ने. सं. ११४४ ञलाथ्व नवमी -

जँ स्याइगु छुं छुं कारण

‘जँ स्याइगु’ छगू अज्याःगु खँग्वः खः, गुगु न्ह्याम्हेसिया छेँय् नं अःपुक हे न्यने दयाच्वनी । थ्व समस्या संसारन्यंकभनं न्यना वनाच्वंगु दु । खला आपाः थें उमेर वनेधुंकूपिंत जुइगु समस्या खः थ्व । अय्नं खराब जीवनशैलीं यानाः थ्व न्ह्यागु उमेरयापिंत नं जुइगु जुयावःगु दु ।

अपच व अल्सर
खला अपच व प्वाःया अल्सरं स्याइगु धयागु प्वाःया च्वय्या भागया दथुइलाक खः, तर गबलें गबलें थुकिं जन्हुफाःया दथुइ लाक नं स्याकाबी यः । झ्यातुगु व दा यक्व दुगु नसा पचय् मजूगुलिं यानाः थ्व स्याइगु अझ अप्वः चर्को जुइफु । थुकिं बचय् जुइगु खःसा छिं थःगु जीवनशैलिइ हिउपाः हयेमाली । यदि छि अपच व प्वाःया अल्सरपाखें पीडित खःसा थःगु नसात्वँसाय् ध्यान बियादिसँ, तनावयात तापाकादिसँ । थुकिया निंतिं अय्लाः व चुरोटया मात्रा नं कम यायेमाली ।

आकाझाकां क्वछुइगु व फहिलेगु
आकाझाकां क्वछुइगु व फहिलेगु यातकि नं तसकं जँ स्यायेफु ।

वार्मअप मयासे कसरत यायेगु
यदि छिं थःगु म्हयात वार्मअप मयासे छथुं कसरत यानादिल धाःसा कमजोर मांसपेशी दक्वं न्यली । यदि छि दंदं लिपा आकाझाकां छन्हु कररत यानादिल, तरकारि पीत चा क्वानादिल, अथवा टेनिसया छगू जोरदार कासा म्हितादिल धाःसा छितः जँयागु छुं नं समस्या जुइफु, छाय्कि कसरतया अभावय् छिगु मांसपेशी छ्वालुयाच्वने धुंकी ।

झ्यातुगु सामान ल्ह्वनेगु
गबलें नं छिं झ्यातुगु सामान ल्ह्वनादिल धाःसा जँय् आकाझाकां दबाब आपाः लाःवनी । यदि जँ न्हापा हे स्यानाच्वंगु दुगु खःसा ला झन् हे समस्या तच्वइ । अले उकिं यानाः जँयात अप्वः हे नोक्सान याइ ।

ल्ह्वन कि
छि अप्वः ल्ह्वनकि छिगु सतबत क्वँचय् लगातार दबाब लानाच्वनी । प्वाथय् दुपिं मिसातय् नं अप्वः थें जँ स्याइ, गुगु कि अन्तिम महिनाय् वयाः झन् तच्वइ ।

गलत पोस्चर
यदि छिं गलत तरिकां दने फ्यतुइगु यानादिल धाःसा लिपा वइगु छुं दँय् छिगु सतबत क्वँय्लिसे स्वापू दुगु अनेतने समस्याया सामना यायेमाली । थुकिं छिगु म्हया ढाँचा हे स्यनेफु । क्वँय्, साहा व मांसपेशीत कमजोर जुयाः मेमेगु क्वँय्, साहा व मांसपेशीइ बांमलाक असर लाकी, गुकिं यानाः व दक्व कमजोर जुयावनी ।

दुर्घटनाय् लात धाःसा
यदि छिं सुं दुर्घटनाय् लाःम्ह मनू खन, अले वयागु गःपतय् तसकं स्यानाच्वंगु दु व ल्हाःतुति नं याताप्याता वनाच्वंगु दु धयागु खःसा सम्भव दु वयागु सतबत क्वँय् त्वःधुल खइ । थथे जूम्ह मनूयात संके मजिउ । थुकिं यानाः सतबत क्वँचय् नोक्सान जुइफु । ल्वगियात सदांया लागी आचाकलिं गायेफु वा सिना हे वनेफु । थज्याःबलय् एम्बुलेन्स सःताः ल्वगियात तुरुन्त अस्पताल यंकेमाः, गन वयागु एक्सरे जुइफइ । थथे यंकेबलय् सतबत क्वँय् मसनीकथं ग्वारातुइकाः यंकेमाः ।

मिसातय् जँ स्याइगु
लय्लय्पतिकं तन्तु मचाछेँ (पाठेघर)या दुने हार्मोनया लिसेलिसें ब्वलनी । यदि उपिं ख्येँ संसेचित जुइमफुत धाःसा थुकिं लाइनिंग गुइ, अले मचाछें ब्लीडिङ्ग जुयावइ, गुकियात थीमज्यू जूगु धाइगु खः । यदि थीमज्यू जुइबलय् छुं कथंया पंगः वल धाःसा जँ स्याइ ।
सामान्यतयाः मचाछेँ प्वाःया क्वय्या भागय् दइ । मांसपेशी व लिगामेन्टया जालं थुकियात सहारा बी । यदि तःम्ह मचा बुइकूगुलिं अथवा मेगु छुं कारणं थ्व सहारा कमजोर जुल धाःसां नं जँ स्यायेगु शुरु जुयावइ ।