कृष्णाष्टमि कुन्हु कृष्ण द्यःया देगः चालीगु

थुगुसी कृष्णाष्टमि कुन्हु यलया कृष्ण द्यःया देगः (कृष्ण मन्दिर) सर्वसाधारणयात दर्शनया निंतिं खुल्ला याइगु जूगु दु । यलया नांजाःगु कृष्ण द्यःया देगः पुनःनिर्माणया ज्या क्वचाःगुलिं थुगुसी कृष्णाष्टमिकुन्हु सर्वसाधारणया निंतिं खुल्ला यायेत्यंगु खः ।

पुनःनिर्माणया ज्या सिधयेधुंकूगुलिं कृष्णाष्टमिकुन्हु सर्वसाधारणया निंतिं खुल्ला यायेगु पाटन स्मारक तथा दरवार हेरचाह ज्याकुथिं न्ह्यथंगु दु । वि.सं. २०७२ सालया तःभुखाचं यल लाय्कू लागाय् च्वंगु मेमेगु सम्पदालिसें उगु देगः नं क्षतिग्रस्त जूगु खः । गुकिं यानाः पुनःनिर्माण यायेमाःगु जुइवं सर्वसाधारणयात दर्शनया निंतिं बन्द यानातःगु खः ।

दरवार हेरचाह ज्याकूया प्रमुख काजीमान प्याकुरेलं कनादीकथं कृष्णाष्टमिया न्हिकुन्हु लखौ भक्तजन दर्शनया निंतिं वइगु खःसां नं देगःया च्वय्या तँय् धाःसा दुहां वने मखनाच्वंगु खः । देगः पुनःनिर्माणया ज्या क्वचायेधुंकूगुलिं थुगु दँय् दशनार्थीत दुने हे वनाः द्यः दर्शन याये खनीगु ज्याकूया प्रमुख प्याकुरेलं कनादिल ।

देगलय् आः पाता तयेगु ज्या जक ल्यं दनि । थ्व ज्या नं सिधयेवं देगलय् पुनःनिर्माण ज्या सम्पन्न जूगु लसताय् समापन पुजा जुइगु वय्कलं धयादिल । थ्व हे झ्वलय् कृष्ण द्यःया देगःलिसें पुनःनिर्माण जूगु मेमेगु स्मारकत नं याकनं हे छगू ज्याझ्वः यानाः खुल्ला यायेगु तयारी जुयाच्वंगु दु ।

वय्कलं धयादिल, ‘दछि निदँ लिपा सिधइगु स्मारक त्वःताः आः लिपांगु चरणय् थ्यनाच्वंगु स्मारकया निर्माण कार्य सिधःगु छगू ज्याझ्वः यासें घोषणा यायेगु जुइ ।’ याकनं हे विशिष्ट व्यक्तियात ब्वनाः कृष्ण द्यःया देगः पुनःनिर्माण समापन यायेगु ज्याकुथिं योजना दयेकाच्वंगु दु ।

विश्वय् नांजाःगु देगःमध्ये छगः कृष्ण द्यःया देगःया पुनःनिर्माण याकनं सिधयेकेत यक्वसिनं चिउताः क्यना वयाच्वंगु खः । स्थानीयवासी जक मखसे स्वयम नेपाल सरकारया संस्कृति, पर्यटन व नागरिक उड्डयन मन्त्रालयंतकं उगु ऐतिहासिक धरोहर पुनःनिर्माण यायेगु ज्या फक्व याकनं सिधयेकेत चिउताः क्यनाच्वंगु वय्कलं धयादिल ।

‘सकसिगुं चिउताः कयाच्वंगुलिं हे देगः पुनःनिर्माणया ज्या सिधयेकाः आः वइगु कृष्णाष्टमि कुन्हु खुल्ला यायेगु ज्या जू वनाच्वंगु दु’, वय्कलं धयादिल । यल लाय्कू लागाय् लाःगु कृष्ण द्यःया देगः नापं मेगु च्यागू स्मारक पुनःनिर्माण यायेगु ज्या काठमाडौं उपत्यका संरक्षण कोष (केभिपीटीं) याना वयाच्वंगु दु ।

कोषं तःभुखाय् स्वयां निदँ–स्वदँ न्ह्यवंनिसें हे उगु लागाय् च्वंगु स्मारकया मर्मत सम्भार व पुनःनिर्माण यायेगु ज्या याना वयाच्वंगु खः । देगः पुनःनिर्माणया झ्वलय् आपालं निर्माण सामग्री पुलांगु हे छ्यःगु दु । तःभुखाचं क्षतिग्रस्त जूगु अवस्थाय् तज्याःगु व ध्वगिनाः छ्यले लायक मजूगु अवस्थाय् दुगु सामग्री बाहेक मेमेगु मर्मत यानाः हाकनं प्रयोगय् हःगु खः ।

वय्कलं धयादी, ‘छखे पुलांगु सामग्री बल्लाःसा मेखे अज्याःगु सामग्रीं पुलांगु व परम्परागत संरचना व स्वरुपय् भचा नं हिउपाः वःगु खने दइमखु ।’ स्मारक पुनःनिर्माणया झ्वलय् छ्यलाबुलाय् वये मफुगु सामग्री धाःसा संग्रहालयय् तइगु जूगु दु । गुलिखे सम्पदाया निर्माण सिधये धुंकूगु व गुलि सिधइगु चरणय् थ्यने धुंकूगु दु ।

निगू मणिमन्दः, बहादुर शाहया बैठक, योग नरेन्द्र मल्लया स्तम्भ व झ्वाताया स्तम्भया पुनःनिर्माण सिधयेधुंकूगु दु । यल लाय्कू लागा दुने चुकय् च्वंगु क्षतिग्रस्त स्मारकया नं पुनःनिर्माण यायेगु क्रम जारी जुयाच्वंगु दु । मूचुकय् च्वंगु तलेजुया देगः व सुन्दरी चुकया पूर्वी भागया ज्या नं सिधयेधुंकूगु दु ।

लाय्कू लागाय्् च्वंगु प्यम्ह नारायण द्यःया देगः व हरिशंकर देगःया पुनःनिर्माणया ज्या जुयाच्वंगु दु । ज्याकूया प्रमुख प्याकुरेलं धयादिल, ‘थुपिं स्मारकया ज्या सिधयेत दछि निदँया ई काइतिनि ।’

विश्व सम्पदाया धलखय् दुथ्यानाच्वंगु यल लाय्कू लागाय् च्वंगु स्मारकमध्ये कृष्ण द्यःया देगः अतिकं महत्व बियातःगु दु । ल्वहंत जक दयेकातःगु कृष्ण द्यःया देगःयात शिखर शैलीया छगू उत्कृष्ट नमूनाया रुपय् कायेगु याः । देगलय् २१ गः गजू दु । झिंन्हय्गूगु शताब्दीइ यलया जुजु सिद्धिनरसिंह मल्लं उगु देगः निर्माण याके बिउगु खः ।