत स्नातकोत्तर नर्सिङ व स्नातक नर्सिङयात पीएचडीतक अध्ययनया निंतिं तलबी अध्ययन विदाया व्यवस्था यायेमाःगु थेंज्याःगु माग संघं न्ह्यःने हःगु दु ।