साइबर अपराध ल्याय्म्हतय् ल्याः अप्वः
देशय् सामाजिक संजालया प्रयोग अप्वया वंलिसे साइबल अपराधया घटनात नं अप्वया वनाच्वंगु दु । लिपांगु इलय् सामाजिक संजालया प्रयोग अप्वया वनाच्वंगु अवस्थाय फेसबुक, ट्विटर, भाइबर व गुगल थेंज्याःगु संजालय् न्हू न्हूगु खाता चायेकाः मनुखं ध्यबा लुटे यायेगु, छम्हं मेम्हेसिया हैसियत हे मदयेकाबीगु थेंज्याःगु घटना अप्वया वनाच्वंगु दु ।
महानगरीय अपराध महाशाखाय् चालु आर्थिक दँय् साइबर अपराधसम्बन्धी जक १,५७० गू उजुरी दर्ता जूगु दु । महाशाखाया प्रमुख नापं प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक सहकुलकुमार थापां सामाजिक संजाल फेसबुक, ट्विटरय् चिठ्ठा लात धकाः छगू करोड तका तक ठगी याःगु उजुरी महाशाखाय् वःगु जानकारी बियादिल ।
‘विदेशय् च्वनाः सामानछ्वया हयाबी, ध्यबा छ्वया हयादिसँ धकाः तकं ठगे यायेगु ज्या जुयाच्वंगु दु’, वय्कलं धयादिल । महाशाखाया कथं ल्याय्पुस्तायापिं अप्वः ल्याखय् साइबर अपराधय् संलग्न जुयाच्वंगु दु । थुकीमध्ये नं १० निसें २० दँ उमेर समूहया २२ दशमलव शुन्य ५ प्रतिशत, २० निसें ३० दँ उमेर समूहया ३९ दशमलव ९२ प्रतिशत, ३० निसें ४० दँ उमेर समूहया २९ दशमलव ९१ प्रतिशत व ४० निसें ६० दँ उमेर समूहया ७ दशमलव ९८ प्रतिशत व्यक्ति साइबर अपराधय् लगे जुयाच्वंगु दु ।
अपराध महाशाखा अन्तर्गत साइबल शाखाया प्रमुख प्रहरी निरीक्षक लिलाराज डाँगीं मनुखं अनावश्यक रुपय् म्वाःमदुगु खँ सामाजिक संजालय् पोष्ट याइगु कारणं साइबर अपराध अप्वया च्वंगु धयादिल । ‘सामाजिक संजालय् निःशुल्क डाउनलोड यायेगु वा स्वयेगु धइगु जुइ, तर अनावश्यक खँ स्वइबलय् वा डाउनलोड याइबलय् साइबल अपराध अप्वः जुइगु यानाच्वंगु दु’, वय्कलं धयादिल ।
साइबर कानूनया बारे विद्यालय, कलेज व क्याम्पसय् शिक्षा बीमाःगु आवश्यक जूगु महाशाखां न्ह्यथंगु दु । साइबर अपराधया मुद्दाय् ३५ न्हुया दुने सत्यतथ्य सुचं अदालतय् दर्ता याये माःगु प्रावधान दु । महाशाखां साइबर अपराधय् १,५७० गू उजुरी दर्ता जूसां नं ६७ म्हेसिया विरुद्ध मुद्दा न्ह्याकूगु दु ।
थुकीमध्ये सामाजिक संजालपाखे ४२, ह्याकिङ याःपिं च्याम्ह, लाक्वपाक्व एसएमएस छ्वःपिं गुम्ह, युट्युबय् ययःथे पोष्ट याःपिं स्वम्ह व नक्कली कम्पन िदयेकाः मेपिनिगु आर्थिक खाताय् जालसाजी याःपिं न्याम्हेसिया विरुद्ध मुद्दा दर्ता जुयाच्वंगु दु । अथे हे आर्थिक दँ २०७३÷०७४य् १,१९७ गू उजुरी दर्ता जूगुलिं जम्मा नीखुम्हेसिया विरुद्ध मुद्दा चले याःगु दुसा आर्थिक दँ २०७४÷७५ य् १,४८२ गू उजुरी दर्ता जूगुलिइ ख्वीच्याम्हेसिया विरुद्ध मुद्दा दर्ता जूगु महाशाखां न्ह्यथंगु दु ।
महाशाखाया प्रमुख थापां साइबर ऐन दयेकेगु ज्या मजूगुलिं मुद्दा चले यायेगु सम्बन्धय् छुं समस्या दुगु धयादिल । आः साइबर अपराधयात महाशाखां विद्युतीय कारोबार ऐन अन्तर्गत कारवाही याना वयाच्वंगु दु । विद्युतीय कारोबार ऐेन अन्तर्गत साइबर अपराध याइपिंत न्यादँ तकया जेल सजाय वा छगू लाख तका जरिवाना वा निगुलिं सजाय जुइगु व्यवस्था दु ।
साइबर अपराधया कारणं मनुखं छेँ बुँ मदयेकाः च्वनेमालीगु, आखः ब्वनेगु हे स्यनीगु, आत्महत्या थेंज्याःगु घटना तक अप्वया वनाच्वंगु महाशाखाया तथ्यांकय् न्ह्यथनातःगु दु । नेपाल प्रहरीं लिपांगु इलय् साइबर अपराधया घटना अप्वया वनेवं केन्द्रीय साइबर ब्यूरो तकं स्थापना याःगु दु ।
प्रहरी महानिरीक्षक सर्वेन्द्र खनालया विशेष सक्रियताय् २०७५ सालय् केन्द्रीय साइबर ब्यूरोया स्थापना जूगु खः । प्रहरी प्रवक्ता प्रहरी नायब महानिरीक्षक विश्वराज पोखरेलं प्रविधिया विकासलिसें सामाजिक संजालपाखें जुइगु अपराध नियन्त्रणया निंतिं साइबर ब्यूरो स्थापना यानागु धयादिल ।
साइबर ब्यूरो थौंकन्हय् भोताहितिं संचालन जुयाच्वंगु दु । स्रोत व साधनया अभावया कारणं साइबर ब्यूरों साइबर घटनाया बारे पूर्ण अनुसन्धान याये मफुसां नं छुं घटनाया धाःसा अनुसन्धान याना वयाच्वनागु ब्यूरो प्रहरी प्रहरी नायब महानिरीक्षक विकास श्रेष्ठं जानकारी बियादिल । ‘समुदाय प्रहरी साझेदारी’ ज्याझ्वलं साइबर अपराध न्यूनीकरणय् तःधंगु ग्वाहालि जू वनीगु विश्वास प्रहरी प्रधान ज्याकूया दु ।
LEAVE YOUR COMMENTS