ने. सं. ११४४ कछलागा पारू -

बुद्धया बारे भ्रम न्यंकूगु संकिपा

च्यादँझिदँ न्ह्यःया तिनि खँ खः । छगू हिन्दी फिल्मय् तथागत भगवान बुद्धया जन्म भारतय् जूगु खः धकाः न्ववानातःगु कारणं नेपालय् विरोध जुल । व फिल्मया नां “चांदनी चोक टु चाइना” खः । विरोधया सः थ्वयेवं सम्बन्धित पक्षं उगु अंश चिइकेत सहमति यात । नेपालय् ला लिकात, तर भारत लगायत संसारया मेमेगु देशय् गथे खः अथे हे तयातल ।

डिभीडि वा टेलिभिजन भर्सनय् नं गथे खः अथे हे तल । आः नं युट्युबय् “चांदनी चोक टु चाइना” स्वल धाःसा गथे खः अथेहे तयातःगु खंकेफइ । आः उकियात हीके बीम्ह सु ? अथे हे तुं छक्वः भारतया छगू टेलिभिजन च्यानलय् क्यंगु छगू सिरियलय् कबीर बेदी नांयाम्ह छम्ह कलाकारं न्ववाःगु डाइलगं तथागत बुद्धया अवमूल्यन जुल धइगु खँ पिहां वल ।

अले विवाद ब्वलन । डाइलग न्ववाःम्ह कबीर बेदी लगायत उगु सिरियलया निर्माता—निर्देशकं थ्व मचायेक व मसीकं जूूवंगु खः धकाः क्षमा नं फ्वन ।विश्वविख्यात फिल्म निर्देशक बर्र्नार्डो ब्रटोलुचीं नं छक्वः अथे हे याःगु दु । नेपालय् शुटिंग याःगु उगु फिल्मया नां “लिटिल बुद्ध” खः । महामानव बुद्धयात गौण मानव बोध याकीगु नामं यानाः नेपालय् हे शुटिंग जूगु उगु फिल्मयात कयाः तच्वयेक विरोधया सः थ्वल ।

शुटिंग हे तकं दिकेमाःगु स्थिति वल । अले निर्देशक ब्रटोलुचीं नं फिल्मया नां हिला “लिटिल लामा” तये धकाः सहमति यात । सहमति जूगु कारणं शुटिंग ला सम्पन्न जुल तर सहमति कायम मजुल अले सहमति कायम मजूबलय् धाःसा सुनां छसः हे मतः । तथागत बुद्धया बाखनय् संसार न्यंकभनं फिल्म दयेकेगु कुतः जुयावयातुं च्वंगु दु, अले बुद्धया बारे भ्रम न्यंकेगु ज्या नं जारी हे जुयाच्वंगु दनि ।

हलिउड व बलिउडय् भगवान बुद्ध व बुद्धकालिन बाखं वा बौद्ध बाखनय् आधारित फिल्म यक्व दयेकूगु दु । जर्मन लेखक हर्मन हेस्सेया अंग्रेजी उपन्यास “सिद्धार्थ”या लिधंसा कयाः दयेकूगु “सिद्धार्थ” नांयागु अंग्रेजी भाषाया फिल्मय् भारतीय अभिनेत्री सिमी ग्रेवालं पचिनांगा जुयाः दृश्य बिउगु कारणं विवादास्पद नं जुल ।

थुकी भारतया विख्यात अभिनेता शशी कपुरं मेनरोल म्हितातःगु दु । भारतय् हे दयेकूगु “आम्रपाली” फिल्मय् अम्बपालीयात अजातशत्रुया हिरोइनया रुपय् प्रस्तुत यानातःगु दु जबकि अम्बपालिया गर्भ जुजु विम्बसारयागु खः । भारतया नांजाःम्ह अभिनेता शाहरूख खान थम्हं निर्माण याःगु “अशोका” फिल्मय् सम्राट अशोकयात छम्ह मिसाया मतिनाय् दुबिनाच्वंम्ह जुजुया रुपय् जक क्यनातःगु दु ।

जबकि “अशोका”यात धर्मगुरु दलाइ लामां नं स्वःगु खः अले तारीफ नं याःगु खः धकाः बय्बय् नं यात तर फिल्म धाःसा उलि तारीफ मजूगु खँ सुचुके मफुत । “तृषाग्नी” नांयागु थःगु हिन्दी फिल्मय् बौद्ध विहारय् च्वनाच्वंपिं भिक्षु व भिक्षुणी दथुइ येचास्वापू तःगु लु तयातःगु दु । नाना पाटेकर व पल्लवी जोशी दथुया थ्व लु नं आलोचनाया शिकार जुल ।

फिल्मया पर्दाय् बुद्ध व बौद्ध बाखंयात बेक्वयेका क्यनीगु धइगु हलिउड बलिउडया छुं न्हू खँ मखु । बुद्ध व बौद्ध बाखनय् यक्व फिल्म पिहां वयेधुंकूगु दु । उकी मध्ये हलिउडया “कुन्दन” नांयागु फिल्मय् तिब्बतया बौद्ध धर्मावलम्बी प्रति सद्भाव क्यंगु कारण अमेरिकां आलोचना यात ।

विश्वविख्यात फिल्म निर्देशक मार्टिन स्कोर्सिसं दयेकूगु थ्व फिल्मय् हलिउडया नांजाःम्ह हिरो हेरीसन फोर्डं मेन रोल म्हितातःगु दु । अले थ्व फिल्मया स्क्रिनप्ले नं अभिनेता फोर्डया तिरिमय्जु मेलिसा मेथिसनं हे तयार याःगु खः । च्वमि मेथिसन स्वतन्त्र तिब्बतया समर्थक जूगुलिं “कुन्दन” फिल्मयात अमेरिकी सरकारं बेक्वः मिखां स्वःगु खः ।

“कुन्दन” नांयागु फिल्म अमेरिकाया बेक्व मिखाया कारणं विवादय् लातसा “हलिउड बुद्ध” नांयागु छगू फिल्म धाःसा थःगु प्रस्तुति शैलीया कारणं विवादय् लात । झिदँ–झिंन्यादँति न्ह्यः पिदंगु थ्व फिल्मया निर्देशक फिलिप कालाण्ड खः । थ्व “हलिउड बुद्ध” फिल्मया प्रचार सामग्रीइ तथागत बुद्धयात अपमानजनक रुपय् प्रस्तुत यानातःगु खः ।

उकी छम्ह सामान्य मनुखं बुद्धया शिरय् च्वनाः सल गये थें गयाच्वंगु लु तयातःगु खः । संसारं हे शान्तिया दूत धकाः माने यानातःम्ह तथागत बुद्ध असिम श्रद्धाया पात्र महामानव तथागत बुद्धया शिरय् अथे मनू च्वनाच्वंगु तस्वीरं यानाः उगु फिल्म तःधंगु विवादय् लाःगु खः ।

‘हलिउड बुद्ध’ नांयागु उगु फिल्मया बाखं कथं हलिउडया छम्ह फिल्म निर्मातां थः च्वनेया निंतिं छखा छेँ दयेकी तर अचानक व छेँ लखय् दुनीगु इलय् अन बुद्ध मूर्तिया शिर खनेदइ अले उकी हे गयाः थःगु ज्यान जोगे याइगु लु क्यनातःगु दुसा थुकथं थुकी बुद्धयात उद्धारकर्ताया रुपय् क्यनेगु कुतः यानातःगु खः ।

बाखं न्ह्यागु हे जूसां पोस्टरय् बुद्धयात अपमानजनक रुपय् प्रस्तुत याःगु धइगु पाय्छि मखु धकाः हे धाल ।फिल्मय् भगवान बुद्धयात भ्रामक रुपं प्रस्तुत याइ धकाः हे जुइमाः फिल्मया पर्दाय् बुद्धया रुपय् अभिनय वर्जित यानातःगु दु । भिक्षु अश्वघोष महास्थवीरं छक्वः धयाबिज्यागु दु कि “बुद्ध शिक्षा धयागु विलासिताया विरोध जक मखु वा बौद्ध ज्ञानया अति प्रचार जक नं मखु अपितु जीवनयात सुमार्गय् न्ह्याकेगु नं खः ।

अले तथागत बुद्धया ३२ महापुरुष लक्षण व ८० व्यञ्जनयात सुनां नं अभिनयया माध्यमं क्यनेगु सम्भव मदु ।” अश्वघोष महास्थवीरया थ्व धापुतिं हे स्पष्ट जूकि पर्दाय् बुद्धया अभिनय छु कारणं वर्जित यानातःगु जुइमा धइगु खँ, अले फिल्मय् भगवान बुद्धयात अभिनयया माध्यमं क्यनेबलय् थ्व रमझमया विषय जूवनेफु धइगु नं छगू मेगु कारण जुइफु ।

थुकिं बुद्धया अस्तित्व व बुद्ध प्रतिया आस्थाय् घाःलाकेफु । बुद्धया महामानवतायात थज्याःगु खं बांमलागु लिच्वः लाकेफु । थुकिया छगू बःचाधंगु दसु कथं नेवाः फिल्म “चाण्डालिका”या छकुचा लुयात कायेफु ।

थुकी तथागत बुद्धं चाण्डालिकायात सम्बोधन याइबलय् मय्जु धकाः सम्बोधन याःगु क्यनातःगु दु । तर वसपोलं उपासिका वा अनागारिका धकाः जकं सम्बोधन याःगु खःसा बांलाइगु खः ला धका न्ह्यसः ब्वलनाच्वंगु दु । थथे हे लाःथेपाःथे जुइ धकाः हे फिल्मया पर्दाय् तथागत बुद्धयात क्यने मजिउ धकाः धयातःगु जुइमाः ।