यलया येँयाः
येँयाः यंलाथ्व द्वादशीनिसें यंगाला चतुर्थी तक हनी । येँयाःयात समय् नखः, स्याःबजि नखः व इन्द्रजात्रा नं धायेगु याः । यंलाथ्व द्वादशीकुन्हु येँया हनुमानध्वाखा (इन्द्रपुर व कागेश्वर महाद्यःया दथुइ) यःसिंगालय् यःसिं थनाः क्वः मथःतले त्वाःपतिं हाथुद्यः, यमाःद्यः ब्वइ । छेँय् छेँय् दलूचा खाना यःमाद्यः पुज्याना सुथय् बहनी मतबी । वंघःया आजुद्यः, वंतुया बाकादे आजु, येँय् लाय्कुलिइ हाथुद्यः (श्वैतभैरव) व भगवती द्यःपिं नं ब्वइ । द्यःपिं पुज्यानाः समय्बजि इनाः हाथु हायेकेगु नं याइ । अथेहे येँयाःजःछि पुलुकिसि, मजिपा लाखे, सवभकु, दिप्याखं, महाकाली व माकःप्याखं ल्हुकी । दशअवतार नं क्यनी । कुमारी, गणेद्यः व भ्यलु द्यःखः सालाः क्वःने याः, थःने याः व नानीचायाः नं न्यायेकी । येँयाः पितृ उद्धार÷मोक्ष प्राप्तया निंतिं न्यायेकीगु नखः जूगुलिं यंलाथ्व द्वादशी कुन्हु सीपिनिगु छेँ नं उपाकु वनेगु, चतुर्दशी कुन्हु दागिं ल्यूल्यू गुता बीबः ह्वलाः चसिजा वनेगु, दागिं व बौमत हःगु स्वयाः पुन्हि कुन्हु यंकी दहलय् मेलाय् मत च्याकाः दान नं याइ । लिसें पुन्हि निसें आमाइततक सोह्र श्राद्ध याइबलय् थः मां अबुया तिथिइ थःम्हं म्हसिक्व सीपिनिगु नामय् प्या. पिण्ड थइ । येँयाः पुन्हि कुन्हु बहनी दलूचा पुज्यानाः समय्बजि इना नइ । ला छकू वयेक समय्बजि धकाः छेँय् छेँय् फ्वं वनी ।
वैदिककालनिसें सहकालया द्यः इन्द्रयात पुज्यानाः जात्रा यायेगु परम्पार दुगु,, लिच्छविकालया अभिलेखय् इन्द्र गोष्ठी कियातःगु, गोपालराजवंशावली वि.सं. १४३६ पाखे येँया न्याय्कूगु च्वयातःगु दु । मल्लकालया थ्व सफुलिइ वि.सं. १७४१ निसें प्यन्हु न्यायेकीगु येँयाः यंलागा तृतीया तक न्यायेकल धकाः च्वयातःगु दुसा येँ देय्या अन्तिम मल्ल जुजु जयप्रकाश मल्लं कुमारी द्यःखः सालेगु यासेलिं थ्व नखः नां जाल ।
ख्वपय् त्वाःपतिकं हाथुद्यः व यमाःद्यः ब्वइ । चतुर्दशीकुन्हु इन्द्रायणी द्यःया जात्रा याइ । पुन्हि कुन्हु सिद्धपुखुलिइ मेला हनी । सांला व छुमां गनेद्यः जात्रा याइ । हाथुद्यः पुज्यानाः समय् पुन्हि कुन्हु समय् नखः हनी । यंलागा पारुनिसें तृतीयातक यांमत व मूपात्रया जात्रा याइ । तृतीया कुन्हु पुलु भैरवया जात्रा सिधयेवं पुलुकिसि पिथनाः देय् चाःहिकी ।
येँयाःया झ्वलय् यलय् च्यासः, लुहँहिति, मंगः व छाय्बहाः भिंद्यःया लागा यंलाथ्व त्रयोदशीनिसें यंलागा पारुतक छगू छगू लागा छुटय् यानाः समय्बजि नयेगु परम्परा जुगंनिसे. याना वयाच्वंगु दु । त्वाःत्वाः पतिकं यःमाद्यः, हाथुद्यः व तस्वीर नं ब्वयेगु चलन दु । थन यमाद्यःयात खुँद्यः धकाः पुज्याइ मखु । प्यकालँ, दुवातय् ब्वयातःम्ह यमाद्यःयात लँजुवाःतय्सं न्हाय्कं प्वाचां व च्वाकनं दायावनी ।
यंलाथ्व त्रयोदशी कुन्हु क्वालखुनिसें च्यासलय् तक थीथी द्यःपिं ब्वइ । संन्याःकाःई जुइवं महाद्यः व भिंद्यः दर्शन यानाः समय् नयाः नखः हनेगु झ्वलय् इन्द्रेश्वर महाद्यः, ओविलखु गनेद्यः, थःगु त्वालय् च्वंपिं द्यः पुज्यानाः च्यासः भिंद्यः (कुमाः भिंद्यः) पुज्यानाः थन इन्द्रेश्वर महाद्यः ब्वयाः च्यासलय् दाफा थानाः भजन हाला च्वनी । च्यासः हिति फुसय् दाफा भजनया निर्देशनय् झ्यालिंचा (झ्याःचा) क्यनी । झ्यालय् तुयुगु पर्दा तयाः दुने मत च्याकाः, भ्वं, फकं व ल्हातं यौनासन निसें थीथी आकृति ज्यानाः क्यनी । थ्व चलन यलया जुजु श्रीनिवास मल्लं शुरु याःगु धाइ । न्हापा जुजु योगनरेन्द्र मल्ल ख्यालि च्वंवयाः त्यपय्नी कलाः ब्याहा यात धाइ । न्हापा थन समय्द्वं तयाः हाथु हायेकेगु चलन नं दु ।
चतुर्दशीकुन्हु सौगलंनिसें लुँखुसितक, बालकुमारी तक समय नयाः नखः हनेगु झ्वलय् बालकुमारी द्यःयात पुज्यानाः बलि ब्यूम्ह मेय्या छ्यं ब्वइ । क्वालखुइ क्वालखु गनेद्यः ब्वइ । त्वाःत्वाःपतिकं हाथुद्यः, तस्वीर ब्वइ । नुगःया गन्नेश्वर महाद्यः, क्वाःलखु गनेद्यः व नुगःया भिंद्यः पुज्याइ । लुँहिति लागाय् च्वंपिनि थुकुन्हु थुकथं नखः हनी ।
पुन्हि कुन्हु मंगः लागाय् समय नखः हनेगु झ्वलय् मंकाः फल्चा ल्यूने लाम्पाति जपमाः ज्वनातःम्ह भुनिश्वर ब्वइ । हौगलय् भैलःद्यः ब्वइ । महालक्ष्मी द्यःयाथाय् स्वांछा धकाः थीथी बांलाःगु स्वां झःझः धायेक छाइ । द्यःया न्ह्यःने थीथी मरिचरि, सिंस्कृत भाषााबुसा, समयद्वं तयाः छाय्पिइ । मंगः, दौबहाः, हौगः च्वंपिनि नखः हनेगु झ्वललय् क्वपेश्वर महाद्यः व भणिभैरव भिंद्यः पुज्याइ ।
यंलागा पारुकुन्हु इ लखालखुनिसें छाय्बहाः तक नखः हनी । थुकुन्हु पूर्णचण्डी (सिद्धिलक्ष्मी) द्यःयाथाय् पुञ्चली भुजा छाइ । सिद्धिलक्ष्मी द्यःया जात्रा यानाः द्यः गमय् तइगुलिं पूर्णचण्डी लागा झःझः धायाच्वनी । त्वाः त्वाःपतिकं हाथुद्यः ब्वइ । त्रिलिङ्गेश्वर महाद्यः व छाय्बहाः भिंद्यः पुज्यानाः नखः हनी । थन स्वंगः शिवलिंग दुगुलिं त्रिलिङ्गेश्वर धाःगु खः । थन होलिपुन्हि कुन्हु नं मेला जुइ ।
यंलागा द्वितीया कुन्हु न्हिनय्पाखे पूर्णचण्डी देगलं म्वाहालि पुयाः नाय्खिं थानाः पुञ्चली भुजा थीथी दिशाय् छाये यंकी । सिद्धिलक्ष्मी द्यःया जात्रा सिधयेवं द्यः थाकुलि थाय् तये यंकी । थुकुन्हु पिम्बहाः व गाःबहालय् स मय नयाः नखः हनी । न्हापा पिम्बहाः पुखुलिइ जःसि च्वनाः पुखुलिइ तुं भजन हालेगु चलन दु । येँयाःबलय् यलय् दशमहाविद्या पुजा व यंलागा तृतीया कुन्हु बसुन्धरा देवीया धलं दनेगु व पूजा मुंकेगु चलन थौंतक न्ह्यानाच्वंगु दनि ।
येँयाःबलय् नेपाः गालय् यमाःद्यः, हाथुद्यः ब्वयाः द्यःपिंत पुज्यानाः समय छानाः हाथु हायेकाः, समयबजि इनाः नयेगु नेवाःतय् मौलिक नखः खः । तान्त्रिक मतय् समय पञ्चतत्वया प्रतीक खः । स्याःबजि आकाश तत्व, हाकुमुस्या वायु तत्व, पालु जलतत्व, छ्वयला (न्हापा सँन्या) पृथ्वी तत्व व अय्लाखय् तेज तत्वया गुण दु । थ्व जीव बलिया प्रतीक नं खः । द्यःयात समय् छानाः मनूतय्सं शक्ति व सिद्धि प्राप्त यायेगु खः । समय् नेवाःतय्गु म्हसीका खः ।
ग्वाहालि ज्वलं
१. जुजु, बलदेव व श्रेष्ठ सुरेन्द्रमान (११२०), नेपाःया तान्त्रिक द्यः व तान्त्रिक पुजा, येँ ः च्वमिपिं
२) न्यनेकने, अनिलमान महर्जन, ओबिलखु, यल ५६ दँ
LEAVE YOUR COMMENTS