प्यदँ न्ह्यः न्हूगु संविधान घोषणा याःगु न्हि कथं असोज ३ गतेयात राज्यपाखें संविधान दिवस घोषणा यात । स्वदँ तक संविधान दिवस धकाः सरकारं सामान्य ज्याझ्वः यानाः हनाच्वंगु खः । थुगुसी धाःसा सरकारं संविधान दिवस हनेत फुक्क नेपाःमितय्त उर्दी हे जारी यात ।
सरकारया उर्दी खः – ‘छेँय् छेँय् दिपावली यानादिसँ, नेपाःया ध्वाँय् ब्वयेकादिसँ अले संविधान दिवसया लसताय् जुइगु ¥यालीइ नेपाःया ध्वाँय् दुगु टी–सर्ट फिनाः ब्वति कयादिसँ ।’संविधानं आदिवासी जनजाति, मधेशी, मुस्लिम, मिसा, दलित व अल्पसंख्यक जनताया माग सम्बोधन मयासें हथासं जारी याःगु संविधान जूगुलिं थुकिया अपनत्व अझ नं पूर्ण रूपं फुक्क नेपाःमितय्सं कायेफयाच्वंगु मदुनि ।
थ्व हे ग्याचिकुं यानाः सरकारं न्हापा लिपा याइगु सामान्य इनाप स्वयां पाक्क संविधान दिवस हनेत उर्दी हे जारी याःगु खः । संविधान दिवस हनेगु वा महनेगु, यदि हनेगु हे खःसा गुकथं हनेगु धइगु सार्वभौम जनताया स्वविवेक व स्वइच्छाया खँ खः । थुगुसी सरकारी कर्मचारी लगायतं संविधान दिवसयात दिपावली यानाः हंसां अधिकार प्राप्तिया निंतिं आन्दोलित समुदायपिंसं धाःसा थुगु न्हियात आन्दोलनया निरन्तर दनी धइगु संकेत बी कथं ज्याझ्वः यात ।
यदि राज्य थः बल्लाःसा अन थः नागरिकतय् निंतिं छुं नं कथंया उर्दी जारी यायेमाःगु आवश्यकता दइमखु । तर सरकार गुबले थः कमजोर जूगु महशुस याइ, उबलय् थज्याःगु खँ क्वचिनेगु कुतः याइ । संविधान दिवसाया झ्वलय् दिपावली यायेगु खँ जक मखु । चलचित्र हलय् व पशुपति देगःया परिसरय् सनिलया आरती सुरु जुइ न्ह्यः राष्ट्रिय गान हायेके माःगु नियमपाखें नं थ्वहे संकेत याइ ।
राष्ट्र नाप स्वापू दुगु बाहेक मेमेगू इलय् नं राष्ट्रिय गान हायेकेगु नियम हयाः सरकारं थः तसकं राष्ट्रवादी धकाः क्यनेगु कुतः यात । जबर्जस्ती देशभक्ति भावना ब्वलंकेत सरकारं थुगु नियम हयेवं विवादया घेराय् लात । अन्ततः चलचित्र हलय् थ्व नियम कायम जुयाच्वंसां पशुपतिइ आरती याइगु इलय् राष्ट्र गान महायेकू ।
यदि राज्य थः बल्लाःसा अन थः नागरिकतय् निंतिं छुं नं कथंया उर्दी जारी यायेमाःगु आवश्यकता दइमखु । तर सरकार गुबले थः कमजोर जूगु महशुस याइ, उबलय् थज्याःगु खँ क्वचिनेगु कुतः याइ ।
मानवशास्त्री सुरेश ढकालया मिखाय् सरकार थः कमजोर जूगु इलय् नागरिकत राज्य प्रति बफादार जूगु क्यनेत थज्याःगु गतिविधि याइ ।
संविधान दिवस हनेत सरकारं उर्दी जारी याःगु घटना जुइमाः वा राष्ट्र गानया सवालय् जुइमाः, निगुलिं विषयलय् सरकारया उजं बांलाक पालना मजुल ।
राज्य गुलि कमजोर जुजुं वनाच्वंगु दु धइगु संकेत खः, थ्व निगू घटना । आः थुलि याना नं जनता थःप्रति नतमस्तक मजूगुलिं राज्य ‘मण्डले’ प्रवृत्तिइ कुहांवःगु दु ।शनिवाः भरतपुरय् ‘नेपालया निंतिं नेपाली’ पुचःया अभियन्ता ज्ञानेन्द्र शाहीयात सत्ताधारी पार्टीया युवा संगठनया कार्यकर्तातय्सं आक्रमण यात ।
भ्रष्टाचार, वेथिति व लुटतन्त्रया विरुद्ध नागरिक खबरदारी सभा यायेत्यंगु इलय् शाहीयात आक्रमण याःगु खः । छुं ई न्ह्यः जक नेकपा सम्बद्ध संगठनतय्सं चितवनय् जुजुवादीतय् ज्याझ्वः याकेमबीगु धकाः व्यक्तव्य पिथंगु खः । ज्ञानेन्द्र शाही नं जुजुवादी जूगु धासें नेकपाया कार्यकर्तातय्सं सभा जुइ न्ह्यः आक्रमण याःगु खः ।
शाही जुजुवादी जुइफु वा वयाः बिचारधारा मेगु छुं जुइफु । तर बिचाः ज्वः मलाः, सरकारया विरोध जुल धकाः सत्ताधारी पार्टीया कार्यकर्तातय्सं छम्ह व्यक्तियात आक्रमण याइगु धाइगु छगू लज्जाया विषय खः । थ्वस्वयां न्ह्यः बाँकेया खजुराय् नं नेकपाया कार्यकर्तातय्सं प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली कांग्रसेया जिल्ला सभापति किरण कोइरालायात आक्रमण यानाः घाःपा यानाबिल ।
न्हापा पञ्चायतया इलय् जक थःगु विरोध याइपिंत राज्यया स्रोत साधन छ्यलाः मण्डलेतय्सं आक्रमण याकीगु खः । पञ्चायत शासन अलोकप्रिय व कमजोर जुइवं इमिसं क्यनीगु हथकण्डा नं थज्याःगु हे खः । थौं दुइ तिहाई मत दुगु सरकार नं थःगु ज्यापाखें लोकप्रियता हासिल यायेमफेवं राज्यया स्रोत साधनया दुरुपयोग यासें थःपिनि विरोध याइपिंत आक्रमण तकं यायेगु ज्याय् कुहांवःगु दु ।
घाराघुरु यानाः हःगु संविधान प्रति फुक्क जनतां अपनत्वबोध यायेमफया राज्य प्रतिया आक्रोश दयाच्वंगु इलय् सरकारया ज्याखँपाखें झन् असन्तुष्टि अप्वयावनाच्वंगु दु । मतया ल्याखँ तसकं बल्लायेमाःगु सरकारं जनताया आधारभूत ज्या तकं सन्तोषजनक रुपं यायेफच्वंगु मदु । थ्वहे कारणं जनता निराश जुयावनाच्वंगु खः ।
बजाः व्यवस्थापन यायेमफयाः बजाः भावं सर्गः थीधुंकल, बिरामी जुयाः बसय् च्वना वःम्ह मनू जामया हुनिं लँय् सीमाःगु अवस्था दु । आख ब्वने थासय् क्वःछिनातःगु स्वयां दब्बल ध्यबा कयाः व्यापार यानाच्वसां कारवाही यायेफुगु मखु, कच्चा सामान छ्यलाः दयेकातःगु पुल व सतक पूवने न्ह्यः स्यांसां अज्याःम्ह ठेकेदारयात हे न्हून्हू ठेक्का बियाः राज्यं पुरस्कृत यानाच्वन ।
भ्रष्टाचार सरकारी ज्याकुथि जक मखु मन्त्रीया कोठाय् कोठाय् तकं थ्यनेधुंकूगु दु । छगूया लिपा मेगू यानाः आम जनतायात निराश यानाच्वंगु थुगु सरकारं आः थःगु कमजोरीयात सुच्केगु निंतिं देशभक्ति व राष्ट्रवादीया पञ्चायति तरिका अंगिकार यानाच्वंगु दु । वहे पञ्चायती शैलीं थः प्रति न्ह्यसः थनिपिंत आक्रमण यायेगु लगायत तसकं निकृष्ट ज्या यायेगुपाखे राज्यं थःगु सम्पूर्ण ध्यान केन्द्रित यानाच्वंगु दु ।
लोकतन्त्रय् छगू तसकं बांलाःगु पक्ष धइगु सरकारयात न्ह्यसः न्यनेदइगु व जनताप्रति राज्य उत्तरदायी जुइगु खः । तर जब सरकारं जनताया न्ह्यसः न्यने चाहे जुइमखु, जनताप्रति उत्तरदायी जुइत अस्वीकार याइ लोकतन्त्र खतराय् लाइ । सरकार प्रति न्ह्यसः थनिपिंत जब दमन यायेत स्वइ तब लोकतन्त्रया अवस्था तसकं कमजोर जुयावनी ।
थौं सरकारप्रति न्ह्यसः थनीपिं आक्रमणया शिकार जुयाच्वंगु दु, सरकारं थःगु खँ न्यंकेगु निंतिं जर्बजस्ती उर्दी जारी यायेगु यानाच्वंगु दु, जनता प्रति उत्तरदायी जुइत राज्य अस्वीकार यानाच्वंगु दु । थ्व सकतां ज्यां राज्य गुलि कमजोर जू जूं वनाच्वन धकाः क्यनाच्वंगु दु । थौंया इलय् राज्य कमजोर जुइगु धइगु लोकतन्त्र खतराय् लानाच्वंगु लक्षण खः ।
LEAVE YOUR COMMENTS