‘नागरिक एपय् सुरक्षा खतरा दु’

येँ (नेपालभाषा टाइम्स) – सरकारं छुं न्हि न्ह्यः हःगु ‘नागरिक एप’य् सुरक्षाया खतरा दुगु खँ आईटी विज्ञतय्सं धाःगु दु । सरकारी सेवा एकीकृत रुपं बीगु ताः तयाः सरकारं परीक्षणया निंतिं थ्व ऐप सार्वजनिक याःगु खः । तर साइबर सुरक्षाविज्ञतय्सं धाःसा थ्व एपय् विश्वसनीय सुरक्षा उपाय नाला मतःगु खँ धाःगु दु ।

सरकारं सछिगुलिं मल्याक सरकारी सेवा बीफइ कथं थ्व एप तयार याःगु खः । थुकिं आःयात प्यान नम्बर कायेगु लिसें नागरिकता, राहदानी, मतदाता परिचयपत्र, नागरिक लगानी कोष, सञ्चयकोष, शैक्षिक उपलब्धि सम्बन्धी विवरण स्वये फइ । तर विज्ञतय्सं थ्व एपपाखें नागरिकतय्गो प्य तयेमाःगु डाटा हे खुया काये फइगु खतरा दुगु खँ धाःगु दु। साइवरविज्ञ विजय लिम्बुं बीबीसीलिसे खँ ल्हासें धयादीगु दु, ‘थ्व एपय् सेक्युरिटी फिचर मदुगु ला मखु, तर मोबाइल एपय् सुरक्षा मापदण्ड कथं गुगु फिचर दयेमाःगु खः, उकथं दुगु खनेमदु ।’

वय्कलं क्वातुगु सुरक्षा सम्बन्धी उपाय नालामतःगुलिं थ्व एपपाखें हे नागरिकतय् गोप्य सुचं पिहां वनीगु सम्भावना दुगु खँ धयादीगु दु । अथेहे थ्व एपय् यक्व सरकारी निकायया डाटा दइगुलिं साइबर आक्रमणकारीतय्सं छगू हे एपपाखें यक्व सरकारी ज्याकुथिइ हमला याये फइगु खँ नं वय्कलं कनादिल । आःयात थ्व परीक्षण संस्करण जुइगुलिं लिपा पूर्ण संस्करण हइबलय् सुधार यानाः हइगु आशा नं वय्कलं यानादीगु दु ।

मेखे साइबर कानुनविद् अधिवक्ता टंक अर्यालं सरकारं परीक्षणया निंतिं धाःसां आः हे नागरिकतय्त थ्व एपपाखें सेवा का धयाच्वंगुलिं थुकी दुहां वंपिं नागरिकतय् गोप्य डाटा नं पिहां वनीगु खतरा आः हे दुगु खँ धयादीगु दु । ‘बिटा भर्सन धायेवं थुकी न्हापा हे समस्या दु धयागु कथं हे खः । उकिं आः हे थ्व एप मार्फत छ्वःगु सुचंया सुरक्षा खतराय् दु धायेमाः’ वय्कलं धयादीगु दु। वय्कलं सरकारं थुकिया डाटा गन तइगु, उकिं सुया सुया पहुँच दइ धयागु खँ स्पष्ट यानाः न्हापां हे सुरक्षाया उपाय नालेमाःगु बिचाः नं तयादीगु दु ।

तर सरकारी अधिकारीत धाःसा थ्व एपय् सुरक्षाया खतरा दु धयागु खँ माने यायेत तयार मदुनि । सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयया सहसचिव अनिलकुमार दत्तं थ्व एप पूवंक सुरक्षित दुगु दावी यासें धयादीगु दु, ‘थ्व ऐपयात निगू साइबर सेक्युरिटी अडिटरपाखें परीक्षण याकागु दु, उकी थ्व ऐप सुरक्षित हे खनेदुगु दु ।’ वय्कलं थ्व एपया डाटा सिंहदरबारय् च्वंगु राष्ट्रिय सूचना प्रविधि केन्द्र दइगु खँ धासें थुकी दुगु छम्हेसिया विवरण मेपिंसं स्वये मफइगु दावी वय्कलं यानादीगु दु ।