छेँबुँया भाः कुहां वःगु वलं

येँ (नेपालभाषा टाइम्स)- बैंक व वित्तीय संस्थाय् वयाच्वंगु तरलता अभावं यानाः स्वनिगलय् जग्गाया भाः नं कुहां वयेगु शुरु जूगु दु । बैंकय् ध्यबा मदया वंलिसे छेँबुँइ याइगु लगानी म्हो जुया वंगु व वहे कारणं यानाः जग्गाया भाः नं कुहां वःगु खँ धाःगु दु ।

छेँ व जग्गाया भाः कुहां वयाः कारोवार मजूगुलिं यानाः उकिया हे लिच्वः कथं घरजग्गा कारोवारपाखें उठे जुइमाःगु राजश्व समेत म्हो जूवंगु खँ नं धाःगु दु ।
बैंकं छेँबुँइ लगानी मयाःगु कारणं यानाः थौंकन्हय् कारोवार शुन्य धइथें जूवंगु दु । लिसें ध्यबा काये मानिपिंके बैंकं ताकेता याना हःगुलिं मनूतय्सं दंक जग्गा मीगु नं याना हःगु दु । तर मनूतय्सं दंक लाःसां न्याये धाःसा फयाच्वंगु दु । खास यानाः बैंकय् त्यासा कयाः जग्गा न्यानातःपिंत थ्व इलय् समस्या जुयाच्वंगु खँ धाःगु दु ।

जग्गाया कारोवार मजूगु कारणं यानाः राजश्व उठे जुइगु समेत प्रभावित जुयाच्वंगु खँ मालपोत कार्यालयं धाःगु दु । भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागया कथं वंगु २०७८ कात्तिकय् देय्न्यंकं मालपोत कार्यालयपाखें ५ अर्ब ४९ करोड ५१ लाख ८३ लाख १८ तका राजस्व मुंकूगु खः । तर चालु थुगु दँया कात्तिकय् धाःसा ३ अर्ब ७६ लाख २५,९१६ तका जक राजस्व मुंगु दु ।

वि.सं २०७७ कात्तिकय् नं ३ अर्ब ६ करोड २५ लाख ६३,७२७ तका राजश्व दुहां वःगु खः । विभागं बिउगु तथ्यांक कथं वंगु असोजय् २ अर्ब ५६ करोड ९३ लाख ४८,३९३ तका राजस्व सङ्कलन जूगु खः । जबकी २०७८ साल असोजय् ७ अर्ब ३३ करोड २१ लाख १५,४९६ तका राजस्व सङ्कलन जूगु खः ।

नेपाल राष्ट्र बैंकं चालू आर्थिक दँया मौद्रिक नीतिमार्फत् छेँबुँइ वनीगु त्यासायात अनुत्पादक श्रेणीइ तया बिउगु दु । मौद्रिक नीतिइ आः स्वनिगः दुने मूल्याङ्कनया ३० प्रतिशत व स्वनिगलं पिने४० प्रतिशत जक त्यासा बीगु व्यवस्था याःगु दु । वहे व्यवस्थाया कारणं यानाः छेँबुँया कारोवार म्हो जूगु खः ।

वंगु जेठ महिनाय् नेपाल सरकारं पित बिउगु ‘भूउपयोग नियमावली, २०७९’ य् जग्गा वर्गीकरण मयासे मी दइ मखु धकाः रोक लगे याना बीवं छेँबुँया कारोबार कुहां वःगु दु । नियमावलीइ स्वनिगलय् ५०० वर्गमिटर, तराई व भित्री मधेशय् ६७५ वर्गमिटरसिबें म्हो जग्गा कित्ताकाट याये मदइगु व्यवस्था याःगु खः ।

वर्गीकरण जुइबलय् कृषि क्षेत्रकथं तोके यानातःगु जग्गाय् वर्गीकरण वा कित्ताकाट याये मदइकथं कडाइ यायेवं कारोवार म्हो जूगु खः । जग्गा वर्गीकरण मजूगुलिं मालपोत व नापी कार्यालयय् नं सेवाग्राही म्हो जूगु खः । सरकारं जग्गाया लिखत रजिस्ट्रेशन पारित याःगु १०० दँ थ्यंगु लसताय् लाकाः भूउपयोग नियमावली सार्वजनिक याःगु खः ।