भविष्यय् यक्व रोजगार उपलब्ध जुइगु न्यागू क्षेत्र

बिबिसी

विश्वया श्रम बजारय् न्हापा स्वयां याकनं हिउपाः वयाच्वंगु दु । थौं दुगु लजगाः अप्वः धइथें भविष्यय् मदयावनी । विश्व आर्थिक मञ्चं नकतिनि याःगु छगू अध्ययन कथं निगू मू तत्वं हिउपाः हयाच्वंगु दु । छगू खः न्हूगु प्रविधिया जन्म व स्वचालित उपकरणया छ्यलाबुला, अले मेगु खः हरित अर्थतन्त्र व दिगोपनपाखेया अभियान । ‘बिग डाटा’, ‘क्लाउड कम्प्युटिङ’ व ‘आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स’ (एआई) थेंज्याःगु प्रविधिया ख्यलय् जूगु तीव्र प्रगतिं श्रम बजारय् तःधंगु हिउपाः वइगु अनुमान याःगु खः ।

‘जेन जी जेनेरेसनं’ ‘प्रतिष्ठीत’ धयातःगु जागिरया परिभाषायात गुकथं त्वाःथलाच्वंगु दु ? थुकिया बांलाःगु पक्ष छु धाःसा न्हूगु प्रविधिया आगमनं मुक्कं अर्थतन्त्रयात तीव्रता बियाच्वंगु दुसा गुलिखे रोजगारी क्षेत्र नष्ट जुयावंसां मेगु यक्व रोजगारी सिर्जना नं जुयाच्वंगु दु । समग्रय् धायेगु खःसा व्यावसायिक क्षेत्रय् नं म्हो जक स्रोत साधनं यक्व हे हासिल यायेफइगु जूगुलिं स्वाभाविक रुपं थुकी विस्तार नं जुइ ।
विश्व आर्थिक मञ्चया अनुसन्धानकर्तातय्सं वइगु न्यादँया दुने आःया थ्यंमथ्यं प्यब्वय् छब्व ज्याय् हिउपाः वइगु खँ धाःगु दु ।उकिं अप्वयाच्वंगु प्रतिस्पर्धी श्रम बजारय् सफल जुइगु खःसा झीसं निरन्तर न्हून्हूगु सीप सयेकेमाः व सीपयात निख्खरे यायेमाः ।

मू शीपत
न्हूगु श्रम बजारय् प्रतिस्पर्धी जुयाच्वनेत आवश्यक मू सीप मध्ये प्राविधिक साक्षरता छगू खः । थुकिया अर्थ सकसिनं ‘प्रोग्रामिंग ल्यांग्वेज’ सयेके हे माः वा ‘मेसिन लर्निंग’ या जटिलता थुइके हे माः धयागु मखु । तर भविष्यय् ‘एसटिइएम (स्टेम)’ सम्बन्धी जागिरया माग अप्वः जुइगु विश्वास यानातःगु दु । ‘एसटिइएमं’ बिस्कं तर प्राविधिक ख्यःलिसे स्वापू दुगु छगू पुचःयात बुझे याइ, गुकी छसिकथं विज्ञान, प्रविधि, इन्जिनियरिङ व गणित दुथ्याः । उकिं यदि छिं थः मस्तय्त स्कूलय् छु विषयय् ध्यान बीमाः धकाः बिचाः यानाच्वनादीगु दुसा थुकिया लिसः थन दु ः गणित, कम्प्युटर विज्ञान व प्राकृतिक विज्ञान ।

मेगु मदयेकं मगाःगु सीप धयागु विश्लेषणात्मक सोच खः । थुकियात बांलाकेत थःगु संज्ञानात्मक क्षमतायात तीक्ष्ण यायेमाः । अर्थात दिमागयात तीक्ष्ण यायेमाः, प्रवृत्तितय्त ध्यान बीगु क्षमता विकास यायेमाः, तथ्यया दथुइ छु स्वापू दु धयागु वालेमाः, अले भावना वा व्यक्तिगत प्राथमिकतापाखें प्रभावित मजुसे निष्कर्ष पिकायेगु क्षमता विकास यायेमाः ।

थथे यायेत सक्षम जुइगु खःसा छि थःम्हं थःत सतर्क व एकाग्र जुइ फयेकेमाः । छाय्धाःसा मोबाइल, सामाजिक संजाल, अनलाइन गेम, विज्ञापन लगायतया थीथी उपकरणं निरन्तर रुपं झीत विचलित यानाच्वंगु दइसा, गनं झी ल्यूने लाइगु जकं मखुला धकाः ग्याःचिकु ब्वलंकाच्वंगु दइ ।

विश्लेषणात्मक सीपय् उत्सुकता व निरन्तरया थःथम्हं सयेकेगु शिक्षा नं दुथ्याः । थुकी मदिक्क सुधार हयेत व सयेका वनाच्वनेत छि थःगु आज्जुइ केन्द्रीत जुइ फयेकेमाः ।

उच्च तहया अंग्रेजी भाय् सयेकेगु नं छगू महत्वपूर्ण सीप खः । सिर्जनशील जुइगु नं उलि हे महत्वपूर्ण जुइ । विज्ञान, इन्जिनियरिङ, डिजाइन व कलाय् प्राविधिक साक्षरतालिसें सिर्जनशीलता क्षमता व्यवस्थापन यायेगु क्षमता दुम्ह व्यक्तिं ‘स्वर्ण पुरस्कार’ चूलाकी । विज्ञान इन्जिनियरिङ, डिजाइन व कलाया क्षेत्रय् अझ नं सिर्जनात्मकता हे सफलताया लुखा चायेकेगु मू ताःचाः खः ।
संचार व मेपिनिगु भावना थुइकेगु क्षमता नं एआईया युगय् तसकं महत्व दइगु सीप मध्ये छगू जुइ ।

यन्त्र, उपकरणया विकास न्ह्याक्व हे तीव्र गतिं न्ह्याःसां मनूतय्त न्ह्याबलें मनूत हे आवश्यक जुइ । उकिं ध्यान बीगु क्षमता, पुचलय् च्वनाः ज्या यायेगु, न्यनेगु क्षमता, बाखं कनेगु क्षमता, सहकार्य व सहानुभूति थेंज्याःगु खँ नं उलि हे महत्वपूर्ण जुइ ।

पेशागत मनूतय् निंतिं सामाजिक संजालया प्लेटफर्म लिंकडइनय् सन् २०२० य् पिथंगु छगू रिपोर्ट कथं श्रम बजारय् दकलय् अप्वः माग जुइगु सीपय् संचार सीप न्हापांनिसें लानाच्वंगु दु ।
कार्यस्थल विशेषज्ञ ड्यान नेग्रोनीं धाइ, ‘ज्या यायेगु थासय् एआई व रोबोटया छ्यलाबुला अप्वया वःलिसे, अले प्रविधिं विश्वन्यंकं मनूतय्त छस्वाः जुयाः ज्या यायेत सक्षम याःगुलिं खँ ल्हायेगु, न्यनेगु व स्वापू तयेगु खँय् न्हापा गबलें चूमलाः कथंया महत्व चूलाकाच्वंगु दु ।’

न्हूगु प्रविधित
निकट भविष्यय् साइबर सुरक्षा विशेषज्ञतय्त निश्चित रुपं ज्याया अभाव जुइमखु । सूचना प्रविधि लिसें न्हूगु प्रविधित दकलय् याकनं विकास जुइगु उद्योग जुइ धयागु खँय् आः अजूचायेमाःगु मदये धुंकल । एआइ व मेसिन लर्निङ्गया प्रगतिया कारणं आकर्षक ह्वःताः सिर्जना याइ ।

आशा यायेबहःगु भविष्यय् दुगु पेशा मध्ये छगू ‘प्रम्प्ट इन्जिनियर’ नं खः । थज्याःपिं इन्जिनियरत थीथी कथंया एआई मोडललिसे सञ्चार यायेगुलि विशेषज्ञ जुइ, अले एआईयात यायेमाःगु इनापयात उचित रुपं तयार यायेगुली थुपिं पोख्त जुइ ।छम्ह प्रम्प्ट इन्जिनियरं एआई व मनूतय् दथुइ मध्यस्थकर्ताया रुपय् ज्या याइ ।

नीति निर्मातात नं एआइलिसे सम्बन्धीत सम्भावना दुगु मेगु क्षेत्र खः । नीतिशास्त्रीं नैतिकता, सुरक्षा इन्जिनियरिङ व प्रयोगकर्ता अनुकूल मानव–यन्त्र अन्तक्र्रियाया निंतिं सहज इन्टरफेस दयेकेगु विषयय् सःसिउम्ह जुइ । थीथी पेशाया मनूतय्त सामान्यतयाः एआईयात प्रतिस्पर्धीया रुपय् मखु, साझेदारया रुपय् कायेत व थ्व लिसे गुकथं व्यवहार यायेगु धयागु सयेकेत सल्लाह बियातःगु दु ः

सम्भावनाया मेगु क्षेत्र ‘बिग डाटा’या विश्लेषण यायेगु ज्या नं खः गुकी नेटफ्लिक्सनिसें कयाः ह्याड्रन कोलाइडर थेंज्याःगु तःधंगु सूचना प्रणाली व नियन्त्रण प्रणाली लाः । सूचना सम्बन्धी संवेदतशीलता तसकं दइगुलिं साइबर सुरक्षाय् दख्खल दुपिंत नं ज्याया अभाव जुइमखु । अथे हे वित्तीय प्रविधिइ दक्ष, व्यापारिक विश्लेषक व ब्लक्चेन प्रणाली विकास यायेफुपिं नं आवश्यक जुइ ।

हरित लजगाः
हरित पाखें संक्रमणं सन् २०३० तक स्वच्छ ऊर्जा, दक्षता व म्हो उत्सर्जनया क्षेत्रय् विश्वन्यंकं ३ करोड रोजगारी सिर्जना यायेफइगु अनुमान विश्व आर्थिक मञ्चया दु ।

विश्व आर्थिक मञ्चया सन् २०२३ या ‘भविष्यया रोजगारी’ प्रतिवेदन कथं थीथी क्षेत्र व उद्योगय् हरित रोजगारीया माग नं तीव्र गतिं अप्वयाच्वंगु दु । प्रतिवेदनय् धयातःगु दु, “हरित संक्रमणं सन् २०३० तक विश्वव्यापी रुपं स्वच्छ ऊर्जा, दक्षता व म्हो उत्सर्जनया क्षेत्रय् ३ करोड रोजगारी सिर्जना यायेफइ ।” थौंकन्हय् हरित ऊर्जा क्षेत्रय् रोजगारी सिर्जना यायेगु ज्याय् पश्चिमा देय्त न्ह्यःने लानाच्वंगु दुसा जापान व चीन नं बुलुहुँ उमिगु बराबरीइ थ्यंकः वयाच्वंगु दु ।

थुपिं रोजगारीत ब्यापार, विज्ञान, राजनीति वा वातावरणलिसे सम्बन्धीत जुइफु । थ्व क्षेत्र दुने नवीकरणीय ऊर्जा, न्हूगु ऊर्जा स्रोत व ब्याट्री, लोपोन्मुख प्रजातिया संरक्षण, कानुनी अभ्यास व वातावरणीय सुरक्षा कानूनय् हिउपाः हयेगु थेंज्याःगु व्यावसायिक परामर्श थेंज्इाःगु विषयय् ज्या याइ । अथे हे सहरि योजनाकार, आर्किटेक्ट व ‘स्मार्ट’ छेँया डिजाइनर व थ्व छेँ दयेकीपिनि माग नं उतिकं हे जुइ ।

स्वास्थ्यकःमिपिं
निदान व उपचारया न्हून्हूगु विधिलिसे अनुकूलन चिकित्सक व स्वास्थ्य पेशाकर्मीतय् माग अप्वइ । विश्वया जनसंख्या ज्याथजिथिपिनिगु जुया वयाच्वंगु दु । मनूतय् औसत आयु नं अप्वया वनाच्वंगु दु । थ्व अवस्थाय् झन वासः व हेरचाहया आवश्यकता दया च्वनी । विरामीयात वासः बीगु जक मखु मनोबल नं बीगु ज्याय् स्वास्थ्यकर्मीतय् महत्व झन अप्वया वःगु दु । उकिं निकट भविष्यय् स्वास्थ्यकर्मीया माग अप्वइगु जूगु दु । वासः जक मखु विरामीयात मनोबल नं बिइपिं स्वास्थ्यकःमिपिनिगु महत्व झन झन अप्वया वनी ।

चिकित्सक व स्वास्थ्य पेशाकर्मीतसें निदान, उपचार व उपचारया न्हूगु विधियात निरन्तर रुपं सयेकेमाः, अले थःम्हं थत ई लिसें हिउपाः हयेफयेकेमाः । थुकियात एआईपाखें नं ग्वाहालि दइ ।
मनोचिकित्सक, व्यक्तित्व विकासय् ग्वाहालि याइपिं प्रशिक्षक व आध्यात्मिक अभ्यास याकीपिनिगु निंतिं नं थ्व लजगाःया स्वर्ण अवसर जुयाच्वंगु दु । ।

ल्हातं ज्या याइपिं श्रमिकत
बुँज्याय् नं न्हून्हूकथंया लजगाःया माग अप्वइगु विश्वास यानातःगु दु । वइगु दँय् मेकानिक, मर्मत सम्भारया मजदुर, इलेक्ट्रिसियन व निर्माण मजदुरतय् नं आवश्यक जुइ । थीथी परिस्थितिइ आवश्यक जुइगु चिचीधंगु ज्याया निंतिं मनूतय् भूमिका हिली मखु । तर बजारय् थःगु मागयात कायम यायेत वा टिके जुयाच्वनेत थुमिसं थःपिनिगु प्राविधिक ज्ञानयात निरन्तर रुपं बांलाका यंकेगु लिसें न्हून्हूगु विधिइ निपुण जुयाच्वने माली । अथे हे कृषि ख्यलय् नं न्हून्हूकथंया लजगाःया माग अप्वइगु खनेदु । हलिंया जनसंख्या अप्वया वनाच्वंगु दु । सकसिनं नये हे माः । तर थुगु ख्यलय् किसानत स्वयां नं दक्ष इन्जिनियरया माग अप्वः जुइ ।

बाखं कनेगु
हाथ्या न्ह्याक्व हे दःसां मानवीय अनुभवयात प्रचार प्रसार यायेगु कलात्मक व सिर्जनाम्ह ज्या नं ल्यना हे च्वनी । भविष्यया बारे खँ ल्हाइपिं मनूतय्सं म्हो जक चर्चा याइगु छगू मेगु पेशा भविष्यय् निसन्देह माःगु हे जुयाच्वन । व खः – बाखं कनेगु ।

द्वलंद्वः दँ न्ह्यः गथे थुकिया आवश्यकता दुगु खः कन्हय् नं मानवीय अनुभवयात प्रचार यायेगु कलात्मक व रचनात्मक ज्याया महत्व उलि हे दयाच्वनी । एआईं थ्व ख्यलय् न्ह्याक्व हे न्हून्हूगु हाथ्यात सिर्जना याःसां च्वमि, कवि, निर्देशक, कलाकार, हास्य कलाकार, कलाकार व संगीतकारया आवश्यकता जुयाच्वनी ।

थुपिं रोजगारी मदयावनी
भविष्यय् ग्राहक सेवालिसे सम्बन्धित ज्याया अवसर तसकं म्हो जक दइगु अनुमान दु ।
श्रम बजारं याकनं मदया वनीगु आपालं रोजगारीत दु । स्वचालित उपकरणया कारणं तसकं अपुका यंकाच्वंगु ज्यात थुकी दुने लाः ।
श्रम बजारं याकनं हे मदइगु सम्भावित लजगाःया धलः थुकथं दु ः
– ग्राहक सेवा (केशियर, सेल्सपर्सन, कन्सल्टेन्ट आदि)
– ज्याकुथि ब्यवस्थापन (तापाक च्वनाः हे ज्या यायेफइगु जुयावःगुलिं)
– डाटा इन्ट्रि (तथ्याङ्क व वित्त क्षेत्रया सहयोगी, टाइपिष्ट व प्राविधिक अनुवादकत)
– लेखा
– दोहोरे यानाः ज्या यायेमाःगु कारखानाय् ज्या याइपिं ज्यामित

 

सम्बन्धित बुखँ

LEAVE YOUR COMMENTS