खाया निंतिं निगू राज्यया ल्वापु

भारतय् संघीयताया अभ्यास तसकं पुलां । नेपालय् संघीयता नकतिनि जक कार्यान्वयनय् वःगु दु । अर्थात नेपालय् संघीयताया अभ्यास शुरु जक जुल । संघीयता विरोधीतय्सं अनेकथंया खँ पित हयाच्वंगु झीगु निंतिं छुं न्हूगु मखये धुंकल । संघीयताय् निगू प्रान्तया दथुइ अनेकथंया खँय् विवाद वयेफु । उकिं नेपाःया सन्दर्भय् संघीयता पाय्छि मखु धाइपिं संघीयता विरोधीत गाक्कं दु ।संघीय व्यवस्थाय् छु छु विषयय् विवाद जुइ धइगु खँ थुकिया अभ्यासय् ख्वं थाय् धुंकूगु भारतय् छगू अजू चायापुगु घटना जूगु दु । भारतया निगू राज्य मध्यप्रदेश व छत्तीसगढ राज्यया दथुइ अज्याःगु हे छगू अजू चायापुगु विवाद जूगु दु । विवाद भाषा, ज्याकू, सीमा, राज्यया प्राकृतिक सम्पत्तियात कयाः मखु, छम्ह खाया विषयय् खः ।लाया उत्कृष्ट सवाःया निंतिं चर्चित कडकनाथ प्रजातिया खाया विषययात कयाः निगू राज्यया दथुइ विवाद ब्वलंगु खः ।

उगु प्रजातिया भौगोलिक संकेत नम्बर (जीटीआइ ट्याग)यात कयाः निगुलिं राज्यं थःथःगु दावी यायेवं विवाद जूगु खः । थ्व प्रजातिया खाः तसकं निख्खर हाकुसे च्वं । निगुलिं राज्यं उगु प्रजातिया खायात बियातःगु भौगोलिक ट्रेडमार्कय् थःथःगु दावी याःगु धासें पेटेन्टया निंतिं चेन्नईलय् च्वंगु भौगोलिक संकेत पंजीकरण विभागय् निवेदन तकं बिउगु खः । आइरन व प्राटिनया मात्रा अप्वः व कोलेस्ट्रोल तसकं म्हो दुम्ह उम्ह प्रजातिया खाया उत्पत्ति थःपिंथाय् जूगु मध्यप्रदेशया दावी दुसा छत्तीसगढं नं थःपिंथाय् जूगु दावी यानावयाच्वंगु दु । निगुलिं राज्य उम्ह खाया भौगोलिक संकेतया अधिकार थःपिनिगु नामय् दर्ता यानाः उकिया व्यवसायीक लबः कायेगु ल्याखं उकथं लगे जुयाच्वंगुलिं हे विवाद पिहां वःगु खः ।