ने. सं. ११४४ कछलागा तृतीया -

कन्हसंनिसें जंगबहादुरया मुलुकी ऐन प्रतिस्थापन

येँ – जंगबहादुर राणां १६५ दँ न्ह्यः लागू याःगु मुलुकी ऐन कन्हसंनिसें प्रतिस्थापन जुइगु जूगु दु । सरकारं आः जंगबहादुर राणां दयेकातःगु मुलुकी ऐनया पलेसा भदौ १ गते निसें ‘मुलुकी देवानी (संहिता), २०७४’ कार्यान्वयनय् हइगु जूगु दु ।

जंगबहादुर राणा प्रचलित धर्म, परम्परा, प्रथा, प्रचलन व रीतिथितियात आधार दयेकाः वि.सं. १९१० य् दयेकूगु मुलुकी ऐन सछि व झिदँ लिपा वि.सं. २०२० य् संशोधन जूगु खः । आः थ्व ऐनयात प्रतिस्थापन यानाः कानुनया रुपय् मुलुकी देवानी संहिता २०७४ हयेत्यंगु खः । आः हःगु संहिता नेपाःया आःतकया हे दकलय् ताःहाकःगु ऐन जुयाच्वंगु दु ।

थ्व संहिताय् खुगू ब्व, ५२ गू परिच्छेद व ७२१ गू दफा दुगु खँ धाःगु दु । थ्व ऐन हयेगु निंतिं ३१ गू कानुन खारेज यानाः ३६ गू कानुनयात एकीकृत यानाः न्हूगु संहिता दयेकूगु खः । थ्व संहिता दयेकेगु निंतिं ६० प्रतिशत मुलुकी ऐन, २० प्रतिशत अदालतं प्रतिपादन याःगु नजिर व २० प्रतिशत अन्तर्राष्ट्रिय कानुनयात आधार दयेकातःगु खँ धाःगु दु ।

वरिष्ठ अधिवक्ता डा. चन्द्रकान्त ज्ञवालीं आः वःगु संहिता नागरिकतय्सं सरल भासं थुइकथं च्वयातःगु खँ धाःगु दु । ‘मुलुकी ऐनय् अप्वः धयाथें हिन्दू धर्मय् आधारित जुयाः दयेकातःगु खःसा आःया संहिता अन्तर्राष्ट्रिय कानुन, सन्धि सम्झौता, सर्वोच्च अदालतया नजिरयात आधार दयेकाः दयेकातःगु दु’ वरिष्ठ अधिवक्ता डा. ज्ञवालीं धयादीगु दु ।

अथेहे नेपाल बार ऐशासियसनया उपाध्यक्ष व वरिष्ठ अधिवक्ता उषा मल्ल ठकुरीं देवानी संहिता नेपाली समाजया विकासलिसें आधुनिक रुपं वःगु खँ धयादीगु दु । मुलुकी देवानी संहिता दयेकेगु निंतिं पुलांम्ह प्रधानन्यायाधीश खिलराज रेग्मीया संयोजकत्वय् छगू कार्यदल गठन याःगु खः ।

थ्व हे कार्यदलं तयार याःगु मस्यौदाय् विस्तृत सहलह लिपा संसदं २०७४ भदौलय् बहुमतं थ्व संहिता पारित याःगु खः ।
न्हूगु कानुनी संहिता कथं आवंलि झिंच्यादँ मथ्यंनिपिं तकया मस्त नाबालक जुइ । ब्याहा यायेगु निंतिं मिजं व मिस्तय् उमेर २० दँ पूवनेमाःगु जुइ ।

अथेहे सुं नं मनुखं कानूनया अधीनय् च्वनाः थःगु शरीरया अंग हिले दइ । अथेहे सुं नं मनुखं थः म्वानाच्वंगु इलय् हे थःगु दाहसंस्कार, काजक्रिया व सद्गतया विधि नं निर्धारण यायेदइ । अथेहे कलाःभाःतया सहमतिइ मेपिनि वीर्य कयाः कृतिमरुपं मचा बुइकल धाःसा बूम्ह मचा ब्याहा यानातःम्ह भाःत पाखें हे दुगु माने याइ ।

देवानी संहिताय् झिप्यदँ दयेधुंकुम्ह मचा छँेज्याया निंतिं ज्याय् तयेदइगु व्यवस्था यानातःगु दु । थज्याःम्ह मचायात ज्याय् तयेबलय् ज्या तयागु लछि दुने स्थानीय तहय् जानकारी बीमाःगु लिसें मचाया ब्वनेगु, स्वास्थ्य उपचार व पारिश्रमिकया व्यवस्था यायेमाः ।

थ्व हे संहिताय् उपचारया झ्वलय् डाक्टरया लापरवाही मनूया ज्यान वन धाःसा डाक्टरयात कुने तकं दइगु व्यवस्था यानातःगु दु । थ्व व्यवस्थायात कयाः धाःसा चिकित्सक संघं विरोध यानाच्वंगु दु । थ्व व्यवस्था संशोधन मजुइगु खःसा भदौ १ गते निसें हे उपचार दिकेगु खँ संघं धायेधुंकूगु दु ।